چگونه مراقب سلامت روان خود باشیم؟

چگونه مراقب سلامت روان خود باشیم؟

 

اگر از زندگی خود لذت نمی‌برید، در انجام فعالیت‌های روزمره دچار وقفه شده‌اید، کم اشتهایی و بی‌خوابی به سراغتان آمده‌است، دردهایی با علل نامشخص را در خود یافته‌اید و به صورت مکرر با دوستان و اعضای خانواده دعوا و جر و بحث دارید؛ باید نگران وضعیت سلامت روان خود باشید.

 

سلامت روان چیست؟

سازمان جهانی بهداشت سلامت روان را این‌گونه تعریف می‌کند: سلامت روان، حالتی از رفاه است که در آن هر فردی توانایی‌های بالقوه خود را درک می‌کند، می‌تواند با استرس‌های عادی زندگی کنار آمده، کار مولد و ثمربخش داشته باشد و برای جامعه خود مفید باشد.

 

استاد بصیری بهترین استاد متافیزیک، کسب و کار ، توسعه فردی، پولسازی و افزایش در آمد، می‌گوید: در واقع سلامت روان به معنای بهزیستی ذهنی و توانایی فرد در مقابله با چالش‌های زندگی است. وضعیتی است که شامل خودکارآمدی ادراک‌شده، استقلال، وابستگی بین نسلی و خود شکوفایی توانمندی‌های فکری و ذهنی فرد می‌باشد. انسان‌های دارای سلامت روان قادرند به توانایی‌های خود پی برده و بر احساسات و رفتارهای خود کنترل داشته باشند. کسانی که از سلامت روان برخوردارند می‌توانند با استرس‌های عادی زندگی کنار بیایند، بر اطرافیان خود اثرگذار باشند و نقش‌‌های اجتماعی‌ خود را به خوبی ایفا کنند.

 

سلامت روان شامل بهزیستی عاطفی، روانی و اجتماعی است که در هر مرحله از زندگی، از کودکی تا دوران بلوغ، بزرگسالی و سالخوردگی دارای اهمیت است و نحوه تفکر، خلق و خو و رفتار انسان‌ها در طول زندگی تحت تاثیر مشکلات سلامت روان، می‌تواند دستخوش تغییر و دگرگونی شود.

 

20 راهکار برای بهبود سلامت روان

1- خوب بخوابید و استراحت‌ کنید

علاوه بر خواب هشت ساعته در طی شبانه روز سعی کنید استراحت‌های کوتاه مدتی به خود بدهید. خواب و استراحت برای سلامت جسمی و روانی ما بسیار مهم است. هرگاه احساس کردید واقعاً خسته هستید، به خودتان زمان بدهید، استراحت کنید و اگر لازم است بخوابید.

 

 

2- تفریح و سرگرمی را از یاد نبرید و چیزهای جدید را تجربه کنید

به همان اندازه که کار و تحصیل و کسب درآمد در زندگی ضرورت دارد، داشتن فعالیت‌های تفریحی و سرگرم کننده نیز در حفظ و تقویت سلامت روان لازم و ضروری است. همه افراد نیاز دارند، زمانی را به فعالیت‌هایی اختصاص دهند که از آن‌ها لذت می‌برند. پیاده‌روی و قدم زدن در هوای آزاد، تماشای فیلم یا سریال مورد علاقه، کارهای هنری، انواع بازی‌ها و… همگی می‌توانند به عنوان تفریح و سرگرمی باشند.

 

3- مراقبه و ذهن‌آگاهی را تمرین کنید

ذهن‌آگاهی به معنای آگاه بودن و پذیرش همزمان است. ذهن‌آگاهی به ما کمک می‌کند تا احساساتمان را درک کنیم و در لحظه زندگی کنیم. مراقبه با منحرف کردن افکار منفی و ناسالم به درمان افسردگی و اضطراب، تقویت ذهن و سلامت روان کمک می‌کند.

 

 

4- با دیگران ارتباط برقرار کنید و اجتماعی باشید

در ایجاد و حفظ روابط خوب تلاش کنید و هیچ فرصتی را برای گفت‌وگو با مردم از دست ندهید. داشتن دوستان خوب نه تنها عزت نفس شما را افزایش می‌دهد بلکه وقتی از نظر احساسی حال خوبی ندارید می‌تواند موجب حمایت آن‌ها از شما شود.

