گزارشی از سریال «وضعیت سفید»

آژیــر قرمز آژیــرسفیـد
وقتی رخدادهای سال‌های دفاع مقدس را مرور می‌كنیم، موضوع‌های جذاب و پر از تعلیق زیادی برای ساخت فیلم و مجموعه‌های مختلف وجود دارد. دور هم جمع شدن مردم در پناهگاه‌های شهری، بیرون شهر و… هنوز موضوع‌های بكری هستند كه می‌توان برای ساخت آثار نمایشی از آنها بهره برد.
حال قصه‌های آن سال‌ها در مجموعه تلویزیونی «وضعیت سفید» به كارگردانی حمید نعمت‌الله و تهیه‌كنندگی محمدرضا شفیعی به تصویر كشیده شده است. این مجموعه درباره سال‌های موشكباران است؛ آن روزهایی كه وقتی آژیر قرمز از رادیو پخش می‌شد، مردم همراه خانواده‌هایشان به پناهگاه می‌رفتند و آنقدر منتظر می‌ماندند تا آژیر سفید را از رادیو بشنوند این سریال این روزها در حال پخش است و گفت‌وگو با عوامل این مجموعه را پیش‌رو دارید.

وضعیت سفید مجموعه‌ای خاطره انگیز است
محمدرضا شفیعی از تهیه‌كنندگان فعال و باسابقه سازمان صداوسیماست كه تاكنون تهیه مجموعه‌ها و تله‌فیلم‌های مختلفی همچون جراحت، فاصله‌ها، خونبها، رستگاران، برهوت، بیا می‌بخشیم، جدا‌افتاده و داشتن و نداشتن را به عهده داشته است. وی این روزها مشغول تهیه مجموعه تلویزیونی «شیدایی» به كارگردانی محمدمهدی عسكرپور برای شبكه 3 سیماست. محمدرضا شفیعی با ساخت مجموعه تلویزیونی وضعیت سفید تلاش كرده یك اثر متفاوت را در كارنامه هنری‌اش به ثبت برساند.
شفیعی در پاسخ به این سوال ‌كه چطور تهیه مجموعه تلویزیونی وضعیت سفید را پذیرفته، می‌گوید: این مجموعه تلویزیونی در مقایسه با آثار نمایشی چه فیلم تلویزیونی و چه مجموعه تفاوت‌های زیادی دارد، چراكه به فضای سال‌های جنگ و اتفاقاتی كه در آن سال‌ها مردم با آنها روبه‌رو بودند، می‌پردازد. در مجموعه تلویزیونی وضعیت سفید، روایتگر داستان خانواده‌ای در تهران هستیم كه با ماجراهای مختلفی رو‌به‌رو می‌شوند. از سوی دیگر در این مجموعه برخلاف دیگر آثاری كه درباره جنگ ساخته می‌شود به توپ و تانك و فضای جنگ نپرداختیم، بلكه تلاش كردیم به اتفاقاتی كه در شهر افتاده، بپردازیم؛ بنابراین تفاوت‌های بسیاری برای مخاطبان خواهد داشت.
روبه‌رو شدن با اثری كه تعدد لوكیشن و بازیگر دارد مسلماً‌دشوار است و قطعا عوامل سازنده وضعیت سفید هم با این مسائل مواجه شدند. تهیه‌كننده وضعیت سفید دراین‌باره می‌گوید: در این مجموعه با تعدد لوكیشن و بازیگر روبه‌رو بودیم. این مجموعه 35 بازیگر داشت. به همین دلیل كار چندان راحت نبود و سختی‌های خودش را داشت.
شفیعی درباره لوكیشن نیز چنین توضیح می‌دهد: معماری شهر نسبت به چند سال پیش تغییر زیادی كرده است، چه برسد به این‌كه درباره سال‌های دفاع مقدس مجموعه‌ای را تهیه و پخش كنیم. اگر بخواهیم درباره تاریخ قدیم اثری بسازیم آنقدر مشكل نداریم چرا كه تكلیف ما درخصوص تاریخ گذشته مشخص است، اما در تاریخ معاصر و فضای معماری شهر تغییرات زیادی داشته است. به همین دلیل مجموعه‌ای خاطره‌انگیز است، هم برای مخاطب و هم برای عوامل سازنده. برای مخاطب خاطره‌انگیز است چرا كه همه ما خاطراتی تلخ و شیرینی از روزهای جنگ داریم و با دیدن این سریال بسیاری از خاطرات زنده می‌شود. برای عوامل هم از این نظر كه در بطن كار حضور دارند، خاطره‌انگیز است. شاید سختی‌هایی را كه ما در ساخت این مجموعه متحمل شدیم یك مخاطب عام حس نكند، اما مخاطبی كه اهل فن باشد براحتی متوجه می‌شود در ساخت مجموعه‌ای با این تعدد بازیگر و لوكیشن مشكلات زیادی داشتیم.
