دلیل نامگذاری مناطق مختلف تهران

در تهران زندگی می‌كنیم و افتخارمان این است كه پایتخت نشینیم؛ از این سوی شهر به آن سوی شهر سفر می كنیم.
اگر فرصتی دست داد هر از گاهی به محله‌های قدیمی شهر هم سر می‌زنیم، چه از روی اجبار، چه از سر تفنن اما شاید خیلی از ما توجه نكنیم كه مثلاً چرا این محله را فرحزاد می‌‌نامند و آن یكی را آجودانیه.
در این فرصت كوتاه نگاهی داریم به نام محله‌هایی كه شاید شما هم چند باری آنها را شنیده‌اید.

*سید خندان
سیدخندان پیرمردی دانا و البته خنده‌رو بوده كه پیشگویی‌های او زبانزد مردم بوده است.
دلیل نامگذاری این منطقه نیز احترام به همین پیرمرد بوده است؛ البته بعدها نام سید خندان بر ایستگاه اتوبوسی در جاده قدیم شمیران هم اطلاق می‌شده است.

*فرمانیه
در گذشته املاك زمین‌های این منطقه متعلق به كامران میرزا نایب‌السلطنه بوده است و بعد از مرگ وی به عبدالحسین میرزا فرمانفرما فروخته شده است.

*فرحزاد
این منطقه به دلیل آب و هوای فرح انگیزش به همین نام معروف شده است.

*شهرك غرب
دلیل اینكه این محله به نام شهرك غرب معروف شد ساخت مجتمع‌های مسكونی این منطقه با طراحی و معماری مهندسان آمریكایی و به مانند مجتمع‌های مسكونی آمریكایی بوده و در گذشته نیز محل اسكان بسیاری از خارجی‌ها بوده است.

 *آجودانیه
آجودانیه در شرق نیاوران قرار دارد و تا اقدسیه ادامه پیدا می‌كند. آجودانیه متعلق به رضاخان اقبال‌السلطنه وزیر قورخانه ناصرالدین شاه بوده، او ابتدا آجودان مخصوص شاه بوده است.

*اقدسیه
نام قبلی اقدسیه (تا قبل از 1290 قمری) حصار ملا بوده است. ناصرالدین شاه زمینهای آنجا را به باغ تبدیل و برای یكی از همسران خود به نام امینه اقدس (اقدس الدوله) كاخی ساخت و به همین دلیل این منطقه به اقدسیه معروف شد.

*جماران
زمین‌های جماران متعلق به سید محمد باقر جمارانی از روحانیان معروف در زمان ناصر الدین شاه بوده است. برخی از اهالی معتقدند كه در كوه‌های این محله از قدیم مار فراوان بوده و مارگیران برای گرفتن مار به این ده می‌آمدند و دلیل نامگذاری این منطقه نیز همین بوده است و عده‌ای هم معتقدند كه جمر و كمر به معنی سنگ بزرگ است و چون از این مكان سنگ‌های بزرگ به دست می‌آمده ‌است‌، آن‌جا را جمران‌، یعنی محل به‌دست آمدن جمر نامیده‌اند.

*پل رومی
پل رومی در واقع پل كوچكی بوده كه دو سفارت روسیه و تركیه را هم متصل می‌كرده است. عده‌ای هم معتقدند كه نام پل از مولانا جلال‌الدین رومی گرفته‌شده است‌.

*جوادیه
(در جنوب تهران) بسیاری از زمینهای جوادیه متعلق به آقای فرد دانش بوده است كه اهالی محل به او جواد آقا بزرگ لقب داده بودند. مسجد جامعی نیز توسط جواد آقا بزرگ در این منطقه بنا نهاده است كه به نام مسجد فردانش هم معروف است.

*داودیه
(بین میرداماد و ظفر) میرزا آقاخان نوری صدر اعظم این اراضی را برای پسرش‌، میرزا داودخان‌، خرید و آن را توسعه داد. این منطقه در ابتدا ارغوانیه نام داشت و بعدها به دلیل ذكر شده داودیه نام گرفت‌.

