اولین زنی که کشف حجاب کرد

وقتی جنبش بهاییت در ایران به راه می‏افتد با ادعای بابیت و ارتباط با امام زمان(عج) شکل می‏گیرد، جالب این جاست که یهودی‏ها اولین گروه‏هایی هستند که از این جریان حمایت می‏کنند. همان زمان بسیاری از مراکز یهودی‏نشین ایران آمدند و اعلام نمودند ما مسلمان شده‏ایم و از میان همه‌ی فرق اسلام، فرقه‌ی بابیت برحق است!

گفت‏وگو با دکتر «سیدمجتبی عزیزی»، دانش‏آموخته‌ی معارف اسلامی و عضو هیأت علمی دانشگاه الهیات، معارف اسلامی و ارشاد دانشگاه امام صادق(علیه‌السلام)درباره ابعاد تحریف‏های صورت گرفته در بحث مهدویّت به ویژه تلاش‏ها برای انزوای مفهوم ولایت فقیه ـ توسط آن‌ها است.
 ریشه‏های آغاز کشف حجاب متأثر از جریان‌های انحرافی را نه در دوره‌ی پهلوی بلکه در عصر قاجار باید جست‌وجو کرد؟
– بله، برخلاف تصور عموم، ماجراهای کشف حجاب در دوره‌ی ناصری با هدف سست نمودن اعتقادهای مردم صورت می‏گیرد. در همان دشت قزوین، خانمی به نام «قره‏العین» اولین زنی است که کشف حجاب می‏کند. موضوع این جاست که در دوره‏های مختلف افرادی با ادعای تصوف، رابطه با عالم غیبت و اصل شریعت و شارع ادعا می‏کردند که فی‏المثل حرمت شراب یا امثال آن برداشته شده است.
جنبش‏های منحرف در طول تاریخ به این شیوه افراد بیمار دل را دور خودشان جمع کرده‏اند اما اجازه دهید همین جا به نکته‏ای اشاره کنم. شما گذرا به نقش استعمارگران و دول غربی در گسترش چنین تفکراتی پرداختید. بنده پیش‌تر مطلبی در این باره نوشته‌ام که بازتاب زیادی در سایت‏های مرتبط با بهاییت داشت. در این مطلب به این نکته اشاره شده بود که وقتی جنبش بهاییت در ایران به راه می‏افتد با ادعای بابیت و ارتباط با امام زمان(عجل‌الله‌تعالی) شکل می‏گیرد، جالب این جاست که یهودی‏ها اولین گروه‏هایی هستند که از این جریان حمایت می‏کنند. همان زمان بسیاری از مراکز یهودی‏نشین ایران از جمله تهران و اصفهان آمدند و اعلام نمودند ما مسلمان شده‏ایم و از میان همه‌ی فرق اسلام، فرقه‌ی بابیت برحق است، شما وقتی به کتب منتشر شده‌ی قبل از پیروزی انقلاب اسلامی نگاه می‏کنید این شواهد تاریخی در آن‌ها موجود است. به طور حتم می‏دانید که پایگاه و مرکز امروزی بهاییت در اسراییل و شهر حیفا است، پس بنابراین حمایت فکری و پشتیبانی مالی از اندیشه‌ی انحرافی بهاییت از سوی گروه‏های توطئه‏گر بین‏المللی پدیده‌ی تازه‏ای نیست.
· بنده دغدغه‌ی این را دارم که از بحث اصلی‏مان دور نشویم، اگرچه این حاشیه‏ها هم بخش مهمی از متن هستند، با این همه می‌خواهم این‌جا به یک موضوع اشاره کنم. برخی ممنوعیّت تعیین وقت برای ظهور را با منتظر ماندن حقیقی قابل جمع نمی‏دانند. آن‌ها می‏گویند منتظر حقیقی باید هر لحظه ظهور حضرت صاحب زمان(عجل‌الله‌تعالی) را محتمل و نزدیک بداند.
