شرایط کاشت و نگهداری چلغوز +آموزش

شرایط کاشت و نگهداری چلغوز +آموزش

 

به گزارش ایران ناز چلغوز یکی از گران ترین خشکبار در ایران است که طعمی بسیار دلنشین مانند پسته و فندق دارد که امروزه تقریبا فقط در سفره های قشر مرفه جامعه دیده می شود.

 

این خشکبار گران دانه ای به مانند هسته خرما دارد که برای خوردن باید پوست آن کنده شود تا مغز سفید رنگش نمایان شود. امروز در این مطلب قصد داریم تا با نحوه کاشت چلغوز و پرورش آن آشنا شویم.

 

اما باید در ابتدا باید گفت که چلغوز چیست؟ شاید خیلی با شنیدن این اسم گمان کنند که حرفی زشت می باشد، چلغوز یک میوه مغز دار و لبریز از اسید های آمینه و پروتئین و چربی های مفید می باشد که جز خشکبار ارزشمند و پرفایده ما است که استفاده از آن نیاز های ضروری بدنمان را تامین می کند.

 

گیاه چلغوز جز منطقه بومی کشور افغانستان ، پاکستان و هیمالیا است که تاثیراتی که در روی بدن می گذارد مانند روغن زیتون برای بدن ارزشمند است که قطعا با کاشت چلغوز و پرورش آن می توانید این خشکبار را برای خود تولید و از خواص چلغوز استفاده کنید.

 

چلغوز میوه یا همان خشکبار یک نوع کاج به نام صنوبر است، که درخت آن دارای برگ های سوزنی ضخیم و کوتاه بوده که مخصوص منطقه افغانستان و پاکستان و در ایران هم شمال شرق در شیروان وجود دارد. کاشتن چلغوز و پرورش آن در ایران رواج چندانی ندارد. پس در مرحله اول کاشت چلغوز و پرورش آن باید شرایط آب و هوایی منطقه خود را بسنجیم.

 

*کاشتن از طریق بذر

برای کاشتن چلغوز و پرورش آن از طریق بذر باید از خاکی سبک ، دارای قدرت زه کشی استفاده کرد البته در خاک های شنی ، رسی هم بهترین رشد را دارند. برای نتیجه بهتر و مطلوب تر بذر ها سعی کنید از خاکی با ph خنثی تا اسیدی استفاده کنید.

 

برای کاشتن چلغوز ها بعد از تهیه بذر باید آنها را به صورت جداگانه و در گلدان های جدا کاشتن تا بتوان رسیدگی بهتری از جوانه ها کرد. سپس بعد از کاشتن بذر ها باید گلدان ها را در مکانی نگه داشت که از سرمای خوبی برخوردار باشد .

 

که این روش یکی از اصول اولیه برای کاشتن چلغوز و پرورش آن است تا بتواند به جوانه زنی بذر ها کمک کند . گلدان هارا به مدت ۶ هفته در دمای ۴ درجه سانتی گراد نگهداری کنید. بهترین زمان نگهداری از بذر ها اواخر زمستان است.

 

 

*کاشت از طریق قلمه زنی

برای تهیه قلمه برای کاشتن چلغوز باید از یک درختی این قلمه را تهیه کنیم که عمری کمتر از ۱۰ سال داشته باشد . قلمه ای که از این درخت تهیه می کنید باید دارای ساقه و دسته های از برگ های سوزنی باشد .

 

طول قلمه ای که از نهال جدا می کنید باید حداقل ۸الی ۱۰ سانتی متر باشد. برای موفقیت بیشتر ریشه زایی قلمه ها سعی کنید جوانه های کوچکی که روی ساقه است را از قلمه جدا کنید تا نیروی بیشتری برای ریشه دهی داشته باشد. ممکن است زمان ریشه دهی قلمه مدتی طول بکشد پس صبور باشید.

