اگر عادت به مصرف قرص گاباپنتین دارید این مطلب را بخوانید

اگر عادت به مصرف قرص گاباپنتین دارید این مطلب را بخوانید

 

 

گاباپنتین از داروهای ضد تشنج یا ضد صرع است که مورد استفاده از آن تا حد زیادی با توجه به نوع برند و فرم دارویی آن مشخص می شود.

 

این دارو با وجود فواید متعدد ممکن است عوارض جانبی مختلفی به دنبال داشته باشد که از جمله مهم ترین آن ها می توان به وابستگی یا اعتیاد دارویی، تمایل به خودکشی، افسردگی و تغییر در رفتار و خلق و خو اشاره کرد.

 

*در ابتدا بدانیم گاباپنتین چیست؟

گاباپنتین (با نام انگلیسی: Gabapentin و نام تجاری: گرالیس، نورونتین و هوریزانت) نوعی داروی ضد تشنج تجویزی است که معمولا به همراه داروهای دیگر برای جلوگیری و کنترل تشنج و برخی دردها استفاده می شود.

 

این دارو روی مواد شیمیایی و اعصاب بدن که در ایجاد تشنج و برخی انواع درد نقش دارند اثر می گذارد.

 

 

*گاباپنتین برای چه مواردی مصرف میشود؟

گاباپنتین معمولا برای درمان صرع در بزرگسالان و افراد بالاتر از 12 سال و تشنج جزئی در کودکان بین 3 تا 12 سال تجویز می شود. از آن جا که برندها و فرم های مختلف این دارو موارد مصرف متفاوتی دارند لازم است تنها از برند و فرم دارویی تجویز شده توسط پزشک استفاده شود.

به عنوان مثال:

-برند گرالیس تنها برای کنترل درد نوروپاتیک است و برای صرع کاربرد ندارد.

-برند هوریزانت (فرم طولانی رهش گاباپنتین) برای درمان درد عصبی و سندرم پاهای بی قرار استفاده می شود.

-برند نورونتین علاوه بر درد نوروپاتیک برای درمان تشنج در بزرگسالان و کودکان حداقل 3 ساله تجویز می شود.

 

به طور کلی می توان گفت گاباپنتین (با توجه به برند آن) علاوه بر تشنج و صرع، برای موارد زیر نیز ممکن است تجویز شود:

-تسکین درد عصبی ناشی از ویروس هرپس یا زونا (هرپس زوستر) در بزرگسالان

-درمان سندرم پاهای بی قرار

-تسکین بی حسی و سوزن سوزن شدن ناشی از بیماری دیابت

 

*نکته مهم:

داروی گاباپنتین ممکن است با اسامی تجاری گوناگونی در بازار عرضه شود که در بالا تنها به تعدادی از آن ها اشاره شده است.

 

 

*نحوه مصرف گاباپنتین به چه صورت است؟

گاباپنتین خوراکی بسته به فرم دارویی 1 تا 3 بار در روز با یا بدون غذا طبق دستور پزشک مصرف می شود.

مقدار مصرف گاباپنتین به شرایط پزشکی و واکنش بدن به درمان بستگی دارد، در کودکان به وزن نیز توجه می شود.

اگر پزشک توصیه کرده هر بار نصف یک عدد قرص را مصرف کنید نصف دیگر را برای نوبت بعدی نگه دارید و اگر طی چند روز بعد، از آن استفاده نکردید آن را دور بریزید.

در صورت مصرف کپسول گاباپنتین حتما آن را با مقدار زیادی آب و به طور کامل ببلعید.

از شکستن، جویدن و خرد کردن قرص های طولانی رهش اجتناب کنید و آن ها را به طور کامل میل کنید.

 

در مورد مقدار مصرف گابانتین توجه به دستور پزشک اهمیت زیادی دارد، احتمالا پزشک به تدریج دوز مصرف را افزایش می دهد تا بدن بتواند با دارو سازگار شود، برای به حداقل رساندن عوارض جانبی توصیه می شود دوز اول را هنگام خواب میل کنید.

