باریكهی لیزری 064/1 میكرونی لیزر Nd:YAG میتواند به شبكیه چشم آسیب رساند. از این نظر هم بیمار و هم دندانپزشك باید از عینكهای حفاظتی خاصی بزنند تا موقع كار با لیزر مانع عبور باریكهی Nd:YAG شود.
درروشی به نام تراشیدن زیر لثه با لیزر، بافت معیوب لثه برداشته میشود. دندانپزشك برای فعال كردن لیزر، كنترل پایی را میفشارد كه در هر ثانیه 10 تا 30 تپ به دست میآید. هر تپ كه فقط میلیونم ثانیه دوام دارد بافت معیوب لثه را بدون آسیب زدن به بافت سالم زیر آن بخار میكند.
بیمار صداهای مثل ترقههای كوچك را میشنود ولی هیچ دردی احساس نمیكند زیرا تپهای لیزر كوتاهتر از آن هستند كه واكنشهای عصبی ایجاد كنند. تپ های لیزری نه فقط بافت آسیب دیده را بخار میكنند بلكه هر باكتری موجود مولد بیماری را نیز از بین میبرند.
اگر همین جراحی یعنی تراشیدن لثه، با تیغ جراحی انجام گیرد، بیمار به داروی بیهوشی نیاز دارد و ممكن است هفتهها مشكل غذا خوردن داشته باشد. درد بعد از جراحی لثه و زمان لازم برای بهبودی با جراحی لیزری به مقدار خیلی زیادی كم میشود.
مورد استفادهی دیگر لیزر در دندانپزشكی درمان زخمهای دهان است. اغلب بیماران پس از لیزر درمانی از درد آبسه، زخمهای آكله، ضایعات ویروسی، زخمهای دندان معنوعی و غدههای كوچك غیرسرطانی فوری بهبود مییابند.
در كاربرد دیگر، لیزر دندانپزشكی برای غیر حساس كردن عاج دندانهای بیحفاظ مورد استفاده قرار میگیرد. بیماران ممكن است از حساسیت زیاد عاج در ناحیههایی كه مینای دندانهایشان دیگر از عاج زیر آن محافظت نمیكند، مثل خطوط كناری لثه در رنج باشند. لیزر درمانی لولهی ظریف میكروسكوپی در عاج را كه به شبكهی اعصاب داخل دندان منتهی میشوند مسدود میكند.
حتی وقتی كه جراحی معمولی دندان با چاقوی جراحی لازم باشد، سطوح بافت بریده شده را میتوان با لیزر درمان كرد تا درد كاهش یابد و اغلب به تجویز داروهای مسكن پس از جراحی احتیاجی نیست.
فرنوم غشایی كوچكی است كه در دهان لب بالایی را به لثه وصل میكند. گاهی فرنوم به دندانها فشار میدهد و آنها را از ترتیب میاندازد. با لیزر میتوان بدون درد و خونریزی فرنوم را بخار كرد.
لیزرها در حال دگرگون كردن روش ساخت روكش دندان و پلها هستند. ادارهی كل غذا و داروی امریكا برای این منظور با استفاده از لیزر هدایت شدهای موافقت كرده است. باریكهی لیزر به اطراف دندان هدایت میشود و دادههای جمعآوری شده را به كامپیوتر میدهند. آنگاه كامپیوتر روكش را طراحی و ساخت آن را كنترل میكند.