بررسی علل گرایش جوانان امروزی به شركت در میهمانیهای ریو ترجمة دكتر لیلا پرورش
نیكی مانند هزاران جوان دیگر میخواست در یك میهمانی رِیو (Rave) شركت كند. او برای فرار از مشكلات و گذراندن لحظاتی شاد به همراه دوستانش میخواست در این میهمانی شركت كند. یكی از آنها یك بطری اكستازی در ماشین خود داشت. نیكی و دوستانش هركدام قسمتی از مایع داخل بطری را نوشیدند. پس از گذشت زمانی نهچندان طولانی، آثار دارو نمایان شد. نیكی رقصید و رقصید و رقصید. در حقیقت او نیرویی فراتر از توان خود یافته بود. یكی از دوستانش روز بعد به پلیس گفت: «نیكی هیچچیز نمیفهمید.» صبح فردا، نیكی را مرده پیدا كردند. علت مرگ او مسمومیت با داروی اكستازی بود.
رقص با اكستازی
اكستازی یكی از مشهورترین مواد اعتیادآور رایج در میان جوانان امروزی است. بر اساس آمارهای تخمینی، 8/2 میلیون جوان در سراسر دنیا حداقل یكبار در طول عمر خود از این ماده استفاده كردهاند و بسیاری از آنان، با وجود آگاهی از مخاطرات احتمالی، مصرف این ماده را ادامه میدهند. اكستازی یا «داروی طراح» مادهای است كه در میهمانیهای ریو مصرف میشود. میهمانیهایی كه شركتكنندگانشان ساعتهای متمادی با موسیقی الكترونیكی و رقص نور میرقصند. در این قبیل میهمانیها، مواد شادیآور و فرحبخش مصرف میشود. معمولاً ریو را در فضاهای باز یا غیرقابل كنترل مانند پاركهای جنگلی و انبارهای متروكه برگزار میكنند. ولی گاه در محافل خانگی نیز چنین مجالسی برپا میشود. هزاران جوان در این میهمانیها، كه بیش از دو روز طول میكشند، شركت میكنند. اكستازی میل به خوردن و خوابیدن را مهار میكند؛ در نتیجه، این افراد میتوانند بدون نیاز به خوردن و خوابیدن در میهمانیهای چندروزه شركت كنند. البته گاه كمآبیهای بسیار شدید و خستگی مرگبار شركتكنندگان را از پا درمیآورد.
همة شركتكنندگان میهمانیهای ریو اكستازی مصرف نمیكنند. ولی همة آنها شاهد مصرف این قرصها خواهند بود. فروشندگان این قرصها میگویند كه اكستازی بیخطر است. شما را آرام میكند و دركتان را بالا میبرد. كمك میكند تا شادتر باشید و بهتر زندگی كنید. اما این حالات تنها مدتزمان كوتاهی وجود دارند. اكستازی شادی كاذبی را در شما بهوجود میآورد و پس از گذشت چند روز، بدترین لحظات زندگیتان را تجربه خواهید كرد.
بر اساس نتایج آماری، در فاصلة سالهای 1998 تا 1999، موارد مرگ ناشی از مصرف اكستازی 400 درصد افزایش یافته است. همچنین، از سال 1996 تا 1999، اورژانس بیمارستانهای سراسر دنیا با 9 برابر افزایش شمار مسمومیت با اكستازی مواجه شدهاند. یعنی، تعداد موارد مسمومیت در این دورة زمانی از 319 نفر به 2850 نفر رسید. اكثریت قربانیان كمتر از 25 سال سن داشتند. بعضی از جوانان معتقدند كه میزان اكستازی مصرفشده در این میهمانیها بسیار بیشتر از مقادیر حقیقی گزارش شده است. آنها برای كاستن از نگرانی والدینشان، مخاطرات ناشی از مصرف اكستازی را جزئی جلوه میدهند.
یكی از علل افزایش مصرف این دارو تبلیغات غلط در مورد آن است. مبلغان آن میگویند كه آثار مضر این دارو بیشتر از الكل و تنباكو نیست. هر فردی كه در میهمانی ریو شركت میكند، در معرض خطر استفاده از اكستازی قرار میگیرد. شروع مصرف این ماده، حتی در حد یك تجربه، مرگآور است. كسانی كه زندگیشان با مصرف این دارو نابود شده است از این قرص با عنوان كوكائین میهمانی ریو نام میبرند.
سازمان غذا و داروی امریكا شمار مصرفكنندگان اكستازی را در سال 2001، 1/8 میلیون نفر ذكر كرده است. به نظر میرسد كه این رقم در سال جاری در حدود 5/6 میلیون نفر افزایش یافته باشد. در فاصلة سالهای 1995 تا 2001، تعداد افراد 10 تا 18 سالهای كه از این ماده استفاده كردهاند در حدود 140 درصد افزایش یافته است. همچنین، 92 درصد افرادی كه مصرف اكستازی را شروع كردهاند، بعدها به مواد دیگری مانند ماریجوانا، آمفتامین، كوكائین و هروئین روی آوردهاند.
