آثار منفی استرس مادران روی دختر بچه ها

استرس مادر در دختر آثار روحی و روانی به جای می گذارد، طوری که او در سنین بالاتر در معرض آسیب پذیری بیشتری به بیماری افسردگی قرار می گیرد. بر اساس پژوهش دانشمندان، این امر در مورد کودکان پسر صدق نمی کند.

محققان آمریکایی در تحقیقی درازمدت به این نتیجه رسیده اند که اگر دخترها در دوران کودکی تحت استرس بزرگ شوند، در زمان نوجوانی و در سنین بالاتر آسیب پذیری بیشتری در مقابل بیماری افسردگی خواهند داشت. این محققان که از دانشگاه ویسکانسین-مدیسون هستند، نتایج پژوهش خود را در نشریه علمی “Nature Neuroscience” منتشر کردند.

تاثیر استرس حتی در یک سالگی

بر اساس این تحقیق، حتی داشتن استرس در یک سالگی باعث افزایش هورمون کورتیزول در درازمدت در بدن کودک می شود. بدین ترتیب در مغز آن کودک پیوند بین دو ناحیه ی مغزی خاص تغییر می کند. یکی از این نواحی، مسئول احساسات و دیگری مسئول کنترل احساسات است. خانم هایی که پیوند این دو ناحیه ی مغزیشان ضعیف شده است، در دوران جوانی، در مقایسه با هم سن هایشان، بیشتر دچار افسردگی و ترس می شوند.

اما اینکه چرا این مساله بیشتر در دخترها دیده می شود هنوز کاملا مشخص نیست. احتمالا دلیل آن این است که متابولیسم دخترها نسبت به متابولیسم پسرها حساس تر است.

پژوهشی طولانی مدت در ۳ مرحله

پژوهشگران برای انجام تحقیقات خود ۵۷ کودک را مورد بررسی قرار دادند. این افراد از زمان تولدشان در این تحقیق درازمدت شرکت داشتند. محققان داده هایی در مورد شرایط روحی این کودکان از یک سالگی جمع آوری کرده بودند. از طریق این داده ها، آنها اطلاعاتی در مورد روابط زناشوئی مادرهای آنها کسب کردند که آیا آنها دراین روابط تحت فشار زیاد بوده اند یا نه. بر اساس گفته ی دانشمندان، نوزادان ناخودآگاهانه متوجه مشکلات و اختلافات خانوادگی می شوند.

پس از آن، محققان این کودکان را در سن حدودا ۴ سالگی دوباره مورد بررسی قرار دادند و میزان هورمون کورتیزول را در بدن آنها اندازه گیری کردند. بر اساس این تحقیق، دخترهایی که در سنین پایین دچار استرس بودند، میزان کورتیزول بالاتری نسبت به دیگران داشتند. در مرحله ی بعدی محققان شرایط روحی دخترها را در سن ۱۸ سالگی از طریق یک پرسشنامه و اسکن مغزی سنجیدند. آنها به این نتیجه رسیدند که پیوند دو ناحیه ی مغزی در دخترهایی که تحت استرس بودند، ضعیف تر بوده است. اما آنها این ارتباط را در میان شرکت کنندگان پسر کشف نکردند.

این دانشمندان معتقدند که نتایج تحقیق شان، زنجیره ای بین استرس در زمان کودکی، میزان هورمون کورتیزول در بدن دخترها و تغییرات عملکرد مغزی در خانم های جوان را نشان می دهد. به این ترتیب به گفته ی آنان، این اولین پژوهشی است که نشان می دهد چرا استرس در زمان کودکی باعث افسردگی در سنین بالاتر می شود.

علائم استرس در کودکان

بعضی كودكان ممکن است بسیار كلافه باشند اما حالات آنها كاملا طبيعي به نظر بيايد. و بعضی ممکن است حالات مختلفی بروز دهند كه مي توان به تغییر الگوی خواب و بیداری و یا برگشت به رفتارهای خردسالی (مکیدن انگشت شصت، خیس کردن رخت خواب، چسبیدن به والدین و …) اشاره كرد.

