حیوانات عجیب و خاص استرالیا

حیوانات عجیب و خاص استرالیا

 

استرالیا به‌عنوان یکی از غنی‌ترین مناطق جهان از نظر تنوع زیستی، میزبان مجموعه‌ای شگفت‌انگیز از حیوانات منحصر به فرد است که برخی از آن‌ها فقط در این سرزمین یافت می‌شوند. از کیسه‌داران دوست‌داشتنی تا موجودات نادر و حتی خطرناک، حیات وحش این کشور همواره مایه شگفتی و توجه جهانی بوده است.

 

 

علت تنوع شگفت‌انگیز حیات وحش استرالیا

استرالیا به‌عنوان یکی از قدیمی‌ترین قاره‌های زمین، زیستگاهی بی‌نظیر و منحصربه‌فرد برای بسیاری از گونه‌های جانوری و گیاهی است. این تنوع خیره‌کننده ناشی از عوامل متعددی است که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنیم:

 

۱. جدا شدن قاره استرالیا از سایر قاره‌ها

حدود ۵۰ میلیون سال پیش، استرالیا از ابرقاره گوندوانا جدا شد و به یک جزیره قاره‌ای تبدیل گردید. این انزوا باعث شد که گونه‌های جانوری و گیاهی آن به‌صورت مستقل تکامل یابند و تنوع زیستی خاص خود را ایجاد کنند.

 

۲. اقلیم متنوع و زیستگاه‌های گوناگون

استرالیا از بیابان‌های خشک مرکزی تا جنگل‌های بارانی استوایی شمالی و سواحل معتدل جنوبی، اقلیم‌های گوناگونی دارد. این تنوع اقلیمی به گونه‌های مختلف فرصت داده تا با شرایط متفاوت سازگار شوند و زیستگاه‌های متنوعی را اشغال کنند.

 

۳. فقدان شکارچیان طبیعی بزرگ

در مقایسه با قاره‌های دیگر، استرالیا فاقد شکارچیان بزرگ مانند شیر، ببر یا گرگ است. این امر به گونه‌های کوچک‌تر و کیسه‌داران فرصت بیشتری برای رشد و گسترش جمعیت داده است.

 

۴. وجود کیسه‌داران منحصربه‌فرد

بیش از ۷۰ درصد از گونه‌های کیسه‌دار جهان در استرالیا زندگی می‌کنند. کیسه‌داران مانند کانگورو، کوآلا و شیطان تاسمانی از برجسته‌ترین نمونه‌های حیات وحش این قاره هستند که حاصل انزوای جغرافیایی و تکامل جداگانه است.

 

۵. تأثیرات آتش‌سوزی‌های طبیعی

آتش‌سوزی‌های مکرر و طبیعی در استرالیا، بسیاری از گونه‌های گیاهی و جانوری را مجبور کرده است که خود را با این شرایط وفق دهند. به همین دلیل برخی از گیاهان مانند اکالیپتوس و جانوران این منطقه توانایی‌های خاصی برای بقا در محیط‌های چالش‌برانگیز دارند.

 

۶. مهاجرت گونه‌ها از طریق اقیانوس‌ها

برخی از گونه‌های جانوری مانند پرندگان مهاجر و خفاش‌ها توانسته‌اند از طریق اقیانوس‌ها به استرالیا راه پیدا کنند و جمعیت خود را در این زیستگاه‌های منحصربه‌فرد گسترش دهند.

 

۷. عدم رقابت با گونه‌های مهاجم (تا پیش از ورود انسان)

پیش از ورود انسان به استرالیا، رقابت کمتری بین گونه‌ها وجود داشت، چرا که گونه‌های مهاجم هنوز وارد این قاره نشده بودند. این امر موجب شد که گونه‌های بومی بتوانند با آرامش بیشتری تکامل یابند.

 

چالش‌ها

با وجود تنوع زیستی خارق‌العاده، حیات وحش استرالیا با چالش‌هایی مانند تغییرات اقلیمی، تخریب زیستگاه، ورود گونه‌های مهاجم و آتش‌سوزی‌های گسترده روبه‌رو است که نیاز به حفاظت بیشتر از این گنجینه زیستی را دوچندان می‌کند.

