گیتار الکتریک یا گیتار برقی، نوعی گیتار است که صدای آن بهوسیله تقویتکنندهای الکتریکی افزایش و یا تغییر پیدا می کند. این ساز در موسیقی از دهه ۱۹۳۰ آغاز شد و در سبکهای مختلفی مثل راک، متال، بلوز، پاپ، جاز و هیپ هاپ کاربرد دارد. به ویژه در سبکهای راک، متال و بلوز به عنوان ساز اصلی مورد استفاده قرار میگیرد. از گیتار الکترونیک معمولاً در موسیقی راک استفاده میکنیم.
ما را در کلاس های حضوری گیتار مجموعه فردوس همراهی کنید.
ایده پیدایش گیتارهای الکتریکی از آنجا آغاز شد که در همنوازیها صدای گیتار آکوستیک در بین صدای سازهای دیگر مانند بیس و درامز صدای گیتار گم بود و به گوش نمی رسید. بنابراین، تصمیم گرفتند تا صدای گیتار را تقویت کنند که بهترین راه برای این کار بهره بردن از علم الکترونیک بود.
گیتارهای الکتریکی در حدود دهه ۳۰ میلادی وارد موسیقی شدند. این اتفاق انقلابی در صدا و تکنولوژی بود که تا امروز نیز ادامه پیدا کرده. با پیدایش راک در دهه ۵۰ میلادی، گیتارهای الکتریکی به سرعت در موسیقی جا باز کرد و به یکی از فراگیرترین سازهای تاریخ تبدیل شد. معمولاً در گروههای راک دو نوازنده گیتار الکتریک وجود دارد که یک نفر ملودیها را (با گیتار لید) و دیگری ریتمها را (با گیتار ریتم) می نوازد.
گیتار الکتریک یکی از محبوبترین سازهای موسیقی ساخته شده در قرن بیستم هستند. این گیتارها ساز اصلی و بخش کلیدی بسیاری از سبکهای موسیقی حال حاضر دنیا را تشکیل می دهد. زمانی که گیتار الکتریک را با گیتار آکوستیک مقایسه کنیم، مشاهده میکنیم که از اجزا مشترک زیادی ساخته شدند. هر دو گیتار، دارای ۶ سیم هستند که با سرکوکها تنظیم میشوند و هر دو دارای فِرِتهایی بر روی دستهی بلند خود هستند.
گیتار الکتریک از بدنه سخت و باریکی ساخته شده که میتواند از جنس فلز و پلاستیک و یا هر جنس دیگری باشد ،در مقابل بدنه چوبی و توخالی گیتار آکوستیک که به وسیله رزونانس تولید صدا میکند؛ شروع میشود. همچنین، سیمهای گیتار آکوستیک میتواند از جنس نایلون و یا فلز ساخته شود، اما در گیتار الکتریک به دلیل استفاده از پدیدههای الکتریکی و الکترومغناطیسی این سیمها باید از جنس فلز ساخته شوند.
ارتعاشات وارده بر سیمهای گیتار توسط قطعهای به نام پیکاپ به سیگنالهای الکتریکی تبدیل میشود. در واقع پیکاپ همانند یک میکروفون عمل میکند، با این تفاوت که چون یک سیستم مغناطیسی است فقط ارتعاشات سیم فلزی گیتار را دریافت کرده و آنها را به صورت سیگنال صوتی درمیآورد. سپس سیگنالها از طریق یک سیم به تقویتکننده فرستاده میشوند و در آخر صدای تقویتشده توسط یک یا چند بلندگو پخش میشود. در ابتدا گیتارهای الکتریکی تنها یک پیکاپ داشتند، اما امروزه با دو تا پنج پیکاپ نیز ساخته میشوند.
نکات مهم برای نگهداری از گیتار
1. از نظر بدنه: این ساز را از نظر بدنه میتوان به دو دسته کلی تقسیم کرد: بدنه توپر و بدنه توخالی. گیتارهای بدنه توخالی مورد استفاده نوازندگان جاز قرار میگیرد، در صورتی که بدنه توپر عموماً در موسیقی راک و متال کاربرد دارد.
2. از نظر تعداد سیمها: معمولاً گیتارهای الکتریکی شش سیم دارند. بعضی نیز دارای ۱۲ سیم میباشند که هر جفت با یک نت کوک میشود، منتهی با اکتاوهای متفاوت. این گیتارها اکثراً در موسیقی فولک کاربرد دارند. گیتارهای ۷ و ۸ سیمی نیز وجود دارند که البته غیر معمول هستند.
پیچهای کوک
تنظیمکننده دسته
نگهدارنده و راهدان رشتهها (Floyd Ross)
خرک (Nut)
تخته انگشتگذاری (Frets Board – Finger Board)
علامتهای نشان شده شیار زیر سیم
شیارهای پرده
بندگاه یا مفصل دسته
زَخمهگاه
رابط یا پل زَخمهگاه
زینها
پل گیتار
کوککننده پشتی و سیمگیر (زهگیر)
بازوی یا دسته لرزش (Vibrator)
کلید گزینشگر زَخمهگاه (پیکاپ)
پیچهای تنظیمکننده صداها و آواها
خروجی یا رابط تیآراس
تسمه بند
سیمهای بم
سیمهای زیر
چوبهای مختلفی برای ساخت گیتار الکتریک استفاده میشود که هر کدام ویژگیهای خاصی دارند. برخی از چوبهای معمول برای ساخت گیتار الکتریک عبارتند از:
درخت زبان گنجشک: تون متعادل و عالی برای پایان واضح
نمدار: وزن سبک و صدای گرم با بدنهی قوی
افرا: وزن متوسط تا سنگین و صدای بسیار گرم
چوب ماهون: وزن متوسط تا سنگین، صدای بسیار گرم و پایداری عالی
صنوبر: چوب محکم با وزن سبک و درخشنده
1. پیکاپهای سینگل کویل:این پیکاپها صدای تیزتر و ضعیفتری تولید میکنند که بیشتر مناسب سبکهای راک، جاز و بلوز است. به طور کلی، پیکاپهای سینگل کویل به فعالیت حساس هستند.
2. پیکاپهای هامباکر(دوبل کویل): این پیکاپها صدای قویتر و نویز کمتری تولید میکنند و مناسب سبکهای راک، بلوز، پاپ و جاز هستند.
برای آگاهی بیشتر میتوانید مقاله 6راز انگشتگذاری حرفهای گیتار را مطالعه کنید.
دستههای گیتار به شکلهای مختلفی مانند C، U و V طراحی میشوند که هر کدام برای نوازندگان با سلیقههای مختلف مناسب است. انتخاب نوع دسته بستگی به راحتی نوازنده در هنگام نواختن دارد.
گیتار الکتریک یکی از پرکاربردترین و محبوبترین سازهای موسیقی در جهان است. این ساز با تنوع در طراحی و امکانات الکتریکی خود، توانسته جایگاه ویژهای در سبکهای مختلف موسیقی پیدا کند. انتخاب صحیح نوع بدنه، پیکاپها و دسته گیتار میتواند تاثیر زیادی بر کیفیت صدای تولیدی و راحتی نوازنده داشته باشد.