 

5- سخاوتمند باشید و به خود کمک کنید!

کمک به افراد دیگر باعث می‌شود احساس خوبی نسبت به خود داشته باشید و می‌تواند به تقویت اعتماد به نفس شما کمک کند. می‌توانید به یک همسایه سالمند در کارهای خانه کمک نمایید، برای کودکان بی سرپرست قصه خوانی کنید یا به صورت داوطلبانه برای یک موسسه خیریه کاری انجام دهید.

 

6- در صورت لزوم کمک بخواهید

یکی از مهم‌ترین روش‌ها برای حفظ سلامت روان، این است که تشخیص دهید چه زمانی احساس خوبی ندارید و بدانید که چگونه و چه زمانی باید از دیگران کمک بخواهید. صحبت کردن درباره احساسات نشانه ضعف نیست، بلکه بخشی از مسئولیت‌پذیری شما در قبال سلامتی خود‌تان است.

 

7- تقویت مهارت خودآگاهی

مهارت خود آگاهی یکی از سر فصل های مهم دوره مهارت توسعه فردی است که اهمیت ویژه ای برای داشتن زندگی موفق دارد؛ با شناخت بهتر خود و نقاط قوت و ضعفمان، می‌توانیم در شرایط گوناگون، راهبردهای بهتری را اتخاذ کنیم و انتخاب‌های بهتری داشته باشیم.

 

8- قدردان داشته‌هایتان باشید

قدردانی جنبه‌های مثبت زندگی را پر رنگ کرده و به احساسات مثبت، فرصت نمود بیشتری می‌دهد. قدردانی می‌تواند در کاهش افسردگی و تقویت تاب‌آوری در برابر چالش‌ها موثر باشد و به بهبود عزت نفس و روابط بهتر، کمک کند.

 

9- سلامت روان با خوردن غذای خوب

تغذیه سالم تأثیر مثبتی بر سلامت روان دارد. جسم و روان ما از هم جدا نیستند و توجه به سلامت جسمی، در تقویت سلامت روان ما مؤثر است. پس خوب غذا خوردن فقط برای بدن مهم نیست، بلکه برای سلامت ذهن نیز اهمیت دارد.

 

10- از مصرف الکل و مواد مخدر خودداری کنید

نوشیدن الکل، استعمال دخانیات و استفاده از مواد مخدر همگی باعث آسیب به جسم و روان فرد می‌شود. مصرف نوشیدنی‌های حاوی الکل باعث می‌شود فرد افسردگی و اضطراب بیشتری را تجربه کند و تمرکز کردن برای او سخت‌تر می‌شود. همچنین مطالعات فراوان نشان داده‌اند که مصرف مواد مخدر در افراد اختلالاتی ایجاد می‌کند که باعث افزایش تحریک‌پذیری، اضطراب، پارانویا و هذیان و در مراحل شدیدتر موجب بروز اختلالات روانی مانند اسکیزوفرنی می‌شود.

 

11- از نور خورشید برای بهبود سلامت روان غافل نشوید

ویتامین D یک ماده بسیار مهم برای مغز و بدن است و نور خورشید منبع عالی تامین ویتامین D است. همچنین نور خورشید به مغز کمک می‌کند تا هورمون‌هایی مانند اندورفین و سروتونین را آزاد کند که خلق و خوی فرد را بهبود می‌بخشند. مزایای نور خورشید را از دست ندهید اما مراقب پوست و چشم خود نیز باشید.

 

12- استرس خود را مدیریت کنید

تشخیص این‌که چه چیزی در ما باعث ایجاد استرس می‌شود و چگونه می‌توان آن را کنترل کرد، کلید حفظ سلامت روان است و نداشتن راهبردهای مقابله‌ای مؤثر در مقابل استرس، به مرور جسم و روان ما را فرسوده و بیمار می‌کند. از نادیده گرفتن استرس‌های ناشی از مشکلات اجتناب کنید.

 

 

13- بهبود سلامت روان به کمک فعالیت بدنی و ورزش

فعالیت بدنی و ورزش می‌تواند به از بین بردن بدخلقی، اضطراب، استرس و احساس خستگی و تنبلی کمک کند. امروزه ثابت شده است که ورزش کردن به صورت منظم می‌تواند مغز و سایر اندام‌های حیاتی را سالم نگه دارد، اعتماد به ‌نفس را افزایش دهد و کمک کند افراد تمرکز، خواب و احساس بهتری داشته باشند.

