آشنایی با نقاشی به وسیله کلیشه

 چاپ دستي وسيله ساده و سرگرم كننده اي است كه امكان تكرار شكلها را آسان مي كند. با اين روش مي توان نسخه هاي متعددي از يك يا چند شكل ايجاد نمود و در صورت لزوم رنگ آنها را تغيير داد، از اين رويه در تهيه طرح هاي تزئيني، ساختن كاغذ ديواري و نقش پارچه مي توان استفاده نمود. براي تهيه چاپ دستي به نحو زير عمل كنيد:

يك ورق مقواي نازك سفيد كه مقاومت كافي داشته باشد تهيه كنيد. تصويرهايي را كه مي خواهيد تكرار نماييد با مداد نازك روي اين صفحه طرح كنيد. درون شكل ها را با كارد كاغذبري و يا قيچي ببريد. به اين ترتيب كليشه اي با فرم هاي تو خالي پديد مي آيد. كليشه مزبور را روي كاغذ سفيد پونز كنيد. (كاغذ بايد قبلاً روي تخته اي ثابت شده باشد) با رنگ آميزي درون فضاي سفيد نتيجه كار اثري است كه در تصوير زير مشاهده مي كنيد.

چاپ دستي را مي توان با پاشيدن رنگ هم رنگ آميزي نمود. براي اين كار يك مسواك كهنه را در رنگ گواش رقيق فرو كنيد. مسواك را در دست بگيريد و با دست ديگر چوب نازكي را به كليشه تكيه دهيد. مسواك را به لبه چوب بماليد. با اين عمل قطرات رنگ روي كليشه پخش مي شود. براي اينكه شكلها كاملاً رنگ بگيرند اين عمل را چندين بار تكرار نماييد. در اين شيوه براي آنكه رنگها با هم آميخته نشوند پس از پايان رنگ آميزي هر شكل روي آن را با يك تكه كاغذ بپوشانيد. اگر شيوه رنگ پاشي با مسواك را خوب ياد بگيريدمي توانيد با كم و زياد كردن مقدار رنگي كه روي شكلها مي پاشيد حجم و سايه روشن شكل را هم مجسم سازيد. اگر چند رنگ را روي يك شكل بپاشيد رنگهاي تركيبي جالبي پديد خواهند آمد. به طور مثال اگر دو رنگ متضاد مثلاً سبز و قرمز را روي يك شكل بپاشيد، نقطه هاي رنگين در كنار هم تأثير چشمگيري خواهند داشت. به غير از مسواك از رنگ پاش هاي ديگر نظير اسپري هاي رنگ و نيز فوتك رنگ كه بافتي مشابه بافت روش مسواك دارد و يا اير براش كه نوعي پمپ رنگ پاش در ابعاد كوچك مي باشد، مي توان استفاده كرد. در چاپ رنگي بايد نكات زير را رعايت نمود:

رنگ را در ظرفي با آب مخلوط نماييد. غلظت اين مايع بايد متعادل باشد. مسواك نبايد بيش از حد از مايع رنگين انباشته باشد چون در اين صورت قطرات درشت رنگ روي كار خواهد چكيد. مسواك را با ملايمت و با حركت يكنواخت به لبه تخته بكشيد. پيش از آنكه رنگ خشك شود رنگ ديگري روي آن نپاشيد. پس از پايان رنگ آميزي كليشه را به آرامي از روي ورقه اي كه شكل ها بر روي آن چاپ شده است برداريد.

چاپ دستي را روي پارچه و گوني هم مي توان انجام داد. براي رنگ آميزي روي پارچه، رنگهاي مخصوصي وجود دارد كه ثابت مي ماند و قابل شست و شو هم هست ولي با رنگ گواش غليظ هم مي توان نقوش را روي پارچه چاپ نمود. پارچه زبر و انواع پارچه هايي كه الياف درشت دارند براي اين كار مناسب ترند. اگر پارچه اي كه انتخاب مي كنيد از جنس گوني باشد قبلاً سطح آن را سفيد كنيد و سپس نقوش را روي آن چاپ بزنيد. براي چاپ روي گوني و پارچه، قلم مو و بالشتك به كار ببريد.