بتن ریزی با افزودنی بتن و روان کننده بتن در هوای گرم طبق آیین نامه پایایی بتن

بتن ریزی با افزودنی بتن و روان کننده بتن در هوای گرم طبق آیین نامه پایایی بتن

 

در شرایط مختلف آب ‌و هوایی، تعدادی از عوامل می‌توانند عملیات بتن‌ریزی را با مشکل مواجه کنند. در دمای بالا، تبخیر رطوبت از سطح بتن سرعت می‌یابد.

 

از دست ‌دادن سریع آب، سبب ایجاد ترک‌های سطحی در بتن می‌شود.

 

همچنین در هوای گرم فرآیند خشک‌ شدن در زمان کوتاه‌تری صورت می‌گیرد و این امر در صورت عدم استفاده از مواد روان کننده بتن قابلیت کار با بتن را پایین می‌آورد.

 

 

به همین دلیل در مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی ایران در سال ۱۳۸۵ کتابی با عنوان آیین‌نامه ملی پایایی بتن در محیط خلیج ‌فارس و دریای عمان به چاپ رسید.

 

این آیین نامه شامل دستورالعمل‌ها و توصیه‎ نامه هایی به‌منظور ساخت بتن با، دوام بیشتر در این نواحی گرم می‌شود. در ادامه مطلب بیشتر به این موضوع و معرفی انواع روان کننده بتن می‌پردازیم.

 

 

طبق آیین‌نامه پایایی بتن، هوای گرم  چگونه بر بتن‌ریزی  تاثیری می‌گذارد؟

به‌طور خلاصه بر اساس این آیین‌نامه، اثر دمای هوای بالا بر بتن را می‌توان به سه دسته تقسیم کرد:

 

1. افزايش سرعت هيدراتاسيون سيمان

در نتیجه این اتفاق سرعت گيرش بتن افزايش مي‌يابد. عمليات انتقال، تراكم و پرداخت بتن نیز در پی این افزایش گیرش با مشكل روبرو مي‌شوند.

 

همچنین محصولات هيدراتاسيون نامنظم و به‌طور کاملا تصادفي به وجود می‌آیند که به نوبه خود در درازمدت باعث كاهش مقاومت بتن خواهد شد.

 

2. كاهش اسلامپ بتن

این شرایط آب ‌و ‌هوایی سبب تراكم نامطلوب بتن ‌می‌شود. در نتيجه از مقاومت و دوام آن نیز می‌کاهد.

 

3. افزايش تبخير رطوبت از سطح بتن

در هوای گرم، سرعت بالای تبخیر، به ترک‌خوردگی ناشي از جمع‌شدگی خميري می‌انجامد.

 

مناطق گرمسير بر خواص بتن تازه و سخت‌شده چه تاثیری دارد؟

به‌طورکلی عواملی که در این شرایط بر بتن تاثیر می‌گذارند، عبارت‌اند از:

 

تابش اشعه خورشيد

این عامل بر دماي مصالح انبارشده اثر می‌گذارد و سبب می‌شود دماي بتن از حد قابل‌قبول تجاوز کند.

 

دماي بالاي بتن سبب خواهد شد که كارايي، تراكم و مقاومت بتن در درازمدت کاهش یابد و قابليت ترک‌خوردگی آن با افزایش همراه شود.

 

دماي محيط

در اثر  هوای گرم آب موجود در بتن هنگام ساخت، حمل، ريختن و پرداخت آن تبخیر می‌شود.

 

اگر میزان تبخير بيش از حد باشد خواص مطلوب بتن تازه رو  به کاهش می‌گذارد. همچنین در این شرایط، خطر ترک‌خوردن سطح بتن بر اثر جمع‌شدگي نیز وجود دارد.

 

بنابراين در مناطق گرمسير لازم است بتن‌ریزی در ساعات خنكی هوا یعنی صبح زود يا در طول شب صورت گیرد.

