وکیل ملکی، هزینه وکیل ملکی تهران

وکیل ملکی، هزینه وکیل ملکی تهران

گفت و گویی مفید با نوجوانان

مراحل یك گفت و گوی موثر:

برای یك گفت و گوی موثر با فرزند نوجوان تان شما نیازمند گذراندن مراحل زیر هستید:

الف- مرحله پذیرش: منظور از پذیرش، پذیرفتن فرزند با تمام ویژگی های جسمی، روانی و رفتاری او بدون هیچ گونه ارزشیابی، قضاوت، شرط ، نصیحت یا سرزنشی است. پذیرش مانند خاك مناسبی است كه اجازه می دهد یك بذر كوچك به گل زیبایی كه لیاقتش را داشته تبدیل شود.

ب- مرحله شنیدن فعال شامل:

1- همدلی: همدلی به معنای درك احساس واقعی فرد دیگر هنگام بیان مشكلش است، به گونه ای كه گویا مشكل خود شنونده است.

2- تمركز بر جملات نوجوان: به معنای آنکه هنگام شنیدن سخنان او، به مسایل گوناگون فکر نکنیم و حتی به پاسخی که می خواهیم بدهیم نیز نیاندیشیم.

3- انعكاس: منظور از انعكاس برگرداندن قسمتی از جمله یا معنای آن و یا منظور واقعی گوینده به اوست. مثال:

الف- نیما : پرویز امروز كتابم رو پس نداد. خودش گفته بود كه امروز كتابم رو پس می دهد.

پدر: از بد قولی پرویز عصبانی هستی. ها؟

نیما: درسته، اما فكر می كنم شاید یادش رفته باشه.

ب- حسین: نمی دانم چرا هر چه می خوانم، یاد نمی گیرم.

پدر: منظورت این است كه فكرت خیلی مشغول است؟

حسین: آره پدر. تا كتاب بر می دارم فكرهای زیادی به من هجوم می آورند.

پدر: به نظرم به مشاوره نیاز داری.

حسین: آره ، فكر می كنم باید پیش مشاور مدرسه مان بروم.

كدام مورد یا موارد نشان دهنده پذیرش هستند؟

1- پدری كه فرزندش را به خاطر كار ناپسندش طرد می كند.

عدم پذیرش. زیرا نشان دهنده پذیرش مشروط است. یعنی تنها در مواقعی او را می پذیرد كه كار ناپسند انجام ندهد.

2- پدری كه فرزندش در حضور او نمی تواند از مشكلاتش سخن بگوید.

3- عدم پذیرش. زیرا یكی از نتایج پذیرش آن است كه نوجوان می تواند احساسات و مشكلات خود را در حضور پدر مطرح نماید.

4- پدری كه انتقاد از فرزندش را به وقت دیگری پس از بیان مشكل توسط پسر، موكول می كند.

پذیرش. هنگامی كه نوجوان مساله ای را مطرح می كند انتظار همدلی و تفاهم از شما دارد. انتقاد بلافاصله موجب قطع ارتباط و گفت و گوی موثر می شود.

5-پدری كه اعتقادات خود را در گفت و گو با پسرش به طور غیر مستقیم بیان می كند.

پذیرش. نوجوان، بیان مستقیم اعتقادات دیگری را نصیحت تلقی می نماید و نصیحت برای او به معنای عدم پذیرش است.

6-پدری كه پسرش را تنها در مواقع درس خواندن مورد توجه قرار می دهد.

عدم پذیرش. زیرا نشان دهنده پذیرش مشروط است.

7-پدری كه از نمرات بالای پسرش تعریف و برای بالا بردن نمرات پایین پسر (بدون سرزنش) راه حل ارائه می كند

پذیرش. زیرا بر خلاف انتظار نوجوان، شما از نمرات پایین او انتقاد نكرده اید و این باعث اثربخشی بیشتر راه حل های شما می شود.

