معجزه بزرگ خون بند ناف !!

جام جم آنلاین: خون بندناف یك منبع باارزش و غنی از سلول‌های بنیادی، بلوك‌های ساختمانی خون و سیستم ایمنی است كه امروزه والدین زیادی در سراسر دنیا به كمك بانك‌های خون، آن را به عنوان پشتوانه‌ سلامت فرزندان خود در آینده حفظ و نگهداری می‌كنند.

دكتر بایزید قادری فوق‌تخصص خون و انكولوژی در این باره به جام‌جم می‌گوید: خون بندناف كه به عنوان خون جفتی شناخته شده است، خونی است كه در جنین در حال تكوین داخل رحم جریان دارد و مشخص شده است كه سلول‌های بنیادی موجود در آن در بازسازی و ترمیم بافت‌های مختلف بدن به دنبال آسیب و جراحت موثر بوده و می‌توانند به درون بافت‌های آسیب‌دیده‌ای كه بخش عمده سلول‌های آنها از بین رفته است، پیوند زده شوند و به ترمیم و رفع نقص در آن بافت بپردازند.

سلول بنیادی
سلول بنیادی یك سلول با توانایی ایجاد سلول‌ اعضای مختلف بدن از جمله سلول‌های خونی، قلبی، عصبی، غضروفی و سایر سلول‌ها‌ست كه در طول دوره رشد جنینی پرورش یافته و به سلول‌های بالغ و خاصی تبدیل می‌شود.

دكتر قادری می‌گوید: در حال حاضر سلول‌های بنیادی برای درمان یا بهبود بیش از 70 نوع بیماری از جمله اختلالات خونی چون تالاسمی، نقص سیستم ایمنی، انواع سرطان‌ها (بویژه سرطان خون)، بیماری‌های ژنتیكی، ضایعات مغزی، كبدی، عصبی، دیابت، آلزایمر، ام اس و… موثر است و این در حالی است كه با ذخیره‌سازی خون بندناف و سلول‌های بنیادی علاوه بر قطع وابستگی كشور به خارج می‌توان بسیاری از هزینه‌های درمانی را نیز كاهش داده و شرایط درمان كامل‌تری را برای بیماران فراهم آورد.

ذخیره‌سازی
تا چند سال پیش بندناف و جفت بعد از زایمان به‌عنوان یك زباله بیولوژیكی دور انداخته می‌شد در صورتی كه امروزه طی یك فرآیند غیر تهاجمی و بدون درد و بلافاصله بعد از زایمان، مقداری خون موجود در بندناف و جفت ـ كه نباید كمتر از 30 میلی‌لیتر باشد ـ در عرض چند دقیقه توسط خونگیرهای آموزش دیده بانك خون جمع‌آوری و به كیسه‌های خون منتقل می‌شود.

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشكی كردستان می‌گوید:‌ خونگیری به روش داخل رحمی كه در آن احتمال لخته شدن خون، پارگی جفت و تداخل خون مادر و نوزاد كمتر است نیز برای جمع‌آوری خون بندناف به كار می‌رود، وی می‌افزاید: از آنجا كه فرصت ذخیره‌سازی و نگهداری خون بند‌ناف نوزاد برای والدین محدود است، بهتر است زوجین در اواخر ماه هشتم بارداری یا اوایل ماه نهم برای انجام مراحل اولیه خونگیری به بانك‌های خون بند‌ناف مراجعه كنند.

كاربرد
هرچند نهایت زمان نگهداری خون بند‌ناف از نظر تئوری همچنان مورد سوال است، اما نتایج آزمایش‌های انجام شده روی نمونه‌هایی كه 20 سال بعد از انجماد مورد بررسی قرار گرفته‌اند گویای سالم بودن نمونه‌ها بوده و توانایی بازسازی مجدد سیستم خون‌ساز را داشته‌اند.

دكتر قادری می‌گوید: خون بند‌ناف به صورت جداگانه برای هر شخص منجمد می‌شود و علاوه بر این‌كه برای خود نوزاد در بزرگسالی به راحتی قابل استفاده است در صورت اجازه صاحب خون می‌تواند برای خواهر، برادر، پدر و مادر و حتی اقوام نزدیك نوزادی كه خون بندناف از او گرفته شده است ـ چنانچه «HLAآنتی‌ژن لكوسیت انسانی» خون آنها تا حدودی با هم همخوانی داشته باشد ـ مورد استفاده قرار گیرد.

محدودیت‌ها
این استادیار دانشگاه با بیان این‌كه بهتر است مادر ضمن برخورداری از سلامت كامل، بیش از 18 سال سن داشته باشد در ارتباط با محدودیت‌های ذخیره‌سازی و نگهداری خون بند‌ناف توضیح می‌دهد: افرادی كه به هر دلیلی از اهدای خون، معاف هستند، مبتلایان به بیماری هپاتیت B، C، سیفیلیس و ایدز، كسانی كه طی یك سال گذشته مبتلا به سرخجه، آبله‌مرغان، توكسوپلاسموز، تبخال و… شده‌اند و همچنین افرادی كه در این مدت شیمی‌درمانی نموده، سابقه خالكوبی (تاتو) داشته یا هورمون دریافت‌ كرده‌اند، نمی‌توانند جهت ذخیره‌سازی خون بندناف اقدام كنند.