دلایل کم کاری و پرکاری تیروئید

در بعضی افراد احتمال ابتلا به تیروئید بیشتر است و از آن جهت که نمی‌توان از بیماری تیروئید پیشگیری کرد، حائز اهمیت است که این بیماری زودتر مورد شناسایی قرار گیرد.

بیماری تیروئید در اثر عدم تعادل هورمون‌های تیروئید به وجود می‌آید. غده تیروئید ممکن است یا بیش از اندازه هورمون تیروئید ترشح کند یا کمتر از حد معمول هورمون ترشح کند. بیماری تیروئید معمولاً قابل‌پیشگیری نیست. با این حال، آگاهی از فاکتورهای ریسک و علائم و معاینه منظم توسط پزشک به شما کمک می‌کند تا اگر دچار اختلالات غده تیروئید هستید، از بروز مشکلات بیشتر جلوگیری کنید.

 

پرکاری تیروئید
مهم‌ترین دلیل پرکاری تیروئید یک اختلال خودایمنی به نام بیماری گریوز است. گریوز زمانی اتفاق می‌افتد که سیستم ایمنی بدن که معمولاً از شما در مقابل باکتری‌ها و ویروس‌ها محافظت می‌کند، به اشتباه به غده تیروئید حمله می‌کند. این آسیب به غده تیروئید باعث می‌شود که بیش از اندازه هورمون تیروئید تولید شود.

 

همچنین مشکلات غده هیپوفیز و برخی داروهای خاص مانند قرص‌های ید، آمینوتریازول و اینترفرون ممکن است باعث ایجاد پرکاری تیروئید شود.
فاکتورهای ریسک برای پرکاری تیروئید عبارت‌اند از:

    جنس مؤنث
    سن بالای ۶۰ سال
    بارداری در سال‌های اخیر
    داشتن یک بیماری خودایمنی مانند دیابت نوع ۱
    سابقه خانوادگی در بیماری تیروئید یا بیماری خودایمنی
    سابقه شخصی مشکلات تیروئیدی مانند گواتر یا تجربه جراحی تیروئید
    مصرف میزان زیادی ید از طریق غذا یا دارو

کم‌کاری تیروئید
کم‌کاری تیروئید زمانی به وجود می‌آید که غده تیروئید به اندازه کافی هورمون تیروئید تولید نمی‌کند و باعث می‌شود متابولیسم بدن کند شود. بیماری تیروئیدیت هاشیتمو یک بیماری خودایمنی دیگر است که مهم‌ترین علت کم‌کاری تیروئید است.
اختلالات غده هیپوفیز ممکن است تولید هورمون تیروئید را آهسته نماید و برخی داروها مانند لیتیم، آمیودارون و اینترفرون نیز ممکن است منجر به کم‌کاری تیروئید شود.
فاکتورهای ریسک برای کم‌کاری تیروئید عبارت‌اند از:

    جنس مؤنث
    سن بالای ۶۰ سال
    قرار گرفتن گردن در معرض تشعشعات
    سابقه جراحی تیروئید
    سابقه خانوادگی بیمار تیروئید
    سابقه خانوادگی بیماری خودایمنی
    داشتن یک بیماری خودایمنی
    داشتن اجداد قفقازی یا آسیایی
    تجربه تغییرات هورمونی در اثر بارداری، زایمان یا یائسگی
    سابقه مصرف لیتیم که معمولاً برای بیماری روانی اختلال دوقطبی تجویز می‌شود
    داشتن مشکلات کروموزومی مانند سندرم داون یا سندرم ترنر

معاینه جهت شناسایی بیماری‌های تیروئید
اگر علاوه بر فاکتورهای ریسک بیماری تیروئید به ویژه سابقه خانوادگی یک بیماری خودایمنی، علائمی دارید که به بیماری‌های تیروئید ارتباط دارند، مانند افسردگی یا اضطراب، عدم تحمل سرما یا گرما یا تغییر وزن غیرمنتظره، باید برای شناسایی این بیماری معاینه شوید.

 

اگرچه کار زیادی نمی‌توان برای پیشگیری از بیماری تیروئید انجام داد؛ اما شناسایی در مراحل اولیه مهم است. اغلب اوقات علائم بیماری تیروئید ممکن است مبهم باشد؛ اما افرادی که سابقه خانوادگی یا فاکتورهای ریسک دیگر بیماری تیروئید را دارند، باید به احتمال بیماری تیروئید فکر کنند و اگر متوجه هرگونه شرایط غیرعادی شدند، با پزشک خود مشورت نمایند.

 

اگر در گذشته به فردی گفته شده که غده تیروئید بزرگ یا گواتر دارد، باید به صورت منظم بررسی شود تا در صورت وجود بیماری تیروئید، شناسایی گردد. شناسایی بیماری تیروئید در مراحل اولیه حیاتی است؛ زیرا روشی برای پیشگیری وجود ندارد و تنها روش برای تنظیم مجدد سطح هورمون‌ها، درمان است.

 

آنچه باید در مورد گرهک‌های تیروئیدی بدانید
گرهک‌های تیروئید که همان قلمبگی‌ها و برآمدگی‌های روی غده تیروئید هستند، بسیار شایع هستند. اگرچه این گرهک‌ها نشان‌دهنده سرطان هستند؛ اما معمولاً خوش‌خیم هستند. تقریباً ۵ درصد گرهک‌های تیروئید به غده‌های سرطانی تبدیل می‌شوند.
احتمال وجود این گرهک‌های تیروئیدی در زنان‌ بیشتر از مردان است؛ اما مردان بیشتر در معرض ابتلا به سرطان هستند. متخصصین پیشنهاد می‌کنند تمام مردانی که دارای گرهک‌های تیروئید هستند، یک آزمایش بافت انجام بدهند تا مشخص شود که سرطان دارند یا خیر.

 

فاکتورهای ریسک برای گرهک‌های تیروئید:

    عدم مصرف ید کافی
    سابقه شخصی بیماری‌های تیروئید
    سابقه خانوادگی ابتلا به گرهک‌های تیروئید
    کم‌کاری تیروئید به ویژه در اثر بیماری تیروئیدیت هاشیتمو

 

معاینه فیزیکی منظم توسط پزشک باعث می‌شود که این گرهک‌های تیروئیدی در مراحل اولیه شناسایی شوند. در صورت شناسایی یک گرهک تیروئیدی آزمایش‌های بیشتر مانند اسکن تیروئید، اولتراساند و نمونه‌برداری از بافت انجام می‌شود.

 

آگاهی از میزان احتمال ابتلا به بیماری تیروئید و صحبت در مورد علائم با پزشک، باعث می‌شود که مشکلات تیروئیدی در مراحل ابتدایی شناسایی شوند. شناسایی در مراحل اولیه اهمیت زیادی دارد؛ زیرا می‌تواند از بروز مشکلات سلامتی دیگر جلوگیری کند. اگر سابقه خانوادگی بیماری تیروئید دارید و علائم احتمالی این بیماری را شناسایی کرده‌اید، سریعاً به پزشک مراجعه کنید.