وی ادامه می‌دهد: ما برای تهیه مجموعه تلویزیونی وضعیت سفید بناچار باید برخی دكورها را می‌ساختیم و همین مساله نه تنها كار ما را خیلی سخت ‌كرد، بلكه زمان تصویربرداری هم طولانی‌تر شد تا این مجموعه ایرادی در این خصوص نداشته باشد و فضای قصه كاملا برای مخاطبان باورپذیر و قابل لمس باشد.
تهیه‌كننده مجموعه وضعیت سفید در پاسخ به این‌كه وجه تمایز وضعیت سفید با دیگر سریال‌های ساخته شده درباره دفاع مقدس چیست، این‌گونه می‌گوید: ویژگی مهم مجموعه، شخصیت‌محور و خانواده‌محوربودنش است. وقتی قرار است در یك صحنه 4 یا 5 بازیگر بازی داشته باشند كار سخت می‌شود، چه برسد به این‌كه در یك صحنه 30 بازیگر حضور داشته باشند. در واقع باید اشاره كنم 50درصد هر قسمت از مجموعه تلویزیونی وضعیت سفید كه 50 تا 60 دقیقه است مربوط به صحنه‌‌هایی می‌شود كه تعداد بازیگران آنها زیاد است.
شفیعی خاطرنشان می‌كند: شخصیت‌محور بودن مجموعه تلویزیونی وضعیت سفید برای مخاطبان تلویزیون جذابیت‌های فراوانی خواهد داشت و داستان برایشان ویژه‌تر خواهد بود. در مجموع بینندگان در این كار شاهد شخصیت‌های متفاوتی هستند.
شفیعی درباره پخش هرشبی مجموعه وضعیت سفید می‌گوید: مدیران شبكه 3 تصمیم گرفتند مجموعه‌ها را به صورت هر شبی پخش كنند، چرا كه معتقدند این نوع پخش مخاطب‌پسندتر است.
این تهیه‌كننده درباره انتخاب حمید نعمت‌الله برای كارگردانی مجموعه وضعیت سفید می‌گوید: من قبل از ساخت این مجموعه 3 تله‌فیلم «ای‌دوست مرا به خاطرآور»، «بیا از گذشته حرف بزنیم» و «فریدون مهربان است» را با او كار كرده بودم، بنابراین با روحیات او در كار آشنا بودم. در ضمن این‌كه او جزو كارگردانان توانمند است و همیشه كارهایش مورد استقبال مردم و منتقدان قرار گرفته است. در واقع آثار او، هم برای مخاطبان عام و هم خاص است و معتقدم كار سختی است كه كارگردانی بتواند نظر طیف‌های خاص را جلب كند، اما آثاری كه نعمت‌الله می‌سازد، این ویژگی را دارند. در این مجموعه حمید نعمت‌الله فقط از بازیگران مطرح استفاده نكرده، بلكه از بازیگران غیرچهره هم بهره برده است.
تهیه‌كننده مجموعه تلویزیونی وضعیت سفید درباره انتخاب بازیگران و این‌كه با توجه به تولید انبوه فیلم‌ها و مجموعه‌های تلویزیونی توانسته‌اند بازیگرانی را كه مدنظر داشتند، جذب كنند یا نه، می‌گوید: خوشبختانه توانستیم بازیگرانی را كه مد نظرمان بود، جذب كنیم. البته انتخاب بازیگران را آقای نعمت‌الله انجام داد و در بخش‌هایی هم من مشورت دادم. بخشی از بازیگران از چهره‌های مطرح سینما و تلویزیون هستند و بخشی دیگر از بازیگران غیرچهره. نقش‌های بازیگران غیرچهره هم كم از بازیگران چهره نبود و همین مساله به تفاوت‌های این مجموعه افزوده است. اما از نتیجه كار راضی هستیم و بازیگران هم تلاش خودشان را كردند.
