در سالهای اخیر، مواد پلیمری شفاف مانند پلیکربنات و آکریلیک (پلکسیگلاس) جایگزین بسیار محبوبی برای شیشه در بسیاری از صنایع شدهاند. این مواد نهتنها وزن سبکتری دارند، بلکه در برابر ضربه و شرایط محیطی نیز مقاومت مناسبی از خود نشان میدهند.
با این حال، یکی از مهمترین نکاتی که هنگام انتخاب بین این دو باید در نظر گرفت، طول عمر مفید آنهاست؛ موضوعی که بسته به نوع کاربرد میتواند نقش تعیینکنندهای در تصمیمگیری ایفا کند.
آکریلیک که با نام علمی پلیمتیلمتاکریلات (PMMA) نیز شناخته میشود، نوعی پلاستیک ترموپلاستیک شفاف، سخت و سبک است که در بسیاری از کاربردها جایگزین شیشه شده است. این ماده به دلیل عبوردهی نور بسیار بالا (تا ۹۲ درصد)، درخشندگی قابل توجه، وزن سبک (تقریباً نصف شیشه) و مقاومت ضربهای بیشتر نسبت به شیشه، در صنایع مختلف از جمله دکوراسیون داخلی، ساخت پنلهای نوری، تبلیغات محیطی و آکواریومسازی کاربرد گستردهای دارد.
از مهمترین مزایای آکریلیک میتوان به مقاومت مناسب در برابر اشعه ماورای بنفش و شرایط جوی اشاره کرد؛ بهطوری که در استفادههای فضای باز دچار زردی نمیشود و شفافیت اولیه خود را حفظ میکند. این ویژگی، آن را به گزینهای مناسب برای نورگیرها، تابلوهای تبلیغاتی و پوششهای خارجی تبدیل کرده است.
در مقایسه با پلیکربنات، آکریلیک مقاومت بیشتری در برابر خراشیدگی دارد و سطح آن دیرتر آسیب میبیند؛ اما از نظر ضربهپذیری، مقاومت کمتری دارد و در برابر فشار یا ضربات شدید ممکن است ترک بردارد یا بشکند. این ماده همچنین از قابلیت رنگپذیری بالا برخوردار است و در رنگهای شفاف و مات متنوعی تولید میشود که امکان هماهنگی با انواع طرحها و دکوراسیون را فراهم میکند.
طول عمر ورقهای پلیکربنات و آکریلیک تحت تأثیر مجموعهای از عوامل محیطی، فنی و نگهداری قرار دارد. در ادامه مهمترین این عوامل را بررسی میکنیم:
۱.تابش اشعه UV
قرار گرفتن طولانیمدت در معرض اشعه ماورای بنفش (UV) میتواند منجر به زردشدگی، افت شفافیت و کاهش استحکام این دو ماده شود. به همین دلیل، استفاده از پوششهای ضد UV یا افزودنیهای مقاومکننده، در افزایش دوام آنها نقش مهمی ایفا میکند. آکریلیک به طور طبیعی مقاومت بهتری در برابر اشعه UV دارد، اما پلیکربنات برای استفاده در فضای باز معمولا به محافظ UV نیاز دارد.
۲.دما و نوسانات حرارتی
دماهای بالا و تغییرات ناگهانی حرارتی میتوانند باعث نرمشدن، تغییر شکل یا تاببرداشتن این ورقها شوند. پلیکربنات تا حدی تحمل حرارت بیشتری دارد، اما در هر صورت، استفاده در محیطهایی با دمای کنترلشده و پرهیز از تماس مستقیم با منابع حرارتی، برای حفظ شکل و عملکرد آنها ضروری است.
۳.مقاومت در برابر ضربه و فشار
پلیکربنات از نظر مقاومت ضربهای نسبت به آکریلیک عملکرد بهتری دارد و در برابر ضربات شدید انعطافپذیرتر است. در مقابل، آکریلیک اگرچه سختتر و مقاومتر در برابر خراش است، اما در برابر ضربههای مکرر یا فشارهای زیاد ممکن است دچار ترکخوردگی یا شکست شود. استفاده در مکانهایی با احتمال برخورد یا تنش مکانیکی باید با دقت بیشتری صورت گیرد.
همچنین بخوانید:بررسی ویژگیهای فیزیکی و شیمیایی پلی کربنات و کاربردهای آن
مقایسه مستقیم میان پلیکربنات و آکریلیک نشان میدهد که پلیکربنات از نظر دوام و طول عمر، برتری قابلتوجهی نسبت به آکریلیک دارد. ورقهای پلیکربنات، با توجه به کیفیت ساخت، برخورداری از پوشش ضد اشعه UV و شرایط نگهداری مناسب، معمولا بین ۱۰ تا ۲۵ سال عمر مفید دارند. این در حالی است که طول عمر آکریلیک، بسته به شرایط محیطی و نحوه استفاده، بین ۲ تا ۱۰ سال متغیر است.
یکی از مزایای اصلی پلیکربنات، مقاومت بسیار بالای آن در برابر ضربه است؛ بهطوریکه مقاومت ضربهای این ماده تا ۲۵۰ برابر بیشتر از شیشه برآورد میشود. در مقابل، آکریلیک با اینکه از شیشه مقاومتر است، اما مقاومت ضربهای آن حدود ۱۰ تا ۱۷ برابر شیشه است که در مقایسه با پلیکربنات عدد پایینتری محسوب میشود.
