چگونه کلاهبرداری اینترنتی را پیگیری کنیم
با گسترش دسترسی عموم به اینترنت و رشد روزافزون کسب وکارهای آنلاین، افراد سودجو نیز از فضای مجازی برای انجام کلاهبرداری و سوءاستفاده های خوداستفاده می کنند.
کلاهبرداری اینترنتی به یکی از جرایم رایج تبدیل شده که روزانه تعداد زیادی از افراد قربانی این افراد می شوند.

انواع کلاهبرداری اینترنتی
اگر به بخش سنتی کلاهبرداری نگاه کنیم، می بینیم که فرد کلاهبردار با روش های مختلف، صاحبان اموال و اسناد مانند چک و سفته را فریب داده و اموال آنها را به شکل غیرقانونی و با فریب تصاحب می کند.
اما با توجه به رشد اینترنت و فضای مجازی، شکل کلاهبرداری نیز تغییر کرده و به نوعی بروز شده است.
حملات سایبری، سرقت از حساب های بانکی، هک اطلاعات شخصی در شبکه های اجتماعی و فیشینگ نمونه هایی از کلاهبرداری های آنلاین هستند.
وکلای کلاهبرداری، کلاهبرداری اینترنتی را در 7 دسته اصلی طبقه بندی می کنند:
- ساخت درگاه جعلی : یکی از متداول ترین روش های کلاهبرداری سایت درگاه جعلی است که بهتر است مقاله مجازات درگاه پرداخت جعلی یا فیشینگ چیست؟ را مطالعه کنید.
- قمار و شرط بندی: سایت های شرط بندی با تحریک طمع کاربران، به اطلاعات بانکی آنها دسترسی پیدا می کنند.
- فروش حساب بازی های آنلاین: کلاهبرداران با سوءاستفاده از علاقه جوانان به بازی های آنلاین و شرایط تحریم، اکانت های جعلی می فروشند.
- سوءاستفاده از رمز پویا: کلاهبرداران از طریق درگاه های جعلی پرداخت، پیام های فریبنده و نصب برنامه های مخرب، اطلاعات بانکی افراد را می دزدند.
- برنامه های رژیم غذایی: با وعده های دروغین لاغری و تناسب اندام، هم پول می گیرند و هم با نصب برنامه های جعلی به اطلاعات کاربران دسترسی پیدا می کنند.
- تماس های مشکوک: استفاده از شماره های اینترنتی برای فریب مردم و سرقت اطلاعات شخصی و بانکی آنها.
- فیلترشکن های غیرامن: کلاهبرداران با ارائه فیلترشکن های آلوده، به اطلاعات کاربران دسترسی پیدا می کنند.
چگونه از فروشگاه اینترنتی شکایت کنیم
امروزه فروشگاه اینترنتی بخش مهمی از فروش های ما را بر عهده دارد و نقش پررنگی در اقتصاد کشور ما و زندگی روزمره مردم دارند.
اما همواره خطراتی مانند حملات سایبری، کلاهبرداری و نشت اطلاعات و اطلاعات خریداران را تهدید می کند.
اگر در معامله با فروشگاه های اینترنتی دچار مشکل شدید، سه راه قانونی برای پیگیری و شکایت وجود دارد:
- شکایت از طریق سامانه نماد اعتماد الکترونیکی (اینماد)
- مراجعه به پلیس فتا و طرح شکایت
- پیگیری از طریق مراجع قضایی
شکایت از طریق اینماد
برای شکایت از فروشگاه های آنلاین که دارای نماد اعتماد الکترونیک (اینماد) هستند، مراحل زیر را باید طی کنید:
- به سایت enamad.ir مراجعه و ثبت نام کنید
- در بخش “شکایت از کسب و کارها” وارد شوید
- گزینه “اعطای دسترسی” را انتخاب کنید
- به کارتابل شخصی خود وارد شوید
- روی قسمت نارنجی رنگ “ثبت شکایت از کسب و کارهای اینترنتی” کلیک کنید
- فرم شکایت را با دقت تکمیل کنید
- با کلیک روی “پیوست مستندات”، مدارک لازم را بارگذاری کنید
- در نهایت، گزینه “ثبت شکایت” را انتخاب و تایید نهایی را بزنید
شکایت از طریق پلیس فتا
برای ثبت شکایت از فروشگاه های اینترنتی از طریق پلیس فتا، این مراحل را دنبال کنید:
- به سایت cyberpolice.ir بروید و با وارد کردن کد ملی، شماره موبایل و کد امنیتی ثبت نام کنید
- کد 5 رقمی که به موبایل شما پیامک می شود را وارد کنید
