وکیل ملکی، هزینه وکیل ملکی تهران

وکیل ملکی، هزینه وکیل ملکی تهران

ابونصر عراق

ابونصر عراق از خاندان آل عراق و از مشاهیر ریاضیدانان و منجمان عصر خود و استاد ابوریحان بیرونی بود وی در نیمه دوم سده چهارم و اوایل سده پنجم هجری قمری در خوارزم می زیست. وی در نقاشی مهارت داشت وی با ابوعلی سینا معاصر بود و مدتی با او در دربار مامونیان می زیست. وی را از مدعیان كشف قضیه سینوسها در مثلث كروی و مسطح دانسته است. ابونصر عراق در سال 408ه.ق به فرمان سلطان محمود غزنوی به دار آویخته شد.گروه : مشاهیر ملیرشته : ریاضیات و نجومگرایش : هندسهوالدین و انساب : ابونصر منصور بن علی بن عراق جیلانی یا ابونصر بن عراق یا ابونصر جعدی نامهای گوناگونی است كه به وی داده اند . وی از خاندان آل عراق حكام قدیم خوارزم در شهر كاث بودند كه عنوان خوارزمشاه داشته اند.اوضاع اجتماعی و شرایط زندگی : پدران و اجداد ابونصر عراق، از حاكمان و خوارزمشاهان شهر كاث در شرق جیحون بودند. حكومت آنان در سال 385 ه.ق به دست خوارزمشاهیان مامونی سقوط كرد.تحصیلات رسمی و حرفه ای : ابونصر عراق از شاهزادگان آل عراق (خوارزمشاهیان ) به شمار می رفت به همین دلیل شرایط مناسبی برای تحصیل وی فراهم بود . او توانست در اندك مدتی در نجوم و هندسه به مهارت های لازم دست یابد.خاطرات و وقایع تحصیل : روزگار تحصیل ابونصر عراق مقارن با حكومت خوارزمشاهیان مامونی در عراق بود.فعالیتهای ضمن تحصیل : مطالعه و تحقیق در نجوم و هندسه و همنشینی با دانشمندانی چون بوعلی سینا از فرصتهایی بود كه ابونصر عراق آن را مغتنم می شمرد.استادان و مربیان : برخی از مورخین، ابوالوفای بوزجانی را استاد ابونصرعراق دانسته اند اما این گفته درست نیست. ماخذ این اظهار نظر ظاهرا این بود، كه ابونصر عراق در مقدمه رساله القسی الفكیمه « از بوزجانی با عنوان شیخنا نام برده است. اما بیرونی دركتاب مقالید علم الهیئة نوشته است كه ابونصر عراق گاهی حتی كسانی را كه در مرتبه علمی از او پایین تر هستند استاد خود می نامد. بنابراین ذكر عنوان شیخنا كه ابونصر همراه نام بوزجانی ذكر كرده است.دلیل این كه نمی تواند بود كه بوزجانی معلم ابونصر بوده است. گذشته از این می دانیم كه بوزجانی درسن بیست سالگی به بغداد رفته و ابونصر عراق ظاهرا هرگز به بغداد مسافرت نكرده است.»هم دوره ای ها و همکاران : ابوالوفای بوزجانی شاگرد ابوعلی سینا، از همدوره ایها معاصرین در همشهریان ابونصر عراق بوده اند.وقایع میانسالی : ابونصر عراق با ابوعلی سینا معاصر بود و مدتی با او در دربار مامونیان می زیست، چنانكه از تاریخ خوارزم اثر محمود بن محمد بن ارسلان بر می آید، ابونصر عراق بسیار ثروتمند و صاحب املاك وسیع بوده و در قصر مجللی در یكی از قریه های نزدیك شهر خوارزم زندگی می كرده است. هنگامی كه سلطان محمود غزنوی به خوارزم رفت وبه قصر او وارد شد ، او از سلطان و لشكریانش پذیرایی كرد اما سلطان محمود به بهانه اینكه دراملاك ابونصر عراق مسجدی ساخته نشده بود، او را به سوء اعتقاد متهم كرد.زمان و علت فوت : سلطان محمود غزنوی درسال 408 ه.ق در جرجانیه، ابونصر عراق رابه اتهام سوء اعتقاد به دار آویخت.مشاغل و سمتهای مورد تصدی : ابونصر عراق گرچه خود شاهزاده ای از نسل خوارزمشاهیان آل عراق بود، امابه عنوان یك دانشمند دركنار سایر عالمان نظیر ابوعلی سینا در دربار خوارزمشاهیان مامونی رفت وآمد داشت.فعالیتهای آموزشی : ابونصر عراق در جرجانیه و كاث كه هر دو از پایتختهای خوارزمشاهیان بوده اند، به تدریس ریاضیات ، نجوم و هندسه می پرداخت. و بزرگانی چون ابوریحان بیرونی در مكتب درس وی حاضر شد.سایر فعالیتها و برنامه های روزمره : ابونصرعراق به مطالعه و تحقیق پیرامون نجوم و هندسه و نیز تدریس و همنشینی با دانشمندان معاصر و شاگردان خود، به ویژه ابوریحان بیرونی، می پرداخت.شاگردان : ابونصر عراق دوازده رساله ریاضی و نجومی به نام شاگرد خود ابوریحان بیرونی نوشته و بیرونی بارها در آثار خود از ابونصر عراق نام برده و مطالبی از آثار ریاضی او را نقل كرده است وی حتی در كتاب علم الهیئه او را مولای برگزیده خود نامیده است. سالها بعد خواجه نصیرا لدین طوسی نیز در كتاب خود تحت عنوان كشف القناع عن اسرار شكل القطاع عده ای از استدلالی ابونصر عراق را در مورد شكل مغنی نقل و بیان نموده و بطور غیر مستقیم خود را وامداراو دانسته است.همفکران فرد : ابونصر عراق از هم مشربان و دوستان ابوعلی سینا بود. وی با شاگرد خود ابوریحان بیرونی و ابو الخیر حسین بن بابا الخماری پزشك نیز معاصر و هم صحبتی داشت و نیز از ابوالوفای بوزجانی به نیكی یاد می كرده است.آرا و گرایشهای خاص : ابونصر عراق ، بنا به نوشته ابوریحان بیرونی، در میان كسانی كه مدعی كشف« شكل مغنی» ( قضیه سینوسها در مثلث كروی و مسطح ) بوده اند، نظیر ابوالوفای بوزجانی ،‌ابومحمود خجندی و ابونصر عراق)، حق تقدم دارد . چنانكه بیرونی نوشته است، ابونصر عراق در استخراج برهانهای قضایای ریاضی بسیار قوی، دوراندیش و تیز هوش بود.چگونگی عرضه آثار : ابونصر عراق بسیاری از آثار خود را به خواهش شاگرد خود ابوریحان بیرونی و در پاسخ سوالات علمی او تالیف نموده است.
آثار :
اصلاح كتاب مانالاوس فی الاشكال الكریه
المسجعلی الشاهی
تهذیب التعالیم
رساله فی الجواب عن بعض مسایل الهندسه
رساله فی المعرفه القسی الفكلیه بعضها من بعض بطریق غیر طریق معرفتها بشكل القطاع و النسبه المولفه
رساله فی تصحیح ما وقع لابی جعفر الخازن من السهو فی زیج الصفائح
رساله فی حل شبهه عرضت له فی المقاله الشاشه عشر من كتاب الاصول
كتاب فی السموات
 
پایگاه فرهنگی هنری ایران ناز