*دركه
اگر چه هنوز دلیل اصلی نامگذاری این محل مشخص نیست اما برخی آنرا مرتبط به نوعی كفش برای حركت در برف كه در این منطقه استفاده می‌شده و به زبان اصلی "درگ" نامیده می‌شده است دانسته‌اند.

*دزاشیب
(در نزدیكی تجریش) روایت شده است كه قلعه بزرگی در این منطقه به نام " آشِب" وجود داشته است و در گذشته نیز به این منطقه دزآشوب و دزج سفلی و در لهجه محلی ددرشو می‌گفتند.

*قلهك
كلمه قلهك از دو كلمه «قله‌» و «ك‌» تشكیل شده است كه قله معرب كلمه كله‌، مخفف كلات به معنای قلعه است‌. عقیده اهالی بر این است كه به دلیل اهمیت آبادی قلهك كه سه راه گذرگاه‌های لشگرك‌، ونك و شمیران بوده است‌، به آن( قله- هك) گفته شده است‌.

*كامرانیه
زمین‌های این منطقه ابتدا به میرزا سعیدخان‌، وزیر امور خارجه‌ تعلق داشت، و سپس كامران میرزا پسربزرگ ناصرالدین شاه‌، با خرید زمین‌های حصاربوعلی‌، جماران و نیاوران‌، اهالی منطقه را مجبور به ترك زمین‌ها كرد و سپس آن جا را كامرانیه نامید.

 *محمودیه
( بین پارك وی و تجریش یا ولیعصر تا ولنجك) در این منطقه باغی بوده است كه متعلق به حاج میرزا آقاسی بوده است و چون نام او عباس بوده آنرا عباسیه میگفتند. سپس علاءالدوله این باغ بزرگ را از دولت خرید و به نام پسرش‌، محمودخان احتشام‌السلطنه‌، محمودیه نامید.

*نیاوران
نام قدیم این منطقه گردوی بوده است و برخی معتقدند در زمان ناصرالدین شاه نام این ده به نیاوران تغییر كرده است به این ترتیب كه نیاوران مركب از «نیا» (حد، عظمت و قدرت‌) ؛ «ور» (صاحب‌) و «ان‌» علامت نسبت است و در مجموع یعنی كاخ دارای عظمت‌.

*ونك
نام ونك تشكیل شده است از دو حرف (ون‌) به نام درخت و حرف (ك)كه به صورت صفت ظاهر می‌شود.

*یوسف آباد
منطقه یوسف آباد را میرزا یوسف آشتیانی مستوفی‌الممالك در شمال غربی دارالخلافه ناصری احداث كرد و به نام خود، یوسف آباد نامید.

*پل چوبی
قبل از این كه شهر تهران به شكل امروزی خود درآید، دور شهر دروازه‌هایی بنا شده بود تا دفاع از شهر ممكن باشد. یكی از این دروازه‌ها، دروازه شمیران بود با خندق‌هایی پر از آب در اطرافش كه برای عبور از آن‌، از پلی چوبی استفاده می‌شد. امروزه از این دروازه و آن خندق پر از آب اثری نیست‌، اما این محل همچنان به نام پل چوبی معروف است.

*شمیران
نظریات مختلفی درباره این نام شمیران وجود دارد. یكی از مطرح‌ترین دلایل عنوان شده تركیب دو كلمه سمی یا شمی به معنای سرد و "ران" به معنای جایگاه است و در واقع شمیران به معنای جای سرد است. به همین ترتیب نیز تهران به معنای جای گرم است. همچنین در نظریه دیگری به دلیل وجود قلعه نظامی در این منطقه به آن شمیران می‌گفتند و همچنین برخی نیز معتقدند كه‌ یكی از نه ولایت ری را شمع ایران می‌گفتند كه بعدها به شمیران تبدیل شده است.

*گیشا
نام گیشا كه در ابتدا كیشا بوده است برگرفته از نام دو بنیانگذار این منطقه (كینژاد و شاپوری) است.

*منیریه
(در جنوب ولیعصر) منیریه در زمان قاجار یكی از محله‌های اعیان نشین تهران بوده و گفته شده نام آن از نام زن كامران‌میرزا، یكی از صاحب‌منصبان قاجر، به نام منیر گرفته شده‌ا

پایگاه فرهنگی تفریحی ایران ناز