- پس از ورود به سایت، از منوی بالای صفحه “خدمات الکترونیک” را انتخاب کنید
- گزینه “ثبت گزارش مردمی” را کلیک کنید
- روی “گزارش تخلف وب سایت” کلیک کنید
- در فرم جدید، اطلاعات خواسته شده را وارد کنید:
- استان و شهر
- نام و مشخصات شما
- آدرس وب سایت متخلف
- نوع تخلف
- در بخش “مستندات”، مدارک لازم مانند عکس، فیلم، رسید و سایر فایل های مرتبط را بارگذاری کنید
- در پایان، گزینه “ثبت” را بزنید و شکایت خود را تایید نهایی کنید
شکایت از طریق دادگاه
برای ثبت شکایت از فروشگاه های اینترنتی از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی، این مسیر را طی کنید:
- ابتدا در سامانه ثنا (ثبت نام الکترونیک قضایی) نام نویسی کنید
- به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه کنید
- متن شکایت خود را تنظیم کنید تا به دادسرای جرائم رایانه ای ارسال شود
- دادسرای عمومی و انقلاب به شکایت شما رسیدگی می کند
- در صورت نیاز به بررسی بیشتر، پرونده به پلیس فتا ارجاع داده می شود

مدارک لازم برای طرح شکایت
برای موفقیت و داشتن شانس بیشتر در شکایت از فروشگاه های اینترنتی، داشتن مدارک معتبر و قابل استناد ضروری است.
این مدارک باید شامل موارد زیر باشد:
- تصویر صفحه محصول یا خدمات فروشگاه
- اسکرین شات از پرداخت موفق
- تصویر قبض کارت به کارت
- عکس از کد رهگیری سفارش
- تصویر فاکتور یا سبد خرید نهایی
مجازات کلاهبرداری اینترنتی
در سال ۱۳۸۸، جلسات مختلفی برای بررسی جرم کلاهبرداری اینترنتی برگزار شد و در نهایت، پس از انجام اصلاحات لازم، ماده ۱۳ قانون جرایم رایانه ای به تصویب رسید.
طبق ماده ۱۳ قانون جرایم رایانه ای، اگر کسی به صورت غیر قانونی از سامانه های رایانه ای یا مخابراتی برای وارد کردن، تغییر، حذف، ایجاد یا متوقف کردن داده ها یا مختل کردن عملکرد سامانه استفاده کند و از این طریق وجه، مال، منفعت، خدمات یا امتیازات مالی برای خود یا دیگری کسب کند، علاوه بر بازگرداندن مال به صاحب آن، به یکی از مجازات های زیر محکوم خواهد شد:
- حبس از ۱ تا ۵ سال
- جزای نقدی بین ۲۰ میلیون تا ۱۰۰ میلیون ریال
- یا هر دو مجازات
قانون جدید درباره کلاهبرداری اینترنتی
با گسترش اینترنت در حوزه های مختلف زندگی، قانون گذاران بررسی های بیشتری در این زمینه انجام دادند و ماده ۶۷ قانون تجارت الکترونیکی را تصویب کردند.
بر اساس این ماده، اگر فردی در حین انجام مبادلات الکترونیکی با سوءاستفاده یا استفاده غیرمجاز از پیام ها، برنامه ها یا سیستم های رایانه ای دیگران را گمراه کند، یا با ورود، حذف یا توقف پیام ها و مداخله در عملکرد سیستم ها اختلال ایجاد کند، مرتکب کلاهبرداری اینترنتی شده است.
در صورتی که فرد از این طریق برای خود یا دیگری وجوه، اموال یا امتیازات مالی به دست آورد و اموال دیگران را تصاحب کند، به عنوان مجرم شناخته می شود. مجازات این جرم شامل موارد زیر است:
- بازگرداندن اموال به صاحبان آن ها
- حبس از ۱ تا ۳ سال
- پرداخت جزای نقدی مشخص
در نهایت
کلاهبرداران معمولا با زیرکی از اعتماد دیگران سوءاستفاده می کنند و اثبات جرم آنها کار دشواری است. وکیل کلاهبرداری می تواند در این مسیر به شما کمک کند.
مهمترین مزایای استفاده از وکیل کلاهبرداری عبارتند از:
- کوتاه تر شدن زمان اثبات جرم
- عدم نیاز به حضور شما در دادگاه
- توقیف سریع اموال کلاهبردار در صورت شناسایی
- پیگیری برای بازگرداندن اموال پس از محکومیت متهم
- مدیریت روند اعلام رضایت در کلاهبرداری های ساده، پس از دریافت خسارت