بادمجان گیاهی است یك ساله با برگ های بیضی شكل و متعلق به خانواده ای است که در آن، گوجه فرنگی، فلفل و سیب زمینی وجود دارند.
بادمجان از زمان های بسیار قدیم در هند كشت می شده و از آن جا به نقاط دیگر جهان، راه یافته است.
چین از قرن نهم هجری شروع به كشت و زرع آن كرد.
تجار انگلیسی این گیاه را در قرن هفدهم میلادی از گینه به انگلستان برده و آن را كدوی گینه ای نامیدند.
در ایران نیز مرغوب ترین نوع آن را به كاشان نسبت می دهند.
فواید تغذیه ای
بادمجان دارای خواص تغذیه ای بسیار مفید است به شرط این که سرخ نشود.
* از ویتامین های موجود در بادمجان می توان به ویتامین های گروهB (مخصوصا B1 و B6)، ویتامین A و C و مواد معدنی مختلف از جمله كلسیم، فسفر، مس، گوگرد، منیزیم، پتاسیم و آهن اشاره کرد.
* علاوه بر ویتامین ها و املاح یاد شده، بادمجان دارای فیتونوترینت هایی است که خاصیت آنتی اکسیدانی فوق العاده ای دارند. فیتونوترینت های موجود در بادمجان شامل اجزای فنولیکی مانند کافئیک و کلوروژنیک اسید(chlorogenic acid) و فلاوونوئیدها مانند ناسونین(nasunin) می باشند. اجزای فنولیکی دارای خاصیت ضد سرطانی، ضدکلسترول بد خون و ضد ویروسی می باشد.
بادمجان دارای خواص تغذیه ای بسیار مفید است به شرط این که سرخ نشود.
* این گیاه حاوی فیبر بالایی است از این رو برای درمان یبوست و کاهش کلسترول مفید است.
* تحقیقات جدید نشانگر آن است كه بادمجان دارای ماده ای ضد تشنج است و در درمان صرع اثر بسیار خوبی دارد.
* بادمجان کالری پایینی دارد (هر 100 گرم آن دارای 35 کیلوکالری انرژی است)، به همین دلیل برای افرادی که قصد کاهش وزن دارند، مفید است.
* به علاوه انیس گلایسمی پایین آن(کمتر از 15)، موجب شده است که برای بیماران دیابتی نیز سودمند باشد.
* بادمجان به دلیل داشتن پتاسیم بالا و سدیم پایین، برای کاهش فشار خون بسیار سودمند است.
مراقب باشید
بادمجان باید كاملاً رسیده مصرف شود، چرا كه نارس آن دارای ماده ای سمی است و در كسانی كه از آسم رنج می برند، تحریك كننده به شمار می آید.
مصرف بادمجان را به افرادی كه از مشكلات گوارشی رنج می برند، توصیه نمی كنیم.
همچنین به علت دارا بودن ماده ای سمی به نام سولانین برای افرادی كه حساسیت دارند، مناسب نیست، این افراد به خصوص به نمونه های تخم دار بادمجان حساسیت داشته و بلافاصله بعد از خوردن آن، دچار چشم درد شده یا پوست بدن شان خارش پیدا می كند و در مواردی مبتلا به كهیر می شوند.
بادمجان و اگزالات ها
بادمجان دارای اگزالات است. زمانی که مقدار اگزالات ها در بدن بالا برود، مشکلاتی را برای بدن ایجاد می کنند. به همین دلیل ممکن است افراد مبتلا به بیماری های کلیوی و کیسه صفرا، از خوردن این سبزی خودداری کنند.
در مطالعات آزمایشگاهی دیده شده است که اگزالات می تواند با جذب کلسیم در بدن تداخل نماید.
با این حال در خیلی از تحقیقات مشابه دیگر، دیده شده که توانایی مواد غذایی دارای اگزالات برای کاهش جذب کلسیم، بسیار کم است و به طور قطع آن مقدار کلسیمی که از طریق این مواد غذایی به بدن ما می رسد، بسیار بیشتر از تاثیر منفی اگزالات ها بر روی جذب آن می باشد.
اگر شما دستگاه گوارشی سالمی دارید و شرایط شما به گونه ای است که می توانید به راحتی و با آرامش غذا بخورید و از غذایی که می خورید، لذت ببرید، خوردن غذاهای گیاهی غنی از کلسیم که دارای اگزالات نیز می باشند، برای شما مفید خواهد بود.
نکاتی برای خرید بادمجان
مهمترین نكته در خرید بادمجان، انتخاب بادمجان های با تخم كم و مزه شیرین است.
برای خرید بادمجان به سراغ بادمجانهای گوشتالو، براق، سنگین و بلند بروید با پوستی كشیده و سفت و بدون آثار ضرب خوردگی، چون خوشمزه تر هستند.
البته بادمجانهای دلمه ای هم در بازار ایران یافت می شوند كه اغلب برای درست كردن دلمه به كار می روند.
بادمجان های باریك بیشتر در خورشها یا به صورت سرخ كرده در خوراك به كار می روند.
بادمجان در آشپزخانه
بادمجان در پخت غذاهای مختلف به كار می رود. پوستی رنگی دارد كه هنگام پوست كندن دست را سیاه می كند.
بعضیها بادمجان را با پوست می پزند و خیلی ها هم پوست آن را می كنند.
مردمان شمال ایران هم غذاهای خاصی را با بادمجان طبخ می كنند كه در آن ها بیشتر بادمجان كبابی به كار می رود.
بادمجانهای تازه را اگر در كیسه پلاستیكی بگذارید تا چند روز در یخچال تازه می مانند و خواصش حفظ می شود.
با بادمجان می توان غذاهایی چون خوراك بقچه بادمجان، آبگوشت بادمجان و کشک، ته چین قارچ و بادمجان، بادنجان و كدوی توپر، خورش بادنجان، مربای بادنجان، ترشی بادنجان شكم پر، کشک بادنجان، حلیم بادنجان، میرزا قاسمی، کوکوی بادنجان و غذاهای متنوع دیگری را تهیه نمود.
پیش از سرخ كردن بادمجان برای گرفتن تلخی آن، این ترفند را به كار ببرید:
بادمجان ها را پس از پوست كندن از وسط به دو نیم كنید.
اگر تخم زیاد دارد، آن ها را در بیاورید.
روی آن نمك بپاشید و روی یك سینی دستمال كاغذی بگذارید و بادمجان ها را روی آن بچینید و سینی را در آفتاب قرار دهید.
پس از یكی دو ساعت آن ها را بشورید و خشك كنید.
حال بادمجان ها را سرخ كنید و مطمئن باشید دیگر تلخ نیستند.