 

*کاشت نهال

برای کاشتن نهال چلغوز باید به محض رسیدن به اندازه مناسب، کاشتن آن را به محیط دائمی اش انتقال دهیم . هر چه نهال جوان تر باشد استقرار یافتنش در خاک راحت تر است و بیشتر رشد خواهد کرد به دلیل اینکه این نهال ها دارای ریشه ای کم پشت و پراکنده ای هستند توصیه می شود که سریع تر به بستر اصلی انتقال پیدا کنند. باید گفت که رشد نهال هایی که ارتفاعی به اندازه ۵ الی ۱۰ سانتی متر دارند با موفقیت بیشتری روبرو است.

 

اگر از نهال هایی بزرگ برای کاشت درخت چلغوز استفاده می کنید باید بدانید که به سختی در خاک استقرار می یابند و همچنین دارای رشد بسیار کمی هستند و ریشه های پر و گسترده ای نخواهند داشت که در نتیجه بسیار آسیب پذیر خواهند بود.

 

*شرایط کاشت

-این گیاه در شرایط اقلیمی گرم و خشک و دارای خاکی خشک و مرطوب با زهکشی خوب رشد می کند.

-نهال چلغوز تحمل قرار گرفتن در سایه ندارد لذا باید به نور دریافتی آن توجه کنید.

-نهال چلغوز خاک های باتلاقی را برای رشد به هیچ عنوان نمی پسندد.

-نهال های چلغوز خشکی را به خوبی تحمل می کند.

 

*آشنایی با تهدیدات زیستی کاج چلغوز

این نوع درختان معمولا در معرض خطر انقراض می باشند، قطع بی رویه و زیاد درختان و نیز چرای بیش از حد مرغ زار های محل رشد آنها توسط حیونات، منجر شده تا روند رشد آنها با کاهش شدیدی روبه رو شود و در نتیجه موجب حیات دوباره به وسیله ریزش بذر ها خواهد شد.

 

امروزه به طور روزافزونی جنگل های این درختان در سراسر مناطق رشد در حال نابود شدن می باشند به گونه ای که وسعت این جنگلها حدود ۳۰ درصد وضعیت گذشته تخمین زده شده است.

 

*کاشتن چلغوز

همچنین این جنگلها به شکل پراکنده و به صورت قطعات کوچک قرار گرفته اند، از این رو خطرات زیادی حیات آنها را تهدید خواهد کرد، تعداد زمین های موجود برای رشد این گیاهان در آنجا حدوداً به ۱۰ عدد می رسد.

 

*در زیر می توایند با مهمترین تهدیداتی که جنگلهای کاج چلغوز را با خطر انقراض مواجه می کنند، آشنا شوید :

-قطع کردن درختان به منظور استفاده در سوخت خانگی و نجاری

-برداشت زیاد و بی رویه مخروط های دارای بذر

-اختصاص اراضی جنگلی به امور کشاورزی

-چرای زیاد از حد به منظور کاهش تکثیر طبیعی

-افزایش قطعات (قطعه قطعه شدن) اراضی جنگلی

 

*عملیات نگهداری و حفاظت درختان کاج چلغوز

در افغانستان، ایستگاه هایی به منظور حمایت از بذر های کاج چلغوز وجود دارد به طوری که بسیاری از محدوده های رشد این گیاهان را به عنوان مناطق حفاظت شده، تعیین کرده اند.

 

ولی با این وجود بسیاری از درختان کاج چلغوز موجود در مناطق حفاظتی یا خارج از آن در معرض خطر کاهش حاصلخیزی و فرسایش ناشی از قطع درختان برای تامین الوار و سوخت و نیز تبدیل به زمین های کشاورزی، چرای مفرط و غیره قرار دارند.

 

*پرورش چلغوز

بنابراین لازم است برنامه های مشخصی به منظور احیای جنگل ها در راستای استفاده پایدار از درختان کاج چلغوز صورت گیرد تا از خطر کاهش جمعیت این درختان به مرور زمان جلوگیری شود.