یونجه یکی از جمله گیاهانی است که بسیار پرخاصیت می باشد.گیاه یونجه را به دلیل دارا بودن انواع ویتامینها، مواد معدنی و پروتئینها سلطان گیاهان مینامند. یونجه، گیاهی است غریب که امروزه در اذهان عمومی تنها به درد علوفه دام میخورد، درحالیکه در گذشته استفادههای فراوان از این گیاه پرفایده میشده است.
این گیاه که عمدتاً در آسیا کشت میشود از اولین گیاهان دارویی شناختهشده برای بشر است.«یونجه» که در فارسی به آن «اسپست باغی»، «سپست»، «سبیس» یا «درفا»، در افغانستان «اسپیشتا» و در ترکی بدان «یونجه»، به رومی «میدیکی»، به مصری «قضب» و به عربی «رطبه» یا همان «فصفصه» گویند،
گیاهی است علفی، پایا و از تیره پروانهواران و همدسته شبدرها که ارتفاع آن تا یک متر میرسد. دارای ساقههای بلند و برگچههای نازک، نوکتیز و بیضی شکل. گلهایش غالباً بنفش، کوچک یا گاهی زردرنگ است و به شکل سیر، میوه «یونجه» مانند صدف بوده و دانه داخل میوه مانند لوبیا ولی کوچکتر از آن است.
«یونجه» ریشهای بسیار عمیق دارد که تا 3 متر به عمق زمین نفوذ میکند، در نتیجه ویتامینها و مواد معدنی را از خاک تهیه میکند. این گیاه از علفهای خوب مراتع است و بهترین نوع آن سبز املس (نرم) است.این گیاه در اکثر نقاط جهان رشد میکند و به صورت وحشی در بعضی نواحی معتدل آسیا و شمال آفریقا میروید که انواع و اقسام دارد.
مزاج یونجه تازه در آخر اول گرم و تر و خشک آن، گرم و خشک است و قوتش تا 5 سال باقی میماند.یونجه از نظر تغذیه عمومی غذایی کامل است که چاق میکند و آهن بسیاری دارد و خوردن آن تمام اعضای بدن را تقویت میکند، «یونجه» در درمان ضعف عمومی، ضعف بنیه، کمخونی و اعصاب مفید است
و مغز و ستون فقرات را قوت میبخشد. این گیاه خوراکی با خواص تغذیهای فوقالعاده، منبع غنی از ویتامینهای B ,K ,E ,D ,A و همچنین املاح معدنی نظیر کلسیم، اسیدفولیک، منیزیم، پتاسیم به حساب میآید و البته مصرف خشک آن تأثیرگذارتر خواهد بود.از دیگر فواید گیاه یونجه این است که حاوی مقدار قابلتوجهی پروتئین است.