 

رطوبت هوا

با كاهش رطوبت نسبي (از حدود ۹۰ به ۵۰ درصد)، ميزان تبخير آب از بتن تا بيش از ۴ برابر افزايش پیدا می‎کند.

 

این در شرایطی است که تمام متغیرهای دیگر شامل ساير شرايط محيطي و دماي بتن ثابت باشند.

 

لذا در رطوبت نسبي كم و هوای گرم بتن‌ریزی باید با تدابيري رخ دهد تا از تبخير زودرس آب بتن پیشگیری شود.

 

وزش باد

وزش باد نيز از عوامل تاثیرگذار بر ميزان تبخير آب از بتن در حال گيرش و تازه شمرده می‌شود.

 

مثلا هنگامي كه باد با سرعت ۱۵ كيلومتر در ساعت بوزد، ميزان تبخير آب نسبت به هواي ساكن حدود ۴ برابر بیشتر خواهد بود.

 

اما اگر سرعت وزش باد ۴۰ كيلومتر در ساعت باشد، ميزان تبخير آب به ۹ برابر هوای ساکن می‌رسد.

 

دماي هوا در هنگام شب

دمای روز و شب به‌ویژه در مناطق با شرایط هوای گرم اختلاف بسیار زیادی دارد.

 

این كاهش ناگهاني دما بر خواص بتنی كه در مراحل اوليه سخت‌شدن به سر می‌برد، تاثير نامطلوبي می‌گذارد.

 

در حالی‌ که سطح بتن سرد می‌شود، دمای قسمت‌های داخلی آن هنوز گرم است.

 

بر اثر این اتفاق بتن ترک می‌خورد و در معرض عوامل مهاجم و خورنده قرار می‌گیرد.

 

نمك‌هاي آب دريا

این عامل در ساحل خلیج ‌فارس به چشم می‌خورد. كلريد در آب این منطقه غلظت بسیار زیادی را نشان می‌دهد.

 

همین امر تخريب انواع سازه‌هاي ساحلي و دريايي را در پی دارد.

 

مقدار كلريد موجود در آب خلیج‌ فارس بسیار بالا و در حدود ۲۲۰۰  PPM برآورد شده است. وجود این عامل سبب خردگی بالای میل‌گرد بتن مسلح می‌شود.

 

 

آیین‌نامه پایایی بتن چه شرایطی را در هوای گرم برای مصالح اعلام کرده است؟

 

سنگ‌دانه

این ماده حدود سه‌چهارم حجم بتن را تشكيل مي‌دهد. به‌منظور جلوگیری از تابش مستقيم نور خورشيد که سبب افزايش دماي سنگ‌دانه می‌شود، بهتر است سنگ‌دانه در مکان‌های سرپوشیده نگهداری شود.

 

اگر دمای سنگ‌دانه‌ها بالا باشد، مي‌توان با پاشيدن آب، آن را كاهش داد.

 

البته از آنجایی‌که استفاده از آب درصد رطوبت مصالح را تغيير مي‌دهد، برای این کار باید از مهندس ناظر تایید گرفت.

 

سيمان

در شرايط آب‌وهوای گرم و مرطوب خلیج‌فارس، خواص سيمان به‌سرعت از دست می‌رود و فاسد می‌شود. بنابراین انبار سيمان به سيستم خنك‌كننده خشك نیاز دارد. دماي سيمان هنگام تولید بتن در صورت عدم استفاده از روان کننده بتن نبايد از ۶۰ درجه سانتی‌گراد بيشتر شود.

 

آب

آبی که در تولید بتن استفاده می‌شود باید از pH در محدوده بين ۵ تا ۵/۸ برخوردار باشد.

 

همچنین باید به تمیزی کامل مخازن يا تانكرهای آب در هوای گرم توجه زیادی کرد و آن را با رنگ روشن پوشاند.

 

دقت کنید که قبل از تولید بتن نباید نور خورشيد به آب به‌صورت مستقیم بتابد.