شفیعی درباره بخش‌های زنده‌یاد مهین شهابی در این مجموعه می‌گوید: بعد از بیمار شدن زنده‌یاد مهین شهابی ناچار شدیم صحنه‌هایی را كه با ایشان ضبط كرده بودیم دوباره تكرار كنیم، بنابراین زمان تصویربرداری طولانی شد. بخش‌هایی را كه با مهین شهابی تصویربرداری شده بود، كنار گذاشتیم و صحنه‌ها را با بازی شهین تسلیمی ضبط كردیم.

یادآوری موشكباران در وضعیت سفید
فیلمنامه مجموعه تلویزیونی وضعیت سفید را هادی مقدم‌دوست و حمید نعمت‌الله نوشتند. نعمت‌الله و مقدم‌دوست حدود 2 سال روی قصه این مجموعه كار كردند. سال 87 این طرح را به تلویزیون ارائه و بعد از تصویب، همان سال نگارش را به صورت جدی‌تر آغاز كردند و سال 88 مجموعه تلویزیونی وضعیت سفید كلید خورد و تصویربرداری آن در اردیبهشت امسال به پایان رسید.
مقدم‌دوست درباره شكل‌گیری این فیلمنامه می‌گوید: مجموعه وضعیت سفید را همراه حمید نعمت‌الله نوشتم. این پدیده كه در سال‌های حملات موشكی به شهرها برخی از مردم به صورت دسته‌جمعی و خانوادگی به نقطه‌ای از اطراف شهر می‌رفتند، اولین ایده‌ای بود كه به نظرمان قابلیت كار نمایشی داشت.
مقدم‌دوست می‌گوید: در سینمای دفاع مقدس خیلی كم به ماجراهای پشت جبهه و جنگ پرداخته می‌شود كه در نگارش فیلمنامه مجموعه وضعیت سفید به این نكته توجه شده است.
مقدم‌دوست در پاسخ به این‌كه فیلمنامه هنگام فیلمبرداری تغییر كرد یا خیر؟ می‌گوید: در طول فیلمبرداری برای غنی‌تر شدن كار، فیلمنامه را رتوش می‌كنیم، یعنی با توجه به بازیگران، محل فیلمبرداری و امكانات موجود فیلمنامه را تا حدودی پرورش می‌دهیم و گاهی هم با توجه به قابلیت بازیگر فیلمنامه ارتقا می‌یابد كه به لطف خدا در نگارش وضعیت سفید هم این‌گونه بود. بازیگری نداشتیم كه به دلیل ناكارآمدی موجب نزول قصه شود، بلكه هر چه بود ارتقاء سطح بود.
مقدم دوست یادآور می‌شود: در دوران موشكباران شهرها، مردم تجربه خاصی از دوران دفاع مقدس دارند كه آن تجربه در فیلم‌ها و هدف ما یادآوری زمان موشكباران و آشنایی نسل جدید با حوادث آن دوران بود و آن را در یك روایت تاریخی كه برای مردم اتفاق افتاده بود، به تصویر كشیدیم.
وی می‌گوید: خیلی از مردم برای این كه از موشكباران دور باشند خانوادگی به محلی دورتر می‌رفتند كه آن را دستمایه داستان وضعیت سفید در یك موقعیت نمایشی كردیم كه وجوه تاریخی دارد.
نویسنده فیلمنامه در پاسخ به این‌كه هنگام نگارش فیلمنامه چقدر بازیگر را در نظر گرفته است، توضیح می‌دهد: در نگارش هر فیلمنامه، عجله‌ای برای به پایان رساندن آن نداریم، بلكه خوب روی آن فكر می‌كنیم و شخصیت‌ها را پرورش می‌دهیم و در طول نگارش به بازیگر فكر نمی‌كنیم و سعی می‌كنیم شخصیت را به عمل آوریم، چون وقتی نویسنده به یك بازیگر اتكا كند ممكن است آن بازیگر بنا به دلایلی نیاید. پس بهتر است روی فیلمنامه و شخصیت‌ها كار كند و شخصیت را قوی پرورش بدهد كه اگر هر بازیگر سر كار آمد به عنوان یك چهره بتواند مطابق با آنچه نوشته شده است به دیگران معرفی شود. اما هنگام فیلمبرداری كه بازیگر حضور دارد و با خود قابلیت‌هایی به همراه می‌آورد، با توجه به توانایی بازیگر فیلمنامه را ارتقا می‌دهیم.
