کپی رایت یا قانون حمایت از مالکیت های فکری- معنوی درسال های گذشته یکی از مهم ترین دغدغه های تولید کنندگان محصولات فرهنگی بوده است.
حالا درسریال قهوه تلخ ، دو شیوه متفاوت برای جلوگیری از کپی غیر قانونی این سریال پیش گرفته شده ، اولی من بمیرم، تو بمیری شخص مهران مدیری است که با تکیه برمحبوبیت خود درمیان مردم قصد دارد ایشان را ازکپی غیر مجاز اثرش برحذر دارد ودومی یک سیستم ثبت محصول اورجینال وقرعه کشی با جوایز وسوسه کننده است .
نگاهی به درآمدها و هزینه های سریالی که قرار نیست از تلویزیون پخش شود!
کاسبی فناورانه دربازار فرهنگ
یک حساب سرانگشتی درآماری که در مورد سریال قهوه تلخ اعلام شده ما را به اعداد جالب توجهی می رساند. که هیچ نمونه دیگری در تاریخ ایران ندارند. این سریال با یک تیم حدوداً 300 نفره ساخته شده وبرای همین یکی از پرخرج ترین سریال های ایران است. اصلاً یکی از دلایلی که جام جمی ها در جلسات مذاکره برای خرید سریال بدقلقی کردند، همین هزینه بالای تولید آن بود.
هزینه تولید : 5000000000 تومان
بعد از اینکه برادران آقا گلیان با تلویزیون به توافق نرسیدند و روش پخش وتوزیع بر روی سی دی را انتخاب کردند. از همان ابتدا می شد پیش بینی کرد که تیراژ آن نسبت به نمونه های متقدم مثل سریان قلب یخی (با تیراژی نزدیک به 500 هزار نسخه درهر قسمت) بیشتر است؛ خیلی بیشتر.
تیراژ: نسخه درهفته 1500000
تیراژ هر فصل سه قسمتی از این سریال 90 قسمتی یک میلیون و پانصد هزار نسخه برآورد شده ؛ به این ترتیب تهیه کنندگان این سریال هر هفته 4/5 میلیون سی دی (بدون احتساب ضایعات زمان کپی و …) خریده اند ودر 30 هفته پخش این سریال 135 میلیون سی دی خام خریده اند که اگر برخی از آنها درطول پروسه کپی کردن دچار مشکل شوند، برآورد می شود این رقم به 150 میلیون سی دی برسد.
تعداد سی دی: نسخه درهفته 150000000
آن طور که از سی دی های قسمت های نخستین سریال مشخص بود، تهیه کنندگان کار، سی دی های مورد نیاز خود را از شرکت ریزموج سیستم خریده اند که توانایی کپی کردن محتوا را هم در تیراژ بالا دارد. اگر فقط بودجه مربوط به خرید سی دی خام این پروژه را (با احتساب پنج سنت برای هر سی دی) 7/5 میلیارد تومان درنظر بگیریم، می شود حدس زد که تکثیر آن دراین تعداد با بودجه کمتر از دو و نیم میلیارد امکان پذیر نیست.
بودجه خرید سی دی خام و تکثیر سریال: 10000000000 تومان
خب حالا به آن طرف ماجرا نگاه کنیم؛ اینکه 1/5 میلیون نفر هر هفته وبرای 30 نوبت، بروند و1500 تومان به آقای سوپر مارکتی سرکوچه بدهند؛ یعنی سرجمع چقدر پول بابت خرید سریال صرف می شود؟
درآمد ناخالص فروش سریال: 112500000000 تومان
اگر نگاهی به سی دی های سریال کرده باشید. حتماً می دانید که قبل از شروع هر قسمت درست مثل تلویزیون چند آگهی هم پخش می شود. نرخ تعرفه این آگهی ها هر چند رقم متغیری است ، بستگی مستقیمی به شکل استقبال از قسمت های هر هفته دارد. غیر از آن امکان فروش آگهی در پیامک پاسخ اس ام اس قرعه کشی وروو پشت پاکت سریال و …هم هست، هر چه هست، از همین الان می شود فهمید که درآمد مربوط به پخش جذب تبلیغ و …..
هزینه جوایز قرعه کشی خریداران سریال: 5000000000 تومان
دربورس نگه داشتن یک سریال، آن هم بدون کمک رسانه ای مثل تلویزیون هیچ کار راحتی نیست برای همین تیم تولید قهوه تلخ، یک کمپین تبلیغاتی گسترده از قبل پخش این سریال آغاز کرده اند که شامل آگهی های مطبوعاتی ، بیلبوردهای شهری واستندهای پایانه های فروش (مثل سوپر مارکت ها) و … می شود.
کارشناسان تبلیغات با یک حساب سرانگشتی رقم تبلیغ این سریال را در یک بازه زمانی نه ماهه نزدیک به 15 میلیارد تومان بر آورد می کنند.
بودجه تبلیغات: 15000000000 تومان
برای فروش هر محصولی از طریق سیستم مویرگی، مثل شبکه سوپر مارکت ها وبقالی های سراسر کشور، باید حتماً هزینه ای را هم به عنوان پورسانت فروش شبکه توزیع در نظر بگیریم که این ارقام هم درمورد محصولات فرهنگی( مثل سی دی فیلم یا موسیقی) حول وحوش رقم 30 درصد قیمت پشت جلد برای مغازه دار و 10درصد هم برای سیستم پشتیبانی توزیع می چرخد.
پورسانت شبکه توزیع: 40000000000 تومان
حالا بهتر می شود فهمید سود ناخالص سرمایه گذاری منحصر به فرد برادران آقا گلیان روی چه ارقامی می چرخد. فقط کافی است اعداد مربوط به درآمد فروش وآگهی لیست بالا را با هم جمع بزنید وبقیه را به عنوان هزینه از آن کم کنید. ما یک بار این کار را برای شما کردیم:
سود ناخالص پروژه قهوه تلخ: 50000000000 تومان
این سود پنجاه میلیاردی یک جور پاسخ دندان شکن به آنهایی است که فکرمی کنند برای پولدار شدن نمی شود کار فرهنگی کرد! یا شاید یک جور پاسخ به این است که ایجاد فضاهای جدید می تواند به هنرمندان فرصت فعالیت با شیوه های نوتری داد یا شاید هم یک جور زنگ خطر است برای اینکه درمورد رسانه های خصوصی (مثل تلویزیون خصوصی) ، ابزارهای فناورانه موضوعات مهمی مثل کپی رایت باید نو گرایی کنیم.