– همان طور که اشاره کردید تعیین وقت برای ظهور ممنوع است، ائمه و علمای شیعه گفته‏اند: «هرکسی ادعا کرد زمان ظهور را می‌داند، دروغ‌گوست و شما تکذیبش کنید.» اما این به معنای کنار گذاشتن اصل مهدویّت و خزیدن به کنج بی‏تعهدی نیست. از آن طرف به ما توصیه کرده‏اند که به نزدیکی ظهور امید داشته باشد. همیشه امیدوار باشید که ظهور زودتر از آن‌چه که تصور می‏کنید، به وقوع می‏پیوندد. حتی ما در روایات داریم که خداوند کار ظهور را در یک شب اصلاح می‏کند. این وضعیت‏ها همان حالت خوف و رجا است که ما در فرهنگ اسلامی خود داریم، حالتی که جلوی افراط و تفریط‌ها را می‏گیرد. ما باید امیدوار به ظهور حضرت باشیم، در روایات آمده است: «آن قدر باید امیدوار باشی که نگویی حالا هر وقت حضرت ظهور کرد می‏روم سلاحم را آماده می‏کنم»، همین حالا این کار را انجام بده.
· تعیین مصادیق و تطبیق شخصیت‏های معاصر با یاران امام زمان(عجل‌الله‌تعالی) از دسته ابهاماتی است که گاهی حتی خیراندیشانه انجام می‏شود. در این باره چه می‏توان گفت؟
– صدمه‌ی تعیین مصداق ایجاد جو ناامیدی و یأس در میان بخشی از منتظران است. ما این موضوع را هم فراوان داریم که ظهور حضرت در زمان و شرایطی رخ می‏دهد که بسیاری از مردم تحت تأثیر تناقض‏ها و خلف وعده‏هایی که درباره‌ی ظهور و مهدویّت صورت گرفته از حضرت و ظهورش رویگردان شده‏اند و در صف مخالفان ایستاده‏اند. متأسفانه این جریان‌ها در کشور ما هم بوده و برخی از امید دادن‏های بیهوده به بسط فضای ناامیدی و یأس در جامعه‌ی ما کمک کرده است.
درست این است که ما بگوییم ان‌شاءالله همین طور می‏شود و خدا ظهور حضرت را نزدیک می‏گرداند اما نمی‏توانیم پا را فراتر نهاده و برای ظهور حضرت، زمان قطعی تعیین کنیم یا تطبیق انجام دهیم. ما امیدواریم خداوند این برکت و افتخار را به ما بدهد که جزو زمینه‏سازان ظهور حضرت باشیم اما این امیدواری چنین مجوزی را به ما نمی‏دهد که بگوییم فلان فرد به طور قطع «شعیب‌ابن‌صالح» است، وقتی ما این تطبق را انجام می‏دهیم ممکن است چهار صباحی دیگر آن نشانه‏هایی که در آن فرد بود یا ما آن نشانه‏ها را به فرد یاد شده نسبت می‏دادیم به لحاظ فکری و اعتقادی دچار آسیب و خلل شود، در آن صورت به طور حتم ما ضربه‏ای به بخشی از موضوع انتظار و مهدویّت زده‏ایم.
تعیین وقت برای ظهور ممنوع است، اما این به معنای کنار گذاشتن اصل مهدویّت و خزیدن به کنج بی‏تعهدی نیست. از آن طرف به ما توصیه کرده‏اند که به نزدیکی ظهور امید داشته باشد. حتی ما در روایات داریم که خداوند کار ظهور را در یک شب اصلاح می‏کند. این وضعیت‏ها همان حالت خوف و رجا است که ما در فرهنگ اسلامی خود داریم، حالتی که جلوی افراط و تفریط‌ها را می‏گیرد. ما باید امیدوار به ظهور حضرت باشیم.