از نظر ویژگیهای فیزیکی، پلیکربنات انعطافپذیرتر است و کمتر دچار ترکخوردگی یا شکست در اثر فشار یا ضربه میشود. این ویژگی آن را برای کاربردهایی که با لرزش یا ضربه همراهاند، به گزینهای ایمنتر تبدیل میکند. در مقابل، آکریلیک اگرچه شفافیت بیشتری دارد و نسبت به خراش مقاومتر است، اما در برابر ضربههای شدید آسیبپذیرتر بوده و ممکن است سریعتر دچار ترک یا شکستگی شود.
دو مادهی پرکاربرد پلیکربنات و آکریلیک، به دلیل شفافیت بالا، وزن سبک و مقاومت مناسب، بهعنوان جایگزینهای محبوب شیشه در صنایع مختلف شناخته میشوند. با این حال، تفاوت در ویژگیهای فیزیکی و مکانیکی آنها، موجب شده تا در حوزههای متفاوتی مورد استفاده قرار گیرند.
کاربردهای متداول پلیکربنات:
پلیکربنات به دلیل مقاومت بالا در برابر ضربه، دوام زیاد و انعطافپذیری، در مواردی به کار میرود که ایمنی و طول عمر اهمیت بالایی دارد:
کاربردهای متداول آکریلیک:
آکریلیک، به دلیل شفافیت فوقالعاده، زیبایی سطح و قابلیت قالبپذیری بالا، بیشتر در کاربردهای تزئینی، نمایشگاهی و محیطهای داخلی مورد استفاده قرار میگیرد:
قیمت اولیه خرید
ورقهای پلیکربنات به دلیل ویژگیهای فنی پیشرفتهتر و استفاده از مواد اولیه مقاومتر، قیمت بالاتری نسبت به ورقهای آکریلیک دارند. بهطور متوسط، هزینه خرید پلیکربنات میتواند بین ۳۰ تا ۷۰ درصد بیشتر از آکریلیک باشد. این تفاوت قیمت، نتیجه فرآیند تولید پیچیدهتر و خواص فیزیکی تقویتشده در پلیکربنات است.
هزینه نصب و اجرا
پلیکربنات به دلیل انعطافپذیری بالا، مقاومت در برابر ضربه و قابلیت شکلپذیری مطلوب، نصب آسانتری دارد و میزان ضایعات آن در حین اجرا کمتر است. این ویژگی بهویژه در پروژههایی با طراحیهای منحنی یا ساختارهای پیچیده بسیار مفید است. در مقابل، آکریلیک به دلیل شکنندگی بیشتر، نیازمند دقت بالا و صرف زمان بیشتر در نصب بوده و این موضوع میتواند هزینههای اجرایی را افزایش دهد.
هزینههای نگهداری و تعمیرات
پلیکربنات با برخورداری از مقاومت بالا در برابر ضربه، رطوبت، تغییرات دمایی و تابش UV، در شرایط محیطی سخت عملکرد پایدارتری دارد و نیاز کمتری به تعمیر یا تعویض پیدا میکند. در مقابل، آکریلیک با وجود مقاومت بهتر در برابر خراش، در برابر ضربات شدید آسیبپذیرتر است و در نتیجه ممکن است در طول زمان نیاز بیشتری به تعویض داشته باشد.
هزینه چرخه عمر (Life Cycle Cost)
با وجود هزینه اولیه بالاتر، پلیکربنات به دلیل طول عمر مفید بیشتر (در حدود ۱۰ تا ۲۵ سال)، کاهش نیاز به تعمیرات و مقاومت در برابر شرایط محیطی، در بلندمدت از نظر اقتصادی بهصرفهتر است. این در حالی است که آکریلیک، اگرچه برای استفادههای کوتاهمدت یا تزئینی گزینهای اقتصادیتر محسوب میشود، اما در پروژههای بلندمدت ممکن است هزینه کلی بیشتری به همراه داشته باشد.
تأثیر شرایط محیطی بر هزینهها
پلیکربنات با برخورداری از پوششهای محافظتی مانند لایه UV، در برابر تابش مستقیم خورشید، بارندگی، سرما و گرمای شدید مقاوم بوده و عملکرد پایداری از خود نشان میدهد. از سوی دیگر، آکریلیک در محیطهای کنترلشده و با تنش محیطی پایین کارایی قابل قبولی دارد، اما در فضاهای باز یا شرایط جوی سخت ممکن است نیاز به تعمیر و تعویض زودهنگام آن، هزینههای بیشتری ایجاد کند.
در انتخاب بین پلیکربنات و آکریلیک، آنچه اهمیت دارد، شرایط پروژه، بودجه و نیازهای فنی شماست. اگر بهدنبال متریالی مقاوم، بادوام، سبک و در عین حال شفاف هستید، پلیکربنات گزینهای فوقالعاده برای سقفها، نورگیرها و دیوارهای نورپردازیشده است. از سوی دیگر، اگر زیبایی و درخشندگی ظاهری برایتان اولویت دارد، آکریلیک میتواند انتخاب مناسبی باشد.
اما آنچه این تصمیم را سادهتر میکند، همکاری با یک شرکت معتبر و متخصص است. برج پوشش آپادانا با سالها تجربه در زمینه طراحی، تأمین و اجرای پروژههای پوششی، بهویژه در حوزه پلیکربنات، همراهی مطمئن برای پیمانکاران، طراحان و سازندگان حرفهای بهشمار میآید. این مجموعه با ارائه محصولات باکیفیت از برندهای معتبر جهانی مانند Galina ایتالیا، آماده است تا پروژه شما را به سطحی بالاتر از استانداردهای رایج برساند.
اگر بهدنبال پوششی مقاوم، زیبا و ماندگار هستید، همین حالا با برج پوشش آپادانا تماس بگیرید و مشاوره تخصصی بگیرید.