مادهای نشاطآور برای جوانان
هر فردی ممكن است به دلایل مختلفی داروهای نشاطآور را امتحان كند. بسیاری از جوانان تحت تأثیر سخنان دوستان خود، در مورد ایجاد احساسات هیجانانگیز كاذب و از بین رفتن ممنوعیتهای اخلاقی، از این ماده استفاده میكنند. تنش و مشكلات خارج از توان فرد مشوقی نیرومند برای مصرف چنین موادی است، اما به تنهایی نمیتواند دلیل قانعكنندهای برای شروع مصرف آنها باشد. بعضی افراد برای رهایی از آلام ناشی از صدمات روحی یا مشكلات جسمی به این داروها پناه میآورند. فرار از افسردگی، رسیدن به آرامش، داشتن زندگی شادتر، و ایجاد تنوع در روند یكنواخت و مأیوسكنندة زندگی از دیگر دلایل روی آوردن جوانان به این قبیل مواد است.
اما علت هرچه باشد، این داروها راهحلی موقتی برای فرار از مشكلات هستند و پس از محو آثار مصرف آنها، مشكلات و احساسات ناخواسته، به شكلی شدیدتر و سختتر از حالت اولیه، درك میشوند. به مرور، فرد به مقدار بیشتری از این داروها برای تحمل مشكلات جدید خود نیاز خواهد داشت. لیز، یك مصرفكنندة اكستازی، میگوید: «در یك میهمانی ریو، مردی كه به مقدار زیاد و بهطور مداوم اكستازی مصرف میكرد، خود را پرتقال میدانست. یكی دیگر از مصرفكنندگان فكر میكرد كه مگس است و به دفعات سرش را به شیشة پنجره میكوبید.»
قرص عشق (Love Pill)
اكستازی قرص عشق نیز خوانده میشود. این قرص ادراك شخص را از رنگها و اصوات به میزان زیادی افزایش میدهد و در هنگام برقراری رابطة جنسی، درك حسی ناشی از لمس شدن و نوازش را بالا میبرد. اكستازی یك قرص توهمزاست و بر مغز اثر میگذارد. مواد توهمزا تصاویر را در مغز افراد مخلوط میكنند. آنها میتوانند تداعیگر صحنههای غمانگیز یا هراسناك زندگی گذشتة فرد باشند. گاه شخص بدون آنكه آگاه باشد، این تصاویر را در ضمیر ناخودآگاه خود حفظ كرده است. مصرف قرصهای عشق باعث افسردگی، گیجی، اضطراب بیش از حد، بدبینی، جنون گذرا و اختلالات روانی میشود.
ممنوعیت استفاده از اكستازی
اكستازی در تقسیمبندی دارویی در گروه اول قرار داده شده است. به این معنا كه هنوز مصارف پزشكی این داروی خطرناك تأیید نشده است. از دیگر اعضای این گروه دارویی میتوان به هروئین، كوكائین، ال اس دی (LSD) و آمفتامین اشاره كرد. در كشور امریكا، جریمة به همراه داشتن این ماده و پخش یا تولید آن از 100 هزار دلار جریمة نقدی تا 99 سال زندان متغیر است. یك مصرفكنندة دائمی اكستازی میگوید: «اگر هر شب اكستازی بخورید، سرما وجودتان را فرا میگیرد. كلیههایتان از كار میافتند و پادرد خواهید داشت. لبها و انگشتانتان را آنقدر میجوید كه به خونریزی میافتند.»
چند توصیه به معتادان داروهای نشاطآور
هرچند كه آثار جانبی ناشی از قطع مصرف اكستازی در نظر مصرفكننده غیرقابل مهار و وحشتناك است، باز هم راهحلهایی وجود دارد. اولین قدم، فهمیدن علت اعتیاد فرد به مادة اعتیادآور است. در سال 1969، هنگامی كه مصرف اینگونه مواد به حداكثر خود رسیده بود، محققی نوشت: «فردی كه افسرده و دردمند است و با دارودرمانی از لحاظ جسمی به آرامش نمیرسد، خودبهخود كشف میكند كه با استفاده از مواد مخدر آرام میشود.» بسیاری از افراد به اشتباه تصور میكنند كه با مصرف مواد شادیافزا «بهتر میشوند»، «بهتر فعالیت میكنند» یا «شادتر میشوند». این فقط یك هذیان است. این مواد دیر یا زود جسم و روان را نابود میكنند. فشار زندگی مدرن، انسان امروزی را در خود غرق كرده است. اما باز هم راهحلهایی وجود دارد.
ورزش، رژیم غذایی، پیادهروی طولانیمدت همراه با مشاهدة طبیعت باعث القای احساس رضایت و آرامش میشود. صحبت با یك فرد قابل اعتماد در مورد مشكلات میتواند كمككننده باشد. مصرف مواد اعتیادآور و شادیافزا راهحل واقعی مشكلات زندگی نیست. نتایج و تبعات مصرف این داروها بسیار بدتر و وحشتناكتر از مشكلات اولیهای است كه فرد برای رهایی از آنها به این مواد پناه آورده است. روی آوردن به مواد و داروهایی از این قبیل پا گذاشتن در جادة ناهمواری است كه فرد برای رسیدن به جهنم انتخاب میكند.