نکات مهم برای کاهش خطرات عفونت های جسمی
عفونت ادراری زمانی رخ میدهد که باکتریها وارد مثانه یا سایر قسمتهای دستگاه ادراری شوند. این عفونت با علائمی مانند درد هنگام ادرار کردن، سوزش و احساس نیاز مکرر به دستشویی رفتن همراه است. اگر دچار این عفونت شدهاید تا پایان این مطلب همراه ما باشید تا به بررسی انواع روشهای درمان عفونت ادراری بپردازیم.
علائم عفونت ادراری
عفونت ادراری باعث التهاب در پوشش داخلی دستگاه ادراری شما میشود. این التهاب میتواند مشکلات زیر را ایجاد کند:
- احساس درد در پهلو، شکم، ناحیه لگن یا پایین کمر
- احساس فشار در قسمت پایین لگن
- ادرار کدر و بدبو
- بیاختیاری ادرار
- تکرر ادرار
- ادرار کردن زیاد و ناگهانی
- درد هنگام ادرار کردن (دسوریا)
- خون در ادرار (هماتوریا)
علاوه بر این، برخی از علائم مرتبط با عفونت ادراری ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- درد آلت تناسلی مردان
- خستگی شدید
- تب
- لرز
- تهوع و استفراغ
- تغییرات ذهنی یا گیجی
علل عفونت ادراری
عفونتهای ادراری (UTI) معمولاً توسط باکتریهایی ایجاد میشوند که از روده وارد دستگاه ادراری میشوند.
عواملی که خطر ورود باکتری به مثانه را افزایش میدهند عبارتند از:
- رابطه جنسی
- بارداری
- شرایطی که مجرای ادراری را مسدود میکند، مانند سنگ کلیه
- شرایطی که تخلیه کامل مثانه را دشوار میکند، مانند بزرگ شدن پروستات در مردان و یبوست در کودکان
- استفاده از کاتتر ادراری (لولهای که در مثانه شما قرار داده میشود تا ادرار را تخلیه کند)
- سیستم ایمنی ضعیف، بهدلیل ابتلا به بیماریهایی مثل دیابت یا قرار گرفتن تحت شیمی درمانی
- عدم نوشیدن مایعات کافی
- عدم رعایت بهداشت ناحیه تناسلی
آنتیبیوتیکها؛ سلاح اولیه مقابله با عفونت
برای تشخیص دقیق نوع باکتری عامل عفونت ادراری، پزشک از شما نمونه ادرار میگیرد. این نمونه به آزمایشگاه فرستاده میشود تا نوع باکتری موجود در آن مشخص شود. به این آزمایش، کشت ادرار میگویند.
قبل از اینکه نتیجه کشت ادرار آماده شود، پزشک معمولاً یکی از آنتیبیوتیکهای زیر را برای شروع درمان عفونت ادراری تجویز میکند:
- سفتریاکسون
- سفالکسین
- داکسی سایکلین
- فسفومایسین (مونورول)
- نیتروفورانتوئین (ماکروبید، ماکرودانتین، فورادانتین)
- تری متوپریم و سولفامتوکسازول (باکتریم، باکتریم DS)
پس از آماده شدن نتیجه کشت ادرار، پزشک میتواند آنتیبیوتیک را به دارویی تغییر دهد که به طور خاص برای مبارزه با باکتری عامل عفونت شما موثرتر باشد. این امر به درمان بهتر و سریعتر عفونت کمک میکند.
مدت زمان مصرف آنتیبیوتیک برای درمان عفونت ادراری
مدت زمان مصرف آنتیبیوتیک برای درمان عفونت ادراری به شدت عفونت بستگی دارد. پزشک شما مدت زمان دقیق درمان را به شما خواهد گفت. برای عفونتهای ساده، معمولاً دوره درمان 2 تا 3 روز است. در برخی موارد، ممکن است دوره درمان تا 7 تا 10 روز طول بکشد. برای عفونتهای پیچیدهتر، دوره درمان معمولاً طولانیتر است و ممکن است تا 14 روز یا بیشتر نیاز به مصرف آنتیبیوتیک باشد.