استرس علائم متفاوتی دارد که هر كدام از آنها مي توانند علائم شرایط يا بیماری های دیگری غير از استرس باشند. ولي به هر حال به هر تغییر ناگهانی در رفتار کودکان که مربوط به مراحل رشد نباشد باید توجه کرد. بعضي از این علائم و یا یک یا دو مورد ناگهانی که مدتی دراز به طول انجامند، نیازمند مراقبت های بیشتر هستند. به هر صورت هرگاه استرس وارد زندگی کودک شود به طوریکه کودک احساس سرخوردگی، پریشانی یا بیماری فیزیکی کند باید به یک متخصص( پزشک کودکان، مشاور مدرسه و یا یک روان شناس) مراجعه کرد.

علائم استرس: تا 5 سالگی

کودکان اغلب نمی توانند به شما بگویند که دچار استرس شده اند اما رفتارشان آنرا آشکار می کند. نوزادان، نوپاها و کودکان پیش دبستانی استرس خود را با چسبیدن به والدین، گریه ی بیش از حد معمول، کج خلقی و رفتارهای واپس رو (مثل مکیدن انگشت شصت، خیس کردن رخت خواب، ترس از تاریکی و …)، جنبش، دعوا و كتك كاري و نرفتن به دستشویی، نشان می دهند. البته گریه، کج خلقی و بیدار خوابی شبانه ممکن است واکنشی طبیعی به مرحله ای از رشد هم باشد. کودکان ممکن است طی فراگیری ایستادن، صحبت کردن یا دیگر مهارت ها دچار خستگی شوند. ممکن است چند روزی بیش از حد گریه کنند و دوباره به خصوصیات معمولشان برگردند. اگر این حالت ادامه یافت ممکن است نشانه ی استرس باشد.

از دیگر علائم استرس مي توان به عصبانيت، رفتار هاي پر خطر و حتی واكنش نا متعارف به صداهای ناگهانی و بلند اشاره كرد. این واکنش تکان خوردن یک عامل بارز وجود استرس در نوزادان و كودكان نوپااست.

علائم استرس: 6 تا 11 سالگی

این گروه نسبت به گروه سني قبلي بهتر مي توانند درباره استرس خود به شما پيام بدهند و به شما بگويند كه استرس دارند. البته چه بگويند كه استرس دارند يا خير در صورت مواجه شدن با استرس بازهم رفتارهای غیرعادی از خود بروز می دهند.

کودکان مدرسه ای که استرس دارند اغلب علائمي چون شکم درد، سردرد، مشکلات تنفسی، مشکلات خواب، بی اشتهایی یا پر اشتهايي، بهبود دیر پس از بیماری، لکنت زبان، نیاز زیاد به رفتن دستشویی یا دندان غروچه کردن خصوصا هنگام خواب دارند.

آنها اغلب بینی شان را زیاد می گیرند و ناخن هایشان را کوتاه می کنند و کابوس می بینند و ممکن است به رفتارهای خردسالی برگردند( خیس کردن رختخواب، کج خلقی و حرف زدن بچه گانه).

همچنین کودکان استرس دار ممکن است دروغ بگویند، قلدری و سرکشی کنند، خشم بروز دهند، تحریک پذیر شوند، رفتارهای نامنظم داشته باشند، دیگر کودکان را بزند، از رفتن به مدرسه سرباز زنند و در مدرسه نمرات پایینی بگیرند. ممکن است حملات وحشتزدگی داشته باشند، عقب بکشند، ناله کنند، افسرده باشند، علاقه به انجام فعالیت های روزانه را از دست بدهند، نگران به نظر برسند، تمرکز نداشته باشند، گریه کنند و تنبل باشند، سانحه پذیر باشند و یا دوستانشان را از دست بدهند.