*از زمانی که طرح مشاغل خانگی مطرح شد، یکی از انتقادهایی که منتقدان نسبت به آن مطرح کردند، پایداری این مشاغل بوده است. آیا برای پایداری این مشاغل فکری شده است که این مشاغل چگونه می توانند پایدار باشند؟
پایداری مشاغل خانگی بستگی به این دارد که این مشاغل خانگی را با یک نهادهای پشتیبان و حمایتی مرتبط کنیم. در این مورد باید این مشاغل هم به یک سری صنایع بزرگ و هم به یک سری اتحادیه و تعاونی هایی وصل شوند که به آن ها در بازاریابی و تامین مواداولیه کمک کنند.
*آیا این تجربه در کشورهای دیگر جواب داده است؟ منظورم این است که در کشورهایی که این تجربه را داشته اند پایداری مشاغل خانگی چگونه بوده است؟
مثلا کشور آمریکا که 20 درصد شاغلان در این بخش هستند، آن ها این چنین نهادهایی را ایجاد کردند و یا مثلا در چین و هند این چنین نهادهای پشتیبانی ایجاد شده اند که کار آموزش، مشاوره و بازاریابی را انجام می دهند. فکر می کنم اگر این کار شکل بگیرد ارتباط آن با صنایع بزرگ خودش ایجاد شود.
*آیا می توان از این مشاغل خانگی به عنوان یک استراتژی برای کاهش نرخ بیکاری بهره برد؟
من اعتقاد دارم یک استراتژی و یک راهبرد می تواند باشد، نه اینکه یک چیز مکمل در نظر گرفته شود. ببینید مشاغل خانگی در دست مشاغل کوچک و متوسط جا می گیرد و از این جهت می گویم می تواند راهبرد باشد که چند ویژگی مطلوبی دارد. یکی اینکه هزینه ها را بسیار کاهش می دهد، دیگر اینکه تولید را راحت و ساعات کار را منعطف می کند. مثلا کسی که شغل خانگی دارد، اگر شبی خوابش نمی برد، می تواند با دستگاه رایانه خود کار انجام دهد یا فردی در کنار بزرگ کردن بچه خود، شغل خانگی خود را هم انجام دهد.
*فکر می کنید ظرفیت ایجاد شغل آن چقدر است که بتوان از آن به عنوان یک استراتژی نام برد؟
نمی توانم اکنون در این مورد آماری بدهم.
*ببینید ما سالانه نیاز به ایجاد یک میلیون و 200 هزار شغل داریم. آیا این استراتژی می تواند به این نیاز پاسخ دهد؟
به تعداد تمام خانوارهایی ایرانی که تعداد آن ها را متوسط چهار یا پنج نفر بگیریم، می توانیم مشاغل خانگی داشته باشیم، منتها احتمال دارد هرکدام از این ها از نظر شرایط و امکانات کار با یکدیگر متفاوت باشند.
*به هر حال این استراتژی مشاغل خانگی می تواند سالانه یک میلیون و 200 هزار شغل مورد نیاز را ایجاد کند؟
ببینید اکنون بحث تعداد نیست. اول باید فرهنگ آن در کشور ایجاد شود. مثلا ما در شهر قم می بینیم که فرهنگ قالی بافی وجود دارد یا تابلوفرش در تبریز که دیگر شکل صادراتی پیدا کرده است. به همین شکل، مثلا ممکن است در شهری دیگر ITC یک فرهنگ شود و هرکدام از خانواده ها با کامپیوتر خود خدمات متفاوتی را ارائه کنند. من چالش مهمی که در این زمینه هست را فرهنگ می دانم. یعنی که ما باید اول به این برسیم که در خانه می شود مشاغل خانگی ایجاد کرد.
*مدتی قبل از سوی اصناف مسائلی مطرح شده بود مبنی بر اینکه طرح مشاغل خانگی مشکل قانونی دارد، این مشکل قانونی مشاغل خانگی برطرف شده است؟
بله دیگر، قانون مشاغل خانگی که تصویب شده، 214 رشته شغلی اعلام شده است و ضوابط متقاضیان را هم اعلام کرده ایم. در قانون کاملا توضیح داده شده که یک ستاد ساماندهی و حمایت از مشاغل خانگی از دستگاه های مربوطه مدنظر است و در استان ها هم مشخص شده که کارگروه اشتغال و سرمایه گذاری چه وظیفه ای دارد.
*برای راه اندازی یک شغل خانگی چگونه می توان اقدام کرد؟
برای اخذ مجوز شرایط عمومی مانند تابعیت ایران را دارا بودن، داشتن حداقل 20 سال سن و کارت پایان خدمت یا معافیت از سربازی برای مردان، نداشتن سابقه کیفری و اقامت در محل اجرای طرح لازم است. علاوه بر این، شرایط اختصاصی از جمله داشتن حداقل پنج سال سابقه کاری مرتبط، گواهی آموزش و مهارت، گواهی سلامت برای متقاضیان رشته های مرتبط با موادغذایی و بهداشتی، تامین سهم آورده متقاضی حداقل به میزان 20 درصد سرمایه مورد نیاز ایجاد رشته، داشتن ایده و توانایی مدیریت کار هم نیاز است که برای صدور مجوز پس از ارائه درخواست، تکمیل فرم، ارائه مستندات و بررسی درخواست، مجوز توسط دستگاه اجرایی با تایید اداره کل کار و امور اجتماعی ظرف 48 ساعت داده می شود.