اگر پس از اتمام دوره درمان، علائم عفونت شما برطرف نشد، پزشک ممکن است آزمایش ادرار مجددی را درخواست کند تا مطمئن شود عفونت بهطور کامل از بین رفته است. در صورتی که عفونت هنوز وجود داشته باشد، پزشک دوره درمان را تمدید خواهد کرد. افرادی که به طور مکرر به عفونت ادراری مبتلا میشوند، ممکن است به دورههای طولانیتری از درمان با آنتیبیوتیک نیاز داشته باشند.
چرا باید تمام دوز آنتیبیوتیک را مصرف کنیم؟
شاید پس از چند روز مصرف آنتیبیوتیک برای درمان عفونت ادراری، احساس بهبودی کنید. اما بسیار مهم است که تمام دوره درمانی را طبق دستور پزشک تکمیل کنید. اگر مصرف دارو را زودتر از موعد قطع کنید، ممکن است برخی از باکتریها در بدن شما باقی بمانند. این باکتریهای باقیمانده میتوانند دوباره رشد کنند و عفونت شما را تشدید کنند و حتی به انواع مقاوم به دارو تبدیل شوند.
روشهای درمان خانگی عفونت ادراری
اگرچه درمان اصلی عفونت ادراری با تجویز آنتیبیوتیک توسط پزشک صورت میگیرد، اما برخی روشهای خانگی میتوانند به تسکین علائم و پیشگیری از عود مجدد عفونت کمک کنند. با این حال، این روشها جایگزین درمان پزشکی نیستند و حتماً باید قبل از استفاده از آنها با پزشک خود مشورت کنید.
- نوشیدن مایعات فراوان: نوشیدن آب فراوان یکی از موثرترین راههای پیشگیری و درمان عفونتهای ادراری است. آب با رقیق کردن ادرار و افزایش دفعات آن، باکتریها را از بدن دفع میکند و از رشد آنها جلوگیری میکند. هیدراته ماندن همچنین به کاهش غلظت مواد زائد در ادرار کمک کرده و محیط را برای رشد باکتریها نامناسب میسازد.
- آب یا مکملهای کرنبری: مصرف منظم کرنبری (چه بهصورت آب و چه بهصورت مکمل) باعث کاهش خطر ابتلا به عفونت ادراری میشود. کرنبری حاوی مادهای به نام پروآنتوسیانیدین است که از چسبیدن باکتریها به دیوارههای مثانه جلوگیری میکند.
- پروبیوتیکها: پروبیوتیکها، میکروبهای مفیدی هستند که به حفظ تعادل باکتریهای مفید در بدن کمک میکنند. این باکتریهای مفید در دستگاه ادراری نیز حضور دارند و از رشد باکتریهای مضر و ایجاد عفونت جلوگیری میکنند. غذاهایی مانند ماست، کفیر و برخی سبزیجات تخمیر شده سرشار از پروبیوتیک هستند.
- D-مانوز: دی مانوز نوعی قند خاص است که به باکتریها میچسبد و مانع از اتصال آنها به دیوارههای مثانه میشود. به این ترتیب، باکتریها به راحتی با ادرار دفع شده و از ایجاد عفونت جلوگیری میکنند. D-مانوز به صورت پودر یا کپسول موجود است و میتوان از آن به عنوان پیشگیری استفاده کرد.
- کمپرس گرم: استفاده از کمپرس گرم روی ناحیه شکم، با افزایش جریان خون و کاهش التهاب، به تسکین درد و گرفتگی ناشی از عفونت ادراری کمک میکند. همچنین، کمپرس گرم میتواند سوزش هنگام ادرار کردن را کاهش دهد.
- سیر: سیر به لطف ترکیبات ضدعفونیکنندهی خود (همچون آلیسین)، یک آنتیبیوتیک طبیعی قدرتمند برای عفونت ادراری است. برای درمان خانگی عفونت ادراری با سیر میتوانید آن را بهصورت خام، پخته شده یا به شکل مکمل مصرف کنید.