مقدم دوست درباره اهمیت مخاطب‌شناسی و نگاه بومی هنگام نگارش فیلمنامه تصریح می‌كند: مخاطب‌شناسی 2 وجه دارد. اول، سلیقه مخاطب است و وجه دیگر، نیاز اوست. گاهی ممكن است مخاطب چیزی را بپسندد كه به آن نیاز ندارد، اما نویسنده باید سلیقه و نیاز مخاطب را در نظر بگیرد و سعی كند به‌طور همزمان كاری ارائه دهند كه هم مورد سلیقه مخاطب باشد و هم مورد نیاز مخاطب در واقع نباید با چشمانی بسته فیلمنامه نوشت و تجربیات گذشته را تكرار كرد، بلكه باید با نگاهی گسترده به دنبال سلیقه و نیاز مخاطب رفت. فیلمنامه‌نویس باید با انگیزه به دنبال مخاطب‌شناسی برود و پژوهش كند. در این صورت به طور حتم فیلمنامه او تأثیرگذار می‌شود. فیلمنامه‌های ضعیف هنر بازیگران را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد و باعث می‌شود عمر دوران محبوبیتشان كوتاه شود. یعنی اگر فیلمنامه ضعیف باشد هنرپیشه درجه یك سینما هم كار خوبی ارائه نمی‌دهد و نزول می‌كند.

تلخی دوران موشكباران
اصغر نقی‌زاده متولد ۱۳۴۱ تهران است. این بازیگر كه بیشتر با فیلم‌های دفاع مقدس شناخته می‌شود، در بسیاری از فیلم‌های برتر حوزه جنگ، ایفای نقش كرده كه از میان آنها می‌توان به وصل نیكان، از كرخه تا راین، خاكستر سبز، آژانس شیشه‌ای و… اشاره كرد.
نقی‌زاده از انگیزه حضورش در آثار دفاع مقدس می‌گوید: بازی در سینما و تئاتر را از سال‌های 55 و 56 همزمان با دوران تحصیلم در دبیرستان شروع كردم. حدود سال‌های 59و60 همزمان با تشكیل حوزه هنری به تئاتر رفتم. نخستین جرقه برای بازی در فیلم‌های جنگی و دفاع مقدس با دیدن فیلم دیده‌بان اثر ابراهیم حاتمی‌كیا در ذهنم ایجاد شد و تصمیم گرفتم روی این قضیه كار و یاد شهیدان را زنده كنم، یاد دوستانی كه برای این انقلاب جنگیدند و تلاش كردند.
بازیگر مجموعه وضعیت سفید درباره حضورش در این مجموعه می‌گوید: فیلمبرداری این كار از 25 آبان 88 در مدرسه شهادت ورامین كلید خورد و پس از افت و خیزهای فراوان سرانجام روز 25 اردیبهشت امسال با ضبط سكانس‌های پایانی واقع در شهرك دفاع مقدس به پایان رسید. وقتی بازی در این مجموعه به من پیشنهاد شد، فیلمنامه را مطالعه كردم و وقتی دیدم قصه مربوط به زمان موشكباران است، و آن زمان را لمس كرده‌ام. احساس كردم می‌توانم با قصه ارتباط برقرار كنم، دوران تلخ موشكباران برایم بدترین دوران است. دشمن توانایی این را نداشت بر ما غلبه كند، پس به خانواده‌های ما هجوم می‌آورد و این برای من بدترین دوران بود. لذتبخش‌ترین دوران در آن زمان هم آزادسازی خرمشهر بود و به زیبایی در ذهنم حك شده است.
