پاچنبری به چه معناست؟

یک جراح ارتوپد با اشاره به اینکه هدف از درمان پا چنبری به دست آوردن پایی با عملکرد مناسب جهت راه رفتن و بدون تغییر شکل است، ادامه داد: در صورت عدم درمان، این بیماران به جای اینکه به هنگام راه رفتن کف پایشان را بر زمین بگذارند، روی لبه خارجی پا راه می‌روند و پوست این ناحیه پینه می‌بندد و مشکل در پوشیدن کفش خواهند داشت.

دکتر صابر آرامی در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا منطقه علوم پزشکی تهران با بیان اینکه «کلاب فوت» یا «پاچنبری» شایع‌ترین بیماری مادرزادی پا است، گفت: در این مشکل پای بچه به طرف داخل منحرف و کج می‌شود و شکل طبیعی ندارد.

 

وی با اشاره به اینکه این ضایعه مادرزادی از هر هزار تولد در یک نوزاد دیده می‌شود و شدت آن در بیماران متفاوت است گفت: شیوع این ضایعه در پسران دو برابر دختران است. در نیمی از موارد به صورت دو طرفه دیده می‌شود. علت ایجاد آن ناشناخته است.

 

آرامی افزود: از مهم‌ترین تغییراتی که در پای بچه مبتلا به کلاب فوت یا پا چنبری ایجاد می‌شود؛ کوتاه شدن تاندون‌های پشت پا و سمت داخلی مچ پا و کف پا است. در پشت پا و سمت داخل مچ پا غلاف تاندون‌ها کوتاه و ضخیم می‌شوند، کپسول مفاصل این نواحی کوتاه می‌شوند و عضلات پشت ساق و کف پا هم کوتاه و لاغر می‌شوند.

 

این جراح ارتوپد یادآور شد: در این بیماری تغییراتی در شکل مفاصل مچ و کف پا هم ایجاد می‌شود، از نظر ظاهر پا به طرف داخل می‌چرخد و کف پا به سمت داخل و یا حتی بالا قرار می‌گیرد. پا و ساق طرف مبتلا کوتاه‌تر و لاغرتر از طرف سالم هستند.

 

آرامی با بیان اینکه در این ضایعه انگشتان و استخوان‌های کف پا به سمت داخل منحرف می‌شوند و به سمت خارج می‌چرخند، گفت: کوچک بودن پاشنه و چرخش پاشنه به سمت داخل، انحراف مچ پا و کف پا به سمت پایین از علایم مشخصه این ضایعه است.

 

وی یادآور شد: در صورت عدم درمان، این بیماران به جای اینکه در موقع راه رفتن کف پایشان را بر زمین بگذارند، روی لبه خارجی پا راه می‌روند. پوست لبه خارجی پا پینه می‌بندد و همچنین این بچه‌ها مشکل در پوشیدن کفش دارند.

 

این جراح ارتوپد گفت: هدف از درمان این بیماران به دست آوردن پایی با عملکرد مناسب جهت راه رفتن و بدون تغییر شکل است. در چند دهه اخیر پیشرفت‌های قابل ملاحظه‌ای در درمان غیرجراحی این بیماری ابداع شده است و مهم‌ترین آن گچ‌گیری مکرر است که بیش از ۹۰ درصد موفقیت‌آمیز است.

 

وی تصریح کرد: با این روش که اصلاح تدریجی با گچ‌گیری‌های هفتگی است، پزشک معالج پای بچه را با مانورهای بخصوصی و در وضعیت‌های خاصی گچ‌گیری می‌کند و به طور تقریب در همه بیماران مبتلا بهبودی حاصل می شود. درمان هر زمان که ممکن باشد و هر چه زودتر بعد از تولد (۷ یا ۱۰ روز) شروع شود.

 

آرامی افزود: گچ هر هفته عوض می‌شود و در هر تعویض پزشک سعی می‌کند پا را بیشتر در وضعیت اصلاح شده قرار دهد. در انتهای مراحل گچ‌گیری به طور معمول نیاز به یک عمل جراحی سرپایی است که در آن عمل تاندون آشیل در پشت مچ پا آزاد می‌شود تا پا بتواند به سمت بالا حرکت کند. بعد از این عمل پا به مدت ۳ هفته در گچ قرار داده می‌شود و پس از باز کردن گچ آخر کفش مخصوصی برای کودک تجویز می‌شود تا از عود این بیماری جلوگیری کند.

 

آرامی گفت: «بریس‌» در واقع دو کفش است که با یک میله فلزی که به هم متصل شده‌اند. در ابتدا به مدت سه ماه این بریس باید روزی ۲۳ ساعت پوشیده شود و پس از آن به مدت۳ تا ۴ سال فقط در شب‌ها پوشیده شود.

 

این جراح ارتوپد با تاکید بر اینکه این بیماری تمایل زیادی به عود دارد یادآور شد: پس برای جلوگیری از عود، وقتی شکل پا اصلاح شد، بچه باید از این بریس مخصوص استفاده کند.

 

وی گفت: در مواردی که شدت بیماری در شروع درمان زیاد است، احتمال عود بیماری بیشتر است. در صورت عود ممکن است به طور مجدد نیاز به تکرار مراحل قبل البته با کمی تغییر باشد.

 

این جراح ارتوپد در پایان یادآور شد: وقتی یکی از والدین کلاب فوت دارد، ۳ تا ۴ درصد شانس وقوع در فرزند وجود دارد و اگر هر دو والد کلاب فوت داشته باشند، ۳۰ درصد احتمال ایجاد کلاب فوت برای فرزند وجود دارد.