 

14- اجازه ندهید پُست گذاشتن از زندگی، از خود زندگی مهم‌تر شود

از رسانه‌های اجتماعی و فضای مجازی، به اندازه و عاقلانه استفاده کنید. باید در نظر داشته باشیم که فضای مجازی، مقدار زیادی اخبار، اطلاعات و داده را وارد مغز ما می‌کند که ذهن را بیش از حد درگیر می‌کند و در درازمدت علاوه بر خستگی و فرسودگی، باعث کاهش توجه و تمرکز نیز می‌شود. محققان پیشنهاد می‌کنند بهترین روش استفاده از رسانه‌های اجتماعی، نفع بردن از ارتباط و محدود نکردن تمام زندگی اجتماعی به این رسانه‌ها است.

 

15- واقع‌بین باشید

داشتن هدف در زندگی و تلاش برای دستیابی به آن‌ها، به زندگی معنی می‌بخشد که در ارتقای سلامت روان ما بسیار اهمیت دارد اما مهم است که این اهداف، واقع بینانه، قابل دسترس و متناسب با شرایط و امکانات ما باشد. اگر این اهداف بر اساس کمالگرایی تعیین شده باشند و واقع بینانه و قابل دسترس نباشند، نه تنها به سلامت روان ما کمکی نمی‌کنند، بلکه باعث آسیب‌‌های فراوان روانی می‌شوند.

 

16- از منزل بیرون بزنید

هر چند خانه‌ها، ما را از سرما، گرما و دیگر شرایط نامساعد بیرونی حفظ می‌کنند اما با خانه نشینی طولانی مدت، به سلامت روان خود صدمه خواهید زد.

 

17- معنویات یاریگر سلامت روان

در شرایط سخت و دشوار، اعتقاد به وجود نیرویی ورای نیروها و اتفاقات روزمره می‌تواند به ما کمک کند تا این شرایط را آسان‌تر پشت سر بگذاریم. مطالعات نشان داده است افرادی که به کار‌های نیکوکارانه، معنوی و دنبال کردن اهداف بزرگ در زندگی می‌پردازند نسبت به کسانی که لذت‌جویی را هدف خود قرار داده‌اند؛ از زندگی شادتری برخوردار هستند.

 

18- برای آینده به صورت مکتوب برنامه‌ریزی کنید

امید به آینده می‌تواند انگیزه و انرژی لازم برای ادامه مسیر را در هنگام مواجهه با چالش‌های زندگی فراهم آورد و برنامه‌ریزی برای کارهایی که از انجام آن‌ها لذت می‌بریم می‌تواند حس امیدواری را در ما افزایش دهد. برنامه‌ریزی برای برگزاری یک مهمانی، سفر، یادگیری یک مهارت جدید، باشگاه، کلاس رقص، شنا یا هر چیز لذت‌بخش دیگری می‌تواند ما را از روزمرگی نجات دهد. پس قلم و کاغذ بردارید و برنامه‌هایتان برای روز بعد، هفته و ماه بعد و سال‌های آتی را یادداشت کنید.

 

19- پیروزی‌ها و دستاوردهای خود را جشن بگیرید

با این کار انرژی و انگیزه شما دوچندان می‌شود و شانس‌تان برای موفقیت افزایش می‌یابد.

 

20- در انتخاب درمان‌گر دقت کنید

انتخاب نوع و روش درمان و درمان‌گری که مناسب شما باشد، یکی از مهم‌ترین کارهایی است که می‌توانید برای بهبود سلامت روانتان انجام دهید. با یافتن یک درمان‌گر مناسب، پیشرفت بهتر و شرایط مطلوب‌تری را تجربه می‌کنید که ارزش وقت‌گذاری دارد.ذهن آگاهی و مراقبه …

 

و در پایان…

توجه داشته باشید شاید برخی از عوامل تاثیرگذار بر سلامت روان، خارج از کنترل باشند اما شما می‌توانید با به کارگیری20 راهکار گفته شده در بالا، از سلامت روان خود مراقبت کرده و آن را بهبود ببخشید.