این همه اضطراب و دلشوره برای چیست؟

¤ در مواقع و شرایط و زمانی كه نیازی به این پاسخ طبیعی وجود ندارد برانگیخته شود. برای مثال ترس از موضوعات ترس آور به ویژه آنهایی كه تهدیدكننده حیات و سلامت فرد می باشند، كاملا طبیعی و لازم است. اما اگر این احساس ترس در مقابل محرك هایی ایجاد شود كه ترس آور محسوب نمی شوند، باید آن را اختلال و بیماری به حساب آورد.

¤ پاسخ بدن به محرك های استرس زا، بیشتر و شدیدتر از حد نیاز و میزان مورد انتظار رخ دهد.

¤ از لحاظ زمانی، پاسخ ایجاد شده بمراتب طولانی تر از آنچه می بایست، ایجاد گردد.

¤ فرد بدون وجود و حضور هرگونه محرك و استرسی، پاسخ نشان داده و مضطرب گردد.

ارتباط و پیوستگی دوسویه اضطراب و علائم جسمی و بیماریهای ارگانیك نیز جالب و حائز اهمیت است. از یك سو، گاه اضطراب ناشی از یك بیماری طبی و محصول مستقیم تغییرات فیزیولوژیك و پاتولوژیك آن است مانند بیماری پاركینسون و یا بیماری مولتیپل اسكلروریس (MS) و از سوی دیگر، برخی بیماریهای ارگانیك علائمی مشابه اختلالات اضطرابی ایجاد می كنند مانند اختلالات عملكرد تیروئید، بیماریهای عروقی مغز، اختلالات عملكرد غده فوق كلیوی، اختلالات التهابی مانند بیماری لوپوس، كمبودهای تغذیه ای مانند سوءتغذیه شدید و یا كمبود ویتامین B12، بدخیمی های مغزی، میگرن، صرع و…

نكته دیگر آن است كه برخی بیماریهای روانی و روان پریشی ها هم می توانند منجر به ایجاد علائمی مشابه اختلال اضطرابی گردند برای مثال افسردگی، سرخوشی، اسكیزوفرنی و… نیز ممكن است تابلوی اضطرابی ایجاد كنند.

البته اضطراب علاوه بر جنبه درونی و روانی اش، علائم جسمی و قابل مشاهده نیز ایجاد می كند و این علائم جسمی از اجزای اصلی بیماری اضطراب است. تظاهرات محیطی و خارجی اضطراب عبارتند از اسهال، سرگیجه، احساس سبكی سر، سنكوپ، افزایش تعریق، افزایش فشارخون، تپش قلب، بی قراری، احساس فوریت در رفع ادرار، تكرر ادرار، تاخیر در دفع ادرار، لرزش در اندامها، افزایش تعداد ضربان قلب و… آنچه حائز اهمیت است این است كه اولا علائم اضطرابی (چه علائم بیرونی و جسمی و چه علائم روانی) در بیماران مختلف، متفاوت است و ممكن است تابلوی اضطراب هر بیمار خاص خود آن بیمار باشد و ثانیا پزشك ضمن توجه به علائم جسمی، جهت تشخیص اختلال اضطرابی روی علائم روانی و ذهنی بیمار متمركز می شود. این علائم ذهنی و روان شناختی، بسیار متنوع هستند اما، برخی علائم روانی اضطراب شدید عبارتند از:

– نگرانی و تنش روحی تشدید شده و مزمن

– ناتوانی بیمار در آسوده ساختن خود

– تحریك پذیری غیرقابل توجیه

– خستگی پذیری مفرط

– انواع سردردهای كلافه كننده (به ویژه سردردهای تنشی)

– اشكال در به خواب رفتن و یا كابوس

– اشكال در تمركز

– ترس شدید و غیرقابل كنترل

– اشتغال وسواسی فكری و یا عملی به موضوعات مختلف