معمولا آثار تاریخی با تعداد بازیگرهای زیاد كه هم حرفه‌ای و غیر حرفه‌ای هستند ساخته می‌شود و سختی‌های خاصی برای عوامل سازنده از جمله بازیگران حرفه‌ای‌تر به همراه دارد. نقی‌زاده دراین‌باره می‌گوید: این مجموعه نابازیگر نداشت، بلكه عده‌ای تجربه بیشتری داشتند و عده‌ای كم‌تجربه‌تر بودند و از طرفی آقای نعمت‌الله اجازه نمی‌دادند آنچه بازیگر می‌خواند باشد بلكه خط اصلی را خود ایشان می‌دادند. ایشان به دنبال این بودند كه یك زندگی طبیعی را نمایش دهند و برای همین همه چیز طبیعی بود و مانند بعضی فیلم‌ها اتو كشیده نبود، بنابراین بازیگران بازی نمی‌كردند بلكه زندگی می‌كردند.
حمید نعمت‌الله، جزو كارگردانان توانمند سینماست و با این‌كه 2 اثر سینمایی ساخته، توانسته نظر مردم و منتقدان را جلب كند. او فیلم سینمایی بوتیك را سال 1381 و بی‌پولی را سال 1387 كارگردانی كرد. البته او غیر از این دو فیلم سینمایی چند تله‌فیلم هم كارگردانی كرده است. نعمت‌الله با ساخت وضعیت سفید نخستین تجربه سریال‌سازش را كسب كرده است. نقی‌زاده درباره تجربه همكاری‌اش با این كارگردان می‌گوید: تجربه بسیار خوبی بود. ایشان تسلط كاملی به كار خود دارند و همین‌طور دقت بسیار بالا كه همین دقت بالا موجب شد خروجی وضعیت سفید بسیار خوب شود و امیدوارم مخاطب هم با این سریال ارتباط برقرار كند.
او در پاسخ به این‌كه مهم‌ترین ویژگی وضعیت سفید چیست، بیان می‌كند: این مجموعه به تأثیرات وحدت‌بخش و مهرآفرین 8 سال دفاع مقدس و بركات آن دوره می‌پردازد. مجموعه تلویزیونی وضعیت سفید روایتگر خانواده‌ای است كه متشكل از چند خواهر و برادر است كه به اتفاق مادر پیرشان در حاشیه تهران زندگی می‌كنند و درگیر ماجراهای مختلفی می‌شوند. در این مجموعه برخلاف دیگر آثاری كه درباره جنگ ساخته می‌شود و به توپ و تانك و فضای جنگ می‌پردازد به اتفاقاتی كه در شهر هنگام جنگ افتاده، پرداخته است و البته نوع فیلمبرداری این مجموعه یكی دیگر از مهم‌ترین ویژگی‌های این كار است. فیلمبرداری به‌گونه‌ای است كه مخاطب براحتی می‌تواند با این‌كه ارتباط برقرار كند. اگر با دقت به این مجموعه نگاه كنید حس نمی‌كنید تماشاگر فیلم هستید، بلكه به نظر می‌رسد داستان یك زندگی واقعی را از نزدیك می‌بینید.
فیلم‌های دفاع مقدس ساخته می‌شوند تا نسل جدید را با جنگ و حال و هوای مردم آن دوره آشنا كنند، اما آنچه وجود دارد كه جوانان رغبتی نشان نمی‌دهند و بیشتر علاقه‌مند به سینمای وسترن هستند. بازیگر نقش عباس آقا در این مجموعه می‌گوید: فیلم‌های وسترن قهرمان پروری است، اما ژانر سینمای جنگ ما قهرمان‌پروری نیست. جوانان امروز ما قهرمان به معنای واقعی را دوست ندارند، بلكه قهرمان با تیر، اسلحه و ابزار را دوست دارند.
وی درباره كارهای بعدی خود می‌گوید: فرشته‌ای از آسمان، فیلمی برای كودكان و نوجوانان است كه فرزاد اژدی آن را كارگردانی كرده است و در كنار بازیگرانی چون علیرضا خمسه، شمسی فضل‌اللهی، ماه‌چهره خلیلی، مهیار مجیب، سیدبهرام سروری‌نژاد، مریم توكلی …. بازی كرده‌ام.