 

برای اثر بخشی بهتر، دارو را به طور مرتب و در فواصل یکسان مصرف کنید تا مقدار آن در بدن ثابت نگه داشته شود، اگر پزشک مصرف 3 بار در روز تجویز کرده بیش از 12 ساعت بین نوبت ها فاصله نیندازید، این کار باعث تشدید تشنج می شود.

 

از افزایش دوز یا دفعات مصرف دارو بیشتر از آن چه پزشک تجویز کرده اجتناب کنید، این کار نه تنها باعث بهبودی را تسریع نمی بخشد بلکه خطر عوارض جدی آن را افزایش خواهد داد.

 

حتی اگر احساس خوبی دارید بدون مشورت با پزشک مصرف دارو را قطع نکنید، قطع ناگهانی ممکن است باعث تشدید علائم شده و علائم ترک به دنبال داشته باشد. پزشک برای قطع دارو معمولا به تدریج دوز مصرف را کاهش می دهد.

 

فرم های مختلف گاباپنیتن به شکل متفاوتی در بدن جذب می شوند، بدون مشورت با پزشک داروی خود را از یک فرم به فرم دیگر تغییر ندهید.

 

در صورتی که بعد از مدتی وضعیت بیماری بهبود نیافته یا تشدید یابد به پزشک اطلاع دهید.

 

 

*مضرات مصرف قرص گاباپنتین چیست؟

عوارض جانبی گاباپنتین

در صورت بروز علائم آلرژیک مانند کهیر، مشکل تنفسی، ورم صورت، لب ها، زبان یا گلو با اورژانس تماس بگیرید.

اگر دچار واکنش های دارویی جدی شده اید که ممکن است بسیاری از قسمت های بدن را تحت تاثیر قرار دهد به پزشک مراجعه کنید، علائم شامل موارد زیر می باشد:

-راش های پوستی

-تب

-ورم غدد

-درد عضلانی

-ضعف شدید

-کبودی غیر طبیعی

-درد قسمت فوقانی شکم

-زردی پوست یا چشم ها

 

*در صورت بروز هر گونه علائم جدید یا تشدید علائم قبلی در موارد زیر، به پزشک اطلاع دهید:

-تغییر خلق و خو یا رفتار

-اضطراب

-حملات هراس

-مشکل خواب

-احساس تحریک پذیری، بی قراری، پرخاش گری، بیش فعالی ذهنی یا جسمی، افسردگی، افکار مربوط به خودکشی یا صدمه به خود

 

*در صورت بروز علائم زیر فورا با پزشک تماس بگیرید:

-تنفس ضعیف یا کم عمق

-کبودی پوست، لب ها، انگشتان دست یا پا

-گیجی، خواب آلودگی شدید یا ضعف

-مشکلات مربوط به تعادل یا حرکت عضلانی

-حرکات غیر طبیعی یا غیر ارادی چشم

-افزایش تشنج

 

*برخی عوارض جانبی گاباپنتین در کودکان بیشتر است. در صورتی که کودک بعد از مصرف این دارو دچار هر یک از علائم زیر شده است با پزشک تماس بگیرید:

-تغییر در رفتار

-مشکلات حافظه

-مشکل تمرکز

-رفتار بی قرار، خصمانه یا پرخاش گرانه

 

*برخی عوارض جانبی شایع گاباپنتین عبارتند از:

-سر درد

-سرگیجه، خواب آلودگی، خستگی

-مشکلات تعادل، یا حرکات چشم

-در کودکان (تب، حالت تهوع، استفراغ)

 

 

*نکته که باید به آن توجه داشته باشید:

گاباپنتین می تواند باعث مشکلات تنفسی مرگبار شود. در صورتی که فرد مراقب بیمار متوجه تنفس های کند با مکث های طولانی، کبود شدن لب ها یا بیدار شدن سخت از خواب در بیمار شود باید با اورژانس تماس بگیرد.