· امروز جریان‏هایی اقدام به جعل عناوینی چون «قیام صغرا» و «قیام کبری» می‏کنند. آیا در مستندات شیعه، منابع و اعتقادهای ائمه و علما چنین چیزی وجود دارد؟
– این که حضرت قیام می‏کنند و قیام ایشان واجد مراحل مختلفی است تردیدی را برنمی‏انگیزاند، اما این که ما عنوان‏های مختلف و طبقه‏بندی‏های ساخته شده توسط خودمان را بر این قیام تحمیل کنیم و هر روز نامی تازه برآن بگذاریم یک بدعت تمام عیار است. این موضوع یک امر ساختگی ـ و حرف خلافی ـ است.
مسأله این جا است که این جریان‏ها با طرح چنین مسایلی قصد عملیاتی کردن خواسته‌های خود را دارند. فرض کنید اول می‏آیند قیام حضرت را «صغری» و «کبری» می‏کنند و بعد هم می‏گویند دوره‌ی قیام صغری احکام خاصی دارد که با دوره‌ی قبل و بعد از خود متفاوت است، بعد هم با ادعای رابطه با امام زمان(عجل‌الله‌تعالی) هر آن‌چه را که خود به دنبال آن هستند از زبان حضرت بیان می‏کنند. این به طور قطع امری مردود است. ما حتی در حیات اهل بیت(علیه‌السلام) و زمان غیبت می‌بینیم که این بزرگواران همواره شیعیان را به علما رجوع می‏دادند، اصلاً این خبرها نبوده است.
بنده نکته‌ای را یادآور می‌شوم و آن این است که معمولاً حرف باطل از اساس باطل طرح نمی‏شود، هم‌چنان که کسی چک پول 75هزار تومانی جعل نمی‏کند. اگر کسی بخواهد چک پول جعل کند دقیقاً از اصل آن الگوبرداری می‏کند، اصلی که در بازار وجود دارد و در معاملات از آن استفاده می‏شود و به چشم مردم آشنا است. پس جعل یک امر حقیقی صورتی از آن حقیقت را بر چهره دارد من البته هنوز با قطعیّت راجع به منشأ این حرف‌ها نمی‏توانم، سخنی بگویم و احساس می‏کنم این یک بازی است، بازی‏ای که بعضی‏ها شاید خوششان بیاید اصلاً به آن دامن بزنند و از فضای گل آلود موجود استفاده‏های سیاسی و منفعتی ببرند، هیچ بعید هم نیست وقتی این جریان و حرف‏ها ریشه‏یابی شود سردمداران آن در کل منکر شوند و بگویند ما کجا گفته‏ایم ظهور صغری اتفاق می‏افتد، سند بیاورید.
شما حتماً می‏دانید که مقام معظم رهبری بعد از رخدادهای انتخابات (نقل به مضمون) به رییس‌جمهور، رییس قوه‌ی قضاییه، رییس مجلس و رییس مجمع تشخیص مصلحت نظام فرمودند، خوش‏بین باشید و فضای شایعه درباره‌ی این مسؤولان را نپذیرید، بنابراین ما هم وقتی بحثی درباره‌ی این موضوعات انجام می‏دهیم نمی‏خواهیم آن را به اطرافیان یک مسؤول نسبت دهیم. ما می‏خواهیم بگوییم شائبه‌ی چنین چیزهایی وجود دارد آن را اصلاح کنید. مبادا صدمه‏ای به اعتبار و آبروی کشور وارد شود و دشمن از این شکاف و رخنه، ادعا کند خرافات میان مسؤولان کشور رایج شده است.
بنای ما این است که تمامی مسؤولین، تابع رهبری هستند و اگر جایی هم کوتاهی و اشتباهی می‏کنند ناشی از ضعف‏هایشان است که ان‌شاءالله نه در حرف بلکه در عمل این تبعیت را ثابت کنند.