مظفربن محمد بن مظفر شرف الدین طوسی

مظفربن محمد بن مظفر شرف الدین طوسی ریاضی دان و منجم ایرانی متوفی حدود 610ه.ق در طوس به دنیا آمد و پس از آموختن ریاضی و نجوم درزادگاه خود، به سفر در دمشق ، موصل و بغداد و تدریس در آنجا پرداخت . و شاگردانی چون كمال الدین ابن یونس موصلی را تربیت كرد. كتابهای فی المعادلات ، جواب عن مساله ساله امیرالمدرسه النظامیه، رساله فی الخطین الذین یقربان و لایلتقیان ، رساله فی البرهان علی الضرب والقسمه و رساله فی الاسطرلاب الخطی آز آثار اوست .گروه : مشاهیر ملیرشته : ریاضیات و نجومگرایش : علم اسطرلابوالدین و انساب : مظفر بن محمد بن مظفر الاشراف الدین طوسی كه گاه شرف الدین مسعودی نیز خوانده شده است كه درطوس متولد شد.اوضاع اجتماعی و شرایط زندگی : دوران كودكی شرف الدین طوسی معاصر باسلطه خوارزمشاهیان برخراسان و اواخر قدرت سلاجقه خراسان (ملوك سنجری) بود.تحصیلات رسمی و حرفه ای : شرف الدین طوسی ریاضیات و نجوم را ابتدا درطوس و سپس در مدارس نظامیه خراسان آموخت و به عنوان یك منجم و ریاضی دان مشهور، به عراق سفر كرد.خاطرات و وقایع تحصیل : روزگار تحصیل شرف الدین طوسی معاصر با اواخر سلطنت سلجوقیان خراسان (ملوك سنجری) بود. او در مدارس نظامیه ای كه خواجه نظام الملك در نقاط مختلف ایران و عراق نظیر طوس نیشابور، بغداد و … بنیان نهاده بود و دراین زمان نیزفعالیت آن ادامه داشت، به علم آموزی پرداخت.فعالیتهای ضمن تحصیل : مطالعه آثار گذشتگان به ویژه در زمینه علوم نجوم و ریاضیات و همچنین چاره اندیشی و اختراع ابزار جهت حل مسایل نجومی از اشتغالات عمده شرف الدین طوسی بود.استادان و مربیان : شرف الدین طوسی در نظامیه های خراسان، ریاضیات و نجوم را آموخت و درآن به درجه تبحر رسید.وقایع میانسالی : شرف الدین طوسی پس از احراز تبحر در نجوم و ریاضیات به سفر و تدریس در شهرهای دمشق ، موصل و بغداد و نیز همدان 606ه.ق پرداخت.زمان و علت فوت : شرف الدین طوسی كه در اواخر عمر در همدان می زیست، در حدود 610یا 609ه.ق در گذشت.فعالیتهای آموزشی : شرف الدین طوسی در سنین میانسالی درشهرهای دمشق ، موصل ، بغداد و همدان به امر تدریس ریاضیات و نجوم اشتغال داشت.مراکزی که فرد از بانیان آن به شمار می آید : شرف الدین طوسی مخترع برخی ابزار آلات نجومی از جمله اسطرلاب خطی است ابن فلوس ماردینی نیز در كتاب نصاب البجیر اختراع «طریق جدول»یعنی روش حل معادلات عددی درجه سوم رابه شرف الدین طوسی نسبت داده است .سایر فعالیتها و برنامه های روزمره : مطالعه دقیق و پاسخ گویی به سوالاتی كه در زمینه ریاضیات ونجوم توسط طلاب مطرح می شد و تهیه تالیفاتی دراین زمینه از فعالیتهای شرف الدین طوسی در بر می گرفت.شاگردان : كمال الدین ابن یونس ریاضی دان و منجم مشهور موصلی، در موصل شاگرد شرف الدین طوسی به شمار می آید. ابوالفضل بن یا مین یهودی حلبی در شهر حلب سوریه، در محضر شرف الدین طوسی ریاضی و حكمت آموخت.آرا و گرایشهای خاص : شرف الدین طوسی درشاخه های گوناگون علم ریاضی تبحر داشت. درجبر، به ضرب و تقسیم اعداد جبری و حل انواع معادلات درجه سوم، در هندسه به بحث خطوط متوازی و در نجوم به اسطرلاب خطی كه ابداع خود او بود، علاقه بسیار داشت و در همه این زمینه ها در پی ابداع راههای جدید و ابزار آلات كار آمد بود.
آثار :
آلاثار العلویه
جواب مساله ساله امیر المدرسه النظامیه
رساله فی اسطرلاب الخطی
رساله فی البرهان علی الضرب و القسمه
رساله فی الخطین الذین یقربان و لا یلتقیان
فی المعادلات (كتاب جبر و مقابله)
 
پایگاه فرهنگی هنری ایران ناز