 

قبلا در مقاله ای تحت عنوان “ترسناک ترین حیوانات” به برخی از حیوانات استرالیا اشاره کرده بودیم، در ادامه با برخی دیگر از جالب‌ترین و خاص‌ترین حیوانات این کشور آشنا می‌شوید. لازم به ذکر است که اطلاعات این بخش از سایت سلکت ویزا و مقاله ای تحت عنوان “حیوانات استرالیا؛ عجیب و باورنکردنی” گردآوری شده است.

 

۱. کوئوکا (Quokka)

کوئوکا، کیسه‌داری کوچک و شبگرد، به‌عنوان یکی از نمادهای زیستگاه‌های غرب استرالیا شناخته می‌شود. این حیوان بامزه و خندان که از خانواده کانگوروها است، بیشتر در جزایر کوچک و مناطق خاص جنوب غربی استرالیا دیده می‌شود.

 

 

• ویژگی‌ها: اندازه‌ای شبیه به یک گربه خانگی، گیاه‌خوار، و رفتار دوستانه.
• تهدیدات: تخریب زیستگاه و شکار توسط گونه‌های مهاجم مانند روباه‌ها.
• نکته جالب: گرفتن سلفی با کوئوکا در بین گردشگران بسیار محبوب است، اما ممکن است برای این حیوان کوچک خطرآفرین باشد.

 

۲. نوک‌اردکی (Platypus)

نوک‌اردکی، یکی از عجیب‌ترین پستانداران روی زمین، ظاهری ترکیبی از چند حیوان دارد: منقار اردک، دم سگ آبی و بدنی خزدار.

 

 

• زیستگاه: سواحل شرقی استرالیا و تاسمانی.
• رفتار: نیمه‌آبزی و تخم‌گذار، با توانایی شنا در تالاب‌ها و رودخانه‌ها.
• وضعیت حفاظت: اگرچه هنوز در معرض انقراض نیست، اما تغییرات زیست‌محیطی جمعیت آن‌ها را تهدید می‌کند.

 

۳. چنگ‌مرغ (Lyrebird)

این پرنده نه‌تنها با پرهای زیبا و دم خاصش شناخته می‌شود، بلکه توانایی بی‌نظیری در تقلید صداهای محیط دارد.

 

 

• انواع: چنگ‌مرغ والا و چنگ‌مرغ آلبرت.
• زیستگاه: مناطق جنگلی جنوب شرقی استرالیا و تاسمانی.
• تهدیدات: تغییرات اقلیمی ممکن است بقای این پرندگان را در آینده تحت تأثیر قرار دهد.

 

۴. مورچه‌خورک پوزه‌کوتاه (Short-beaked Echidna)

مورچه‌خورک، موجودی خارپشت‌مانند با توانایی تخم‌گذاری، یکی از خاص‌ترین پستانداران استرالیاست.

 

 

• ویژگی‌ها: منقاری پرنده‌مانند، خارهای محافظتی، و شیری که بدون نوک سینه ترشح می‌شود.
• رفتار: در زمان خطر، خود را به شکل توپ در می‌آورد.
• زیستگاه: تقریباً در تمام مناطق استرالیا یافت می‌شود.

 

۵. لاک‌پشت رودخانه فیتزروی (Fitzroy River Turtle)

این لاک‌پشت با قابلیت تنفس از قسمت عقبی بدن خود، قادر است تا ۲۱ روز زیر آب باقی بماند.

 

 

• زیستگاه: تنها در رودخانه فیتزروی در کوئینزلند.
• ویژگی‌های ظاهری: لاکی به طول ۲۵ سانتی‌متر با رنگی بین قهوه‌ای روشن تا تیره.
• تهدیدات: تخریب زیستگاه و شکار توسط گونه‌های مهاجم.

 

۶. وامبت (Wombat)

وامبت‌ها، کیسه‌دارانی با پاهای کوتاه، یکی از حیوانات خاص استرالیا هستند که به دلیل رفتار دفاعی جالبشان شناخته می‌شوند.

 

 

• ویژگی‌های منحصربه‌فرد: دفاع با باسن و فضولات مکعبی‌شکل!
• گونه‌ها: وامبت دماغ برهنه، وامبت بینی مودار جنوبی و شمالی.
• تهدیدات: فعالیت‌های انسانی، بیماری‌ها و تغییرات زیست‌محیطی.

 

۷. صاریغ کوتوله کوهی (Mountain Pygmy Possum)

این کیسه‌دار کوچک تنها پستاندار استرالیایی است که به خواب زمستانی می‌رود.