 

مشکلات تنفسی ممکن است در افراد مسن یا افراد مبتلا به بیماری مزمن انسدادی ریه بیشتر باشد.

 

موارد ذکر شده لیست کامل عوارض جانبی گاباپنتین نمی باشد، توصیه می شود در صورت مشاهده هر گونه علائم مشکوک با پزشک مشورت کنید.

 

 

*در چه مواردی باید در مصرف گاباپنتین احتیاط کنید؟

قبل از مصرف گاباپنتین در صورت حساسیت به این دارو یا گاباپنتین اناکاربیل یا هر گونه آلرژی دیگر به پزشک اطلاع دهید.

قبل از استفاده سابقه پزشکی خود را در اختیار پزشک قرار دهید به خصوص اگر از مشکلات یا بیماری های زیر رنج برده یا می برید:

– بیماری کلیوی

– مشکلات روحی و روانی مانند افسردگی، افکار خودکشی

– اعتیاد به مواد مخدر یا الکل

– مشکلات تنفسی مانند بیماری مزمن انسدادی ریه

– سن 75 سال و بالاتر

– دیابت

– تشنج (مگر آن که این دارو برای درمان تشنج تجویز شده باشد)

– بیماری کبدی

– بیماری قلبی

– (در بیماران مبتلا به سندرم پاهای بی قرار) بیمارانی که شب کار هستند یا شیفت شب دارند یا به دلایلی در طول روز باید بخوابند

 

در دوره مصرف این دارو ممکن است دچار سرگیجه، خواب آلودگی یا تاری دید شوید و الکل یا ماری جوانا می تواند سرگیجه و خواب آلودگی را تشدید کند.

 

تا زمانی که تحت تاثیر دارو هستید از رانندگی، کار با ماشین آلات سنگین و هر گونه فعالیتی که به هوشیاری کامل نیاز دارد اجتناب کنید.

 

قبل از عمل جراحی لیست داروهای خود را در اختیار پزشک یا دندانپزشک قرار دهید. اگر هر گونه عمل جراحی از جمله دندانپزشکی در پیش دارید به پزشک خود نیز اطلاع دهید.

 

افراد مسن ممکن است نسبت به برخی عوارض جانبی گاباپنتین به خصوص ورم دست ها، پاها، مچ پا، تنفس آهسته یا کم عمق، سرگیجه یا عدم تعادل بدن حساس تر باشند، سرگیجه و عدم تعادل بدن می تواند خطر زمین خوردن را افزایش دهد.

 

کودکان ممکن است نسبت به برخی عوارض دارو از جمله تغییرات روحی و رفتاری و ذهنی مانند رفتار خصمانه، مشکل تمرکز یا بی قراری) حساس تر باشند.

 

اگر پزشک برند یا نوع گاباپنتین را تغییر دهد ممکن است نیاز به تغییر دوز نیز باشد، در این مورد با پزشک مشورت کنید.

 

 

*گاباپنتین و خودکشی

مصرف گاباپنتین احتمال خودکشی را افزایش می دهد. آمار نشان داده 1 نفر از هر 500 نفر که از این دارو مصرف کرده اند دچار افکار یا رفتارهای مربوط به خودکشی می شود، این مسئله ممکن است طی یک هفته بعد از شروع درمان بروز کند.

 

*در صورت مشاهده علائم زیر حتما به پزشک اطلاع دهید:

-افکار خودکشی

-علائم افسردگی

-پرخاش گری

-تحریک پذیری

-حملات ترس

-نگرانی شدید

-بی قراری

-رفتار بدون فکر

-هیجان غیر طبیعی

 

بسیار مهم است درباره این علائم با خانواده خود نیز صحبت کرده و آن ها را در جریان بگذارید. اگر اطرافیان به رفتار عجیب در شما اشاره می کنند یا افکار مرتبط با خودکشی در ذهن دارید سریع با پزشک تماس بگیