پدر و مادر که میشوید، قصه زندگی خیلی فرق میکند. دیگر دغدغههای شخصی کمرنگتر میشود و جای خود را به مسائل مرتبط با فرزند میدهد. بیمار شدن کودک از سختترین موقعیتهایی است که والدین با آن دست و پنجه نرم میکنند. در کنار بیماریهای
جسمی که گهگاه به سراغ کودکان میآید، بیماریهای روحی از جمله افسردگی نیز حائز اهمیت است و والدین باید مراقب این حالت در فرزندان خود باشند.شاید تصور کنید افسردگی فقط به سراغ بزرگسالان میآید غافل از اینکه کودکان هم ممکن است
دچار این مشکل روحی شوند. گاهی طولانی شدن ناراحتیها و در صورتی که رفتارهای مخرب با فعالیتهای اجتماعی طبیعی، علایق، فعالیتهای مدرسه یا زندگی خانوادگی تداخل داشته باشد، میتوان این حالات را افسردگی دانست.
علائم و نشانههای افسردگی در کودکان عبارتند از:
* تندمزاجی یا عصبانیت* ناراحتی و ناامیدی مداوم* کنارهگرفتن از اجتماع* حساسیت بالا نسبت به طرد شدن* تغییر در اشتها (کاهش یا افزایش اشتها)* تغییر در میزان خواب (پرخوابی یا کمخوابی)* فریاد کشیدن* خستگی و تحلیل انرژی
* دردهای جسمانی مانند درد معده و سردرد که به درمان پاسخ نمیدهند* کاهش عملکرد در محیط مدرسه، خانه و در جمع دوستان و در خلال بازیها* احساس گناه و بیارزش بودن* عدم تمرکز و اختلال در فکر کردن* فکر کردن مدام به مرگ یا خودکشی
البته کودکان ممکن است علائم متفاوتی نسبت به هم نشان دهند، اما در اغلب موارد با کاهش علاقه به مدرسه، حاضر نشدن سر کلاس و تغییر قابل توجه در فعالیتهای اجتماعی بروز میکند. در مواردی هم بویژه در سنین 12 سال به بالا ممکن است به سمت مصرف موادمخدر و مشروبات الکلی کشیده شوند.
دختران بیشتر تلاش میکنند خود را از بین ببرند ولی پسرها اغلب دست به خودکشی میزنند. در کودکانی که در خانواده آنها سابقه خشونت، سوءمصرف موادمخدر و مشروبات الکلی یا سوءاستفاده جنسی وجود داشته، خطر خودکشی کودکان افسرده بیشتر به چشم میخورد.
انواع افسردگی در کودکان و تفاوت آنها
افسردگی عمده. شامل حداقل یک دوره از این اختلال (که افسردگی بالینی یا تک قطبی هم خوانده میشود) که همراه است با حالت غمگینی پایدار و نشانههایی مانند افکار خودکشی، از دست دادن علاقه نسبت به فعالیتهایی که قبلاً خوشایند بودند، تغییرات عمده در وزن یا الگوی خواب،
و کنارهگیری اجتماعی. این وضعیت میتواند به سایر اختلالات روانی مانند اختلالات تغذیهای نیز بیانجامد. کودکانی که افسردگی عمده را تجربه کرده باشند به احتمال زیاد در آینده نیز دچار حملات افسردگی خواهند شد.اختلال دو قطبی. این اختلال که قبلاً بیماری شیدایی-افسردگی نامیده میشد
مستلزم دورههای متناوب تغییر شدید حال و وضع روانی (شیدایی و افسردگی) است. وضع بیمار در دورههای افسردگی مشابه افسردگی عمده است. دورههای شیدایی شامل نشانههایی چون نیاز کمتر به خواب، تند حرف زدن، افکار رقابت جویانه و رفتار شتابزده و نسنجیده است.
نشانههای اختلال دو قطبی در جوانان تا حدودی با بزرگسالان متفاوت است. برای مثال، کودکانی که در مرحله شیدایی هستند بیشتر از بزرگسالان زودرنج، تحریکپذیر و دارای رفتارهای تخریبی میباشند. سرخوشی آنان نیز معمولاً کمتر از بزرگسالان است.
تشخیص اختلال دو قطبی در کودکان میتواند بسیار مشکل باشد زیرا نشانهها و علائم آن ممکن است با اختلالات شایع دیگر در کودکان چون اختلال نقص توجه/ بیش فعالی ( ADHD ) و اختلال رفتاری اشتباه گرفته شود.افسردهخویی. یک نوع افسردگی خفیف مزمن که حداقل یک سال در کودکان پایدار باشد.
کودکانی که افسردهخویی دارند همیشه غمگین به نظر میرسند و حالت زودرنجی و تحریکپذیری در آنها نمایانتر از افسردگی است. افسردهخویی در کودکان ممکن است با ADHD و سایر وضعیتهای روانی و پزشکی ارتباط داشته باشد. بیمارانی که دچار افسردهخویی هستند
غالباً به افسردگی عمده مبتلا میشوند و برعکس.اختلال سازگاری. نوعی حمله افسردگی که پس از یک تغییر عمده در زندگی مانند مرگ یک عزیز، و یا یک فاجعه عمده بروز میکند. دوره سازگاری در کودکانی که دچار این اختلال باشند، بیشتر از حدّ عادی مورد انتظار طول میکشد یا این که این دوره با فعالیتهای روزانه آنها تداخل پیدا میکند.
چه کودکانی در معرض افسردگی هستند؟
حدود 25 درصد کودکان آمریکایی از افسردگی رنج میبرند. افسردگی در پسران زیر ده سال بسیار شایع است. اما تا 16 سالگی، دختران بیشتر دچار افسردگی میشوند. اختلال دوقطبی در نوجوانان شایعتر از کودکان است. با وجود این، اختلال دوقطبی در کودکان نیز میتواند شایع باشد.همچنین در کودکان مبتلا به اختلال تمرکزی و بیشفعالی، اختلال وسواس فکری ـ عملی و نیز اختلال رفتاری، ابتلا به افسردگی افزایش مییابد.
افسردگی در کودکان چگونه رخ میدهد؟
افسردگی در کودکان نیز مانند بزرگسالان بهدلیل ترکیبی از عوامل مرتبط با سلامت بدنی، اتفاقات زندگی، تاریخچه خانواده، محیط، عوامل ژنتیکی و نوسانات زیستی شیمیایی ایجاد میشود.افسردگی بک حالت گذرا نیست و معمولا بدون درمانهای مناسب درمانپذیر نیست.