8-پدری كه دوستان پسرش را نمی پسندد.

بستگی به رفتار پدر دارد. اگر پدر نارضایتی خود را به شكلی تحقیر آمیز، همراه با سرزنش و نصیحت بیان كند نشان دهنده عدم پذیرش اوست. اما هر پدری حق دارد كه برخی رفتارهای فرزندش را نپسندد و این دلیل بر عدم پذیرش خود او نیست.

9-پدری كه به احساس پسرش هنگام بیان مشكلاتش فكر می كند و نه به راه حل و یا پیشنهادهای خود.

این كار نوعی همدلی است و نشان دهنده پذیرش فرد است. اولین چیزی كه هنگام بیان مشكل از مخاطب انتظار می رود، درك احساس واقعی فرد است و نه بیان راه حل.

همدلی به معنای درك احساس واقعی فرد دیگر هنگام بیان مشكلش است، به گونه ای كه گویا مشكل خود شنونده است.

10-پدری كه هر روز یا اكثر روزها دلیلی برای نصیحت كردن پسر دارد.

عدم پذیرش. زیرا آخرین چیزی كه یك نوجوان بدان احساس نیاز می كند، نصیحت است. نصیحت مداوم ، سبب القای حس عدم پذیرش در نوجوان می شود.

11-پدری كه از وضعیت ظاهری پسرش ناخشنود است.

معلوم نیست. همان گونه كه در مثالها ذكر شد، بستگی به رفتار بعدی پدر دارد.

به عنوان مثال، اگر پدر نارضایتی خود را به طور مستقیم و با لحن صدا و علایم چهره ای منتقدانه و خشمگین یا تحقیر آمیز و در حضور جمع بیان کند، نشانه عدم پذیرش و در صورتی که علی رغم ابراز ناخشنودی خود به فرزند در خلوت، تصمیم را به عهده خود او بگذارد و بتواند خود را متقاعد کند که چه به صورت آشکار و چه ناآشکار به تصمیم پسرش احترام بگذارد، نشانه پذیرش است. این پدر می تواند اطمینان داشته باشد که پسر نیز به این مساله پی برده است.

12-پدری كه از دوست پسرش برای اصلاح رفتار ناپسند فرزندش یاری می طلبد.

معلوم نیست. بستگی به رفتار بعدی پدر دارد. اما معمولا نوجوانان به این اقدام پدر پی می برند و این ، سبب حس عدم پذیرش در آنان می شود.

شنیدن فعال را در موقعیت های زیر تمرین كنید. (سعی کنید ابتدا بدون در نظر گرفتن پاسخ ما، به بهترین کاری که می توانید انجام دهید فکر کنید و سپس به پاسخ مراجعه نمایید.)

1- فرزندتان دارد با هیجان درباره پیروزی تیم مورد علاقه اش حرف می زند.

پاسخ :

– ابتدا سعی كنید احساس واقعی او را از این موفقیت تیمش درك كنید.

– فقط به او گوش دهید. مثلا می توانید به او بگویید : بگذار تا تلویزیون را خاموش كنم تا حواسم را پرت نكند. می خواهم ببینم تیم تو چكار كرده!

– برخی جملاتش را انعكاس دهید. مثلا هنگامی كه از هماهنگی تیمش سخن می گوید بگویید: عجب! حتما خیلی تمرین كرده بودند.

2- فرزندتان با ناراحتی كتاب ریاضی اش را بر می دارد و به شما می گوید ‹ نمی دانم چرا ریاضی توی كله ام نمی رود؟ ›

پاسخ:

– ابتدا سعی كنید به یاد بیاورید وقتی را كه برخی مطالب ریاضی را نمی فهمیدید و هر چه تلاش می كردید فایده ای نداشت. در غیر این صورت، سعی كنید زمانی را به یاد بیاورید كه كاری را نمی توانستید درست انجام دهید و اعصابتان خورد می شد.