عظمت جنگ را نمی‌توان در فیلم‌ها نشان داد
سال 1332 در اصفهان به دنیا آمدم. تا 6 سالگی آنجا زندگی می‌كردیم و سپس به تهران آمدیم. پدرم در یك كارخانه ریسندگی فعالیت می‌كرد، البته در اصفهان و پس از انتقالش‌ ما هم به تهران آمدیم. همچنین پدرم همراه جلیل شهناز تار هم می‌نواخت. ما 5 خواهریم كه من دختر سوم خانواده هستم. پس از انقلاب هم تا سال 1363 در تئاتر كار می‌‌كردم. تا این‌كه بالاخره به سینما و تلویزیون آمدم. پوراندخت مهیمن خود را این‌گونه معرفی می‌كند. بازی او را تا به حال در مجموعه‌هایی همچون محاكمه، چشمان سیاه، آبی، سام و نرگس و… ‌دیدیم. مهیمن در حال حاضر 2 سریال شوق پرواز و وضعیت سفید را روی آنتن دارد.
بازیگر نقش افتخار درباره حضورش در این مجموعه می‌گوید: قبلا در چند تله‌فیلم آقای نعمت‌الله بازی كرده بودم و پس از شش هفت ماه پیشنهاد بازی در این مجموعه به من شد ، من هم پس از مطالعه فیلمنامه بازی در این كار را پذیرفتم.
وی در پاسخ به این‌كه چطور خود را به نقش نزدیك می‌كند، می‌گوید: من سعی می‌كنم با نقش‌ها زندگی كنم و نقش بازی نكنم، یعنی در صورتی كه قصه را به طور كامل لمس كنم آن كار را می‌پذیرم. در وضعیت سفید هم خودم را رها كردم و تبدیل شدم به افتخاری كه قصه از من می‌خواست.
بازیگر مجموعه وضعیت سفید در پاسخ به این سوال ‌كه در كدام یك از نقش‌هایتان احساس كردید خودتان هستید، توضیح می‌دهد: راستش را بخواهید، نمی‌‌توانم بگویم. چرا كه یكی دو كار نبوده اما شده كه از بعضی كارهایم خوشم نیامده و حتی در زمان پخش، آنها را ندیدم.
بازیگر نقش افتخار در مورد حفظ كردن دیالوگ‌هایش در طول كار می‌گوید: شاید تعریف باشد، اما حافظه‌ام قوی است. دیالوگ‌ها را با سرعت حفظ می‌‌كنم و این یكی از خصوصیات هنری من است.
مهیمن درباره تجربه همكاری‌اش با حمید نعمت‌الله می‌گوید: حمید نعمت‌الله شخصیت صبور و آرامی دارد و بازیگر با خیال راحت به او اعتماد می‌كند و مطمئن است خروجی كارش خوب و قابل قبول است. او در پاسخ به این‌كه وجه تمایز وضعیت سفید با دیگر آثار دفاع مقدس چیست؟ می‌گوید: برخلاف سایر آثار با موضوع دفاع مقدس، این مجموعه موضوعی را به نمایش می‌گذارد كه تا امروز دیده نشده است به نظرم این مهم‌ترین وجه تمایز این مجوعه با سایر آثار دفاع مقدس است.
مهیمن در پاسخ به این‌كه وضعیت آثار دفاع مقدس را در تلویزیون چطور ارزیابی می‌كند، می‌گوید: عظمت جنگ آن‌گونه كه باید در هیچ آثار نمایشی‌ای دیده نمی‌شود. باید گفت هر چقدر هم یك كارگردان و تهیه‌كننده و فیلمنامه‌نویس تلاش كنند نمی‌توانند آن بزرگی را در قالب یك اثر نمایشی نشان دهند. اما در حالت كلی باید بگویم وضعیت امروز آثار دفاع مقدس در تلویزیون خوب است و آقای نعمت‌الله در این مجموعه سال‌های جنگ را خیلی خوب به تصویر كشیده‌ است.
بازیگر نقش افتخار در مورد كارهای بعدی خود می‌گوید: قرار است در آینده‌ای خیلی نزدیك در تله‌فیلمی كه دنباله بیا از گذشته صحبت كنیم است، همكاری كنم.
سكانس آخر: هر چقدر كه درباره جنگ و حواشی آن كارهای نمایشی بسازیم باز هم كم است و هنوز قصه‌های زیادی وجود دارند كه به آنها نپرداخته‌ایم.
اما دست‌كم ساخت آثاری همچون وضعیت سفید می‌توانند یادآور برهه‌ای از 8 سال دفاع مقدس باشند.
به هر حال هنوز راه زیادی در پیش‌رو داریم و همین‌طور خاطرات خاك خورده كهنه‌ای….