 

 

• زیستگاه: مناطق کوهستانی برفی در ویکتوریا و نیو ساوت ولز.
• ویژگی‌ها: اندازه کوچک، شکم سفید و پاهای شبیه دست.
• تهدیدات: کاهش منابع غذایی، تغییرات اقلیمی و شکار توسط گونه‌های مهاجم.

 

8. بادپر شکری (Sugar Glider)

این صاریغ کوچک، به لطف غشاهای پروازی که بین پاهای جلویی و عقبی‌اش دارد، می‌تواند بین درختان سر بخورد و پروازی جذاب و شبیه به گلایدینگ انجام دهد.

 

 

• ویژگی‌ها: علاقه به غذاهای شیرین مانند شیره و شهد.
• زیستگاه: شمال و شرق استرالیا.
• وضعیت: در دسته گونه‌های با نگرانی کم قرار دارد اما تخریب زیستگاه آن‌ها را تهدید می‌کند.
• نکته جالب: با وجود ظاهر بامزه، بادپر شکری حیوان وحشی است و نگهداری از آن به عنوان حیوان خانگی توصیه نمی‌شود.

 

9. روباه پرنده (Flying Fox)

این خفاش‌های بزرگ که بیشتر با نام خفاش میوه‌خوار شناخته می‌شوند، نقشی کلیدی در گرده‌افشانی و پراکندن دانه‌های درختان دارند.

 

 

• ویژگی‌ها: اندازه بزرگ و وابستگی به میوه‌ها.
• زیستگاه: مناطق گرمسیری و نیمه‌گرمسیری، از جمله شرق استرالیا.
• وضعیت: ۱۹ گونه از این خفاش‌ها در معرض خطر انقراض هستند.
• نکته جالب: بدون این خفاش‌ها، بسیاری از میوه‌ها و حتی شکلات (کاکائو) ممکن بود وجود نداشته باشند.

 

10. شیطان تاسمانی (Tasmanian Devil)

این کیسه‌دار گوشتخوار، که تنها در تاسمانی یافت می‌شود، یکی از قوی‌ترین گازها را در دنیای حیوانات دارد.

 

 

• ویژگی‌ها: اندازه‌ای مشابه یک سگ کوچک، صدایی بلند و عضلات قوی.
• رفتار تغذیه‌ای: علاوه بر شکار، از لاشه‌ها نیز تغذیه می‌کند.
• تهدیدات: بیماری تومور صورت شیطان تاسمانی و تصادفات جاده‌ای.
• وضعیت: به شدت در معرض خطر انقراض قرار دارد.

 

11. کانگورو (Kangaroo)

این کیسه‌دار بزرگ نماد ملی استرالیا است و با پرش‌های سریع و قوی خود شناخته می‌شود.

 

 

• ویژگی‌ها: پاهای عقبی بزرگ، دم قدرتمند و کیسه‌ای برای نگهداری از نوزاد.
• زیستگاه: در سراسر استرالیا، به‌ویژه در مناطق خشک و نیمه‌خشک.
• رفتار تغذیه‌ای: گیاهخوار و عمدتاً علف‌خوار.
• نکته جالب: کانگوروها با جمعیت زیاد خود حتی گاهی چالش‌هایی برای کشاورزان ایجاد می‌کنند.

 

12. کوآلا (Koala)

کوآلا، که اغلب به اشتباه خرس نامیده می‌شود، یکی از بامزه‌ترین حیوانات استرالیاست و به دلیل رفتار آرامش معروف است.

 

 

• ویژگی‌ها: گوش‌های گرد و کرکی، بینی بزرگ و چشم‌های خواب‌آلود.
• زیستگاه: جنگل‌های اکالیپتوس در شرق استرالیا.
• رفتار تغذیه‌ای: تقریباً به طور انحصاری برگ‌های اکالیپتوس می‌خورند.
• وضعیت: در معرض خطر به دلیل تخریب زیستگاه، آتش‌سوزی‌ها و تصادفات جاده‌ای.

 

جمع‌بندی

حیات وحش و حیوانات استرالیا با گونه‌های منحصربه‌فردش گنجینه‌ای ارزشمند از تنوع زیستی است. از بادپرهای کوچک و بامزه تا شکارچیان قوی و نمادین، این حیوانات هرکدام داستانی برای گفتن دارند و ضرورت حفاظت از محیط زیست را به ما یادآوری می‌کنند. حفظ زیستگاه این موجودات به معنای حفظ این شگفتی‌های طبیعی برای نسل‌های آینده است.