– عوامل مزاحم محیط را كم كنید و تنها به گفته های او توجه كنید.

– از ارائه راه حل بپرهیزید. تنها او را تشویق به حرف زدن درباره علل احتمالی مشكلش نمایید.

– انعكاس دهید. به طور مثال، هنگامی كه می گوید: هر چه می خوانم نمی فهمم! بگویید: فكر می كنم منظورت این است كه برخی مطالب پیش نیاز را یاد نگرفته ای. درست است؟

3- پسر: این زهرا (خواهرش) اعصاب مرا خورد می كند!

پاسخ:

– ابتدا احساس او را درك كنید.

– تنها به او توجه كنید و كارهای دیگرتان متوقف نمایید.

– انعكاس دهید. مثلا بگویید: حتما خیلی از او عصبانی هستی!

یا : حتما زهرا خیلی تو را اذیت كرده!

4- پسر: چرا مامان این قدر به من گیر می دهد؟

پاسخ:

– ابتدا احساس او را از نظارت زیاد مادر درك كنید.

– تنها به او توجه كنید و كارهای دیگرتان متوقف نمایید.

– انعكاس دهید. مثلا بگویید: حتما از روش نظارت مامان به كارهایت ناراحتی!

یا : شاید مامان كمی داره زیاده روی می كنه!

5-پسر: دیروز با مجید رفتیم پارك سر كوچه، یك آقایی اومد نشست روی یك نیمكت خیس. كلی خندیدیم.

پاسخ:

– ابتدا احساس او را درك كنید. لبخند بزنید یا همراه او بخندید.

– به كار دیگری فكر نكنید. با او باشید. حالت چهره تان را علاقه مند نشان دهید.

– دست از نصیحت بردارید. در موقعیت دیگری می توانید به او تذكر اخلاقی لازم را بدهید.

– انعكاس دهید. مثلا بگویید: واقعا كنترل خنده در این موقعیت كار بسیار سختی است!

6- پسر: بابا! نمی دونی این گیم نت چه حالی می ده! (توضیح: گیم نت جایی است كه تعدادی رایانه متصل به اینترنت در آن وجود دارد و افراد می توانند به طور همزمان با كسان دیگری در هر جای دنیا بازی های رایانه ای انجام دهند.)

پاسخ:

– گیم نت برای این پسر هیجان آور است. احساس او را درك كنید.

– با علاقه به او گوش كنید. علاقه را می توان با گرد كردن چشمها، بالاكشیدن ابروها و … نشان داد.

– انعكاس دهید. به طور مثال بگویید: باید یك روز اونجا رو ببینم.

یا: از این كه می ری گیم نت خوشحالی. نه؟

سوالات مربوط به نظارت غیر مستقیم

منظور از نظارت غیر مستقیم ، كنترل نوجوان بدون استفاده از جملات امر و نهی مستقیم، دخالت مستقیم در كارهای او و برخورد فیزیكی با وی است.

برنامه نظارت غیر مستقیم برای نوجوان، جذاب و برای والدین آسان است. برای نظارت غیر مستقیم گاهی اوقات لازم است یك قرارداد با پسرتان امضاء كنید. قراردادهایتان را بر روی كاغذ در حضور مادر و سایر اعضاء خانواده بنویسید و امضاء كنید. برای نقض قرارداد از هر طرف، جریمه ای در نظر بگیرید. اول از همه ، خودتان قرارداد را جدی بگیرید و سپس از پسرتان نیز بخواهید آن را جدی بگیرد.

چگونه می توان بر روابط بیرون از خانه پسر نظارت كرد؟

توجه به نكات زیر ضروری است:

1- هیچ كس به ویژه نوجوان دوست ندارد كسی او را كنترل كند.

2- تقریبا همه والدین می خواهند از روابط بیرون از خانه فرزندشان آگاهی یابند.