 

میل‌گردها

میل‌گردها نباید قبل از بتن‌ريزي در معرض تابش مستقيم نور خورشيد قرار گیرند.

 

اگر این اتفاق افتاد، می‌توان با پاشیدن آب‌ به آن‌ها دما را كاهش داد.

 

مواد شیمیایی افزودنی بتن

استفاده از ماده افزودنی بتن در هواي خشك و گرم به تدابير خاصي نياز دارد.

 

دلیل آن احتمال افزايش جمع‌شدگي نوع خميري در بتن است.

 

هر چند استفاده از مواد افزودني بتن كاهنده آب (روان‌كننده بتن و فوق روان‌کننده) در صورتی‌که تاثير نامطلوبي بر جمع‌شدگي بتن نداشته باشد، ضرری ندارد.

 

از فوق روان کننده بتن معروف می‌توان به پلی کربوکسیلات اشاره کرد. در زمان خرید پلی کربوکسیلات حتما دقت کنید که از روش درست مصرف و نگهداری آن اطلاع کافی داشته باشید.

 

 

دیگر آیین‌نامه‌های معتبر بتن کدام هستند و چه تفاوتی با آیین‌نامه پایایی بتن دارند؟

آیین‌نامه بتن ایران که به شکل اختصار به آن (آبا) گفته می‌شود، توسط دفتر فنی سازمان برنامه‌وبودجه ابتدا در سال ۱۳۵۱ و با جدیدترین تغییرات در سال ۱۴۰۱ منتشر شد.

 

در جلد دوم این آیین‌نامه بخشی با عنوان الزامات بتن ریزی و استفاده از انواع افزودنی بتن و روان کننده بتن در دمای بالای هوا وجود دارد.

 

در این قسمت مواردی که باید رعایت شوند به این شرح هستند:

 

• در مواردی که دماي بتن در زمان بتن‌ریزی بيشتر از 32 درجه سانتی‌گراد باشد، شرايط هواي گرم حاكم است.

 

• لازم است دماي مخلوط بتن پس از حمل و قبل از ريختن از دماي مجاز تجاوز نكند.

 

البته مقدار آب مخلوط بتن بايد به‌مقدار تعيين‌شده در طرح مخلوط باشد.

 

زيرا اضافه‌ کردن بیش از حد آب به افزايش نسبت آب به مواد سيماني و در نتيجه كاهش مقاومت مكانيكي و دوام بتن منجر می‌شود.

 

• براي كاهش نرخ تبخير می‌توان از پوشش نايلوني بر سطح بتن استفاده کرد. این پوشش نباید با بتن به‌طور مستقیم تماس داشته باشد.

 

 

جمع‌بندی

در شرایط آب و هوای گرم افزايش سرعت هيدراتاسيون سيمان، کاهش اسلامپ بتن و افزایش تبخیر رطوبت، اثرات نامطلوب بر بتن می‌گذارد.

 

در آیین‌نامه ملی پایایی بتن در محیط خلیج ‌فارس و دریای عمان روش هایی معرفی شده‌اند که از این اتفاق جلوگیری خواهند کرد.

 

در این مقاله سعی کردیم به شکل خلاصه این موارد و مواد افزودنی بتن و روان کننده بتن را شرح دهیم.

 

شرکت تولید کننده مواد شیمیایی ساختمان کپکو (همگرایان تولید) از سال ۱۳۸۶ در تهیه انواع افزودنی بتن و روان کننده بتن و فوق روان کننده بتن مانند تولید کربوکسیلات به خودکفایی رسیده است.

 

شما می‌توانید برای تهیه محصولات ما با شماره‌ تلفن شرکت تماس حاصل فرمایید.

 

آدرس: تهران، سهروردی شمالی، شهرتاش، پلاک ۷۴، واحد ۴ و واحد ۱۵

شماره تماس ۰۲۱۸۹۳۳۱