- بیکربنات سدیم جوش شیرین): افزودن یک قاشق چایخوری جوش شیرین به یک لیوان آب و مصرف آن بهصورت روزانه، میتواند ادرار را قلیایی کرده و با خنثی کردن اسید موجود در ادرار، میتواند به کاهش التهاب و سوزش مثانه کمک کند. البته دفت کنید که برای جلوگیری از اختلال در تعادل اسید و باز بدن، باید در مصرف جوش شیرین اعتدال را رعایت کرد.
- ویتامین C: ویتامین C علاوه بر تقویت سیستم ایمنی، میتواند به پیشگیری از عفونتهای ادراری نیز کمک کند. این ویتامین با اسیدی کردن ادرار، محیطی نامناسب برای رشد باکتریها ایجاد میکند. میوههایی مانند پرتقال و کیوی و سبزیجاتی مانند فلفل دلمهای حاوی مقادیر قابل توجهی از این ویتامین هستند. با این حال، مصرف بیش از حد ویتامین C ممکن است باعث ناراحتی معده یا اسهال شود، بنابراین بهتر است مقدار مصرف آن را در حد توصیه شده نگه دارید.
- سرکه سیب: سرکه سیب، به لطف داشتن اسید استیک، خاصیت ضد باکتریایی قوی دارد و از رشد باکتریها در دستگاه ادراری جلوگیری میکند. میتوانید روزانه چند قاشق چایخوری سرکه سیب را به آب یا سالاد اضافه کنید. همچنین، نوشیدن آب رقیق شده با سرکه سیب به قلیایی شدن ادرار و بهبود عملکرد کلیهها کمک میکند. برای گرفتن نتیجهی بهتر، از سرکه سیب ارگانیک استفاده کنید.
- زغالاخته: این گیاه دارویی از دیرباز برای درمان عفونتهای ادراری مورد استفاده قرار میگرفته است. گلیکوزیدهای هیدروکینون موجود در زغالاخته، خواص ضدعفونیکنندگی قوی دارند و به کاهش التهاب در دستگاه ادراری کمک میکنند. شما میتوانید از مکملهای زغالاخته که بهصورت کپسول یا تنتور در داروخانهها موجود هستند، استفاده کنید. با توجه به اینکه که احتمال بروز عوارض جانبی مانند آسیب کبدی در صورت مصرف طولانیمدت یا دوزهای بالا از زغالاته وجود دارد، بهتر است قبل از مصرف آن، حتماً با پزشک خود مشورت کنید.
با رعایت این درمانهای خانگی، میتوانید سلامت مثانهتان را تقویت کرده و از ابتلا به عفونتهای ادراری پیشگیری کنید. با این حال، به یاد داشته باشید که این روشها جایگزین درمانهای پزشکی نیستند و در صورت تشدید علائم، حتماً به پزشک مراجعه کنید.
بهطور خلاصه؛
عفونت ادراری یکی از مشکلات رایج دستگاه ادراری است که معمولاً با علائمی مثل درد، سوزش، و تکرر ادرار همراه است. برای درمان آن، آنتیبیوتیکها اولین گزینه پیشنهادی هستند که پس از تشخیص نوع باکتری توسط کشت ادرار تجویز میشوند. مدت زمان مصرف این داروها بسته به شدت عفونت، متفاوت است و تکمیل کامل دوره مصرف ضروری است تا از بازگشت عفونت و مقاومت دارویی جلوگیری شود.
در کنار درمانهای پزشکی، برخی روشهای خانگی نیز میتوانند به تسکین علائم و پیشگیری از عود عفونت کمک کنند. نوشیدن مایعات، مصرف کرن بری، پروبیوتیکها، D-مانوز، و استفاده از کمپرس گرم از جمله این روشها هستند. همچنین موادی مانند سیر، بیکربنات سدیم، ویتامین C، سرکه سیب و زغالاخته به دلیل خواص ضدعفونیکننده، تاثیر مثبتی بر بهبود سلامت مثانه دارند. با این حال، این روشها جایگزین درمان پزشکی نیستند و در صورت تشدید علائم باید به پزشک مراجعه شود.