3- وقتی نوجوان احساس نزدیكی به پدر كند، راحت تر درباره مسائل بیرون از خانه خود سخن خواهد گفت.

4- هر گونه تلاش مستقیم برای سردرآوردن از مسائل بیرون نوجوان، سبب دور شدن نوجوان از والدین می گردد.

5- هر گونه تغییر در بیرون از خانه ، سبب تغییر آشكار در رفتار داخل خانه می شود.

6- گذراندن چرخه های آموزشی قبل ضروری است.

7- هرگز به طور مستقیم درباره اخلاق و رفتار دوستانش سوال نكنید. چون اطلاعات زیادی دریافت نخواهید كرد.

8- سعی كنید چرخه نزدیك شدن به نوجوان را كامل كنید.

9- یك گردش دست جمعی با دوستانش ترتیب دهید تا با آنها بیشتر آشنا شوید.

10- اگر احتمال دوست جنس مخالف می دهید، هرگز درباره آن با نوجوان صحبت نكنید و اجازه دهید خودش در صورت تمایل در این باره صحبت كند.

11- با مشاور مدرسه در تماس باشید. گاهی اوقات مشاورین اطلاعات دقیق تری درباره فرزندتان به شما ارائه می دهند.

12- فرزند شما نیز همچون شما حق دارد روابط خارج از منزل داشته باشد.

چگونه بر میزان استفاده از رایانه نظارت كنیم؟

1- اول مشخص كنید كه چرا می خواهید كمتر پای رایانه بنشیند.

2- اگر نگران افت درسی او هستید، به مثال مربوط به درس مراجعه كنید.

3- در هر صورت ، می توانید یك قرار داد با او امضاء كنید كه در آن ساعات مشخصی او حق دارد از رایانه استفاده كند.

4- توجه كنید كه در هر حال، هر خانه ای مقررات خاص خود را دارد، هم والدین و هم فرزندان باید این مقررات را بپذیرند.

5- در صورت عدم رعایت قرارداد از طرف هر كدام از شما، جریمه ای در نظر بگیرید.

6- مادر نباید دخالت مستقیم در قرارداد شما با پسرتان داشته باشد. این هم برای مادر و هم برای پسر، بهتر است.

7- مادر به عنوان ناظر اجرای قرارداد بر كار شما و پسرتان نظارت می كند.

چگونه بر كیفیت تغذیه و بهداشت فرزندمان نظارت كنیم؟

به نكات زیر توجه كنید:

1- لازم نیست والدین بر همه كارهای نوجوان نظارت داشته باشند.

2- نظارت امور شخصی مانند بهداشت و تغذیه را به عهده خود نوجوان بگذارید.

3- می توانید اطلاعات پزشكی و بهداشتی صحیح از منابع معتبر در اختیار او بگذارید تا خود ، در این باره تصمیم بگیرد.

4- با یك متخصص تغذیه مشورت كنید و در صورت لزوم از مواد غذایی یا دارویی اشتهاء آور (با آگاهی از بی ضرر بودن آنها) استفاده كنید.

چگونه بر نحوه درس خواندن فرزندمان نظارت كنیم؟

توجه كنید:

1- اگر فرزند شما با این طرز درس خواندن، نتیجه كافی می گیرد اجازه دهید به كارش ادامه دهد.

2- نحوه درس خواندن، بستگی به عادات مطالعه دارد و تغییر آن نیاز به تخصص و زمان كافی دارد.

3- با مشاور تحصیلی فرزندتان در مدرسه مشورت كنید.

4- با فرزندتان در این باره گفت و گو كنید ( به چرخه آموزشی گفت و گوی موثر مراجعه نمایید) و اگر او هم متوجه اشتباه بودن روش مطالعه اش شد، با هم به یافتن راه حل بپردازید.

5- تصمیم نهایی را به عهده خود نوجوان بگذارید.




پایگاه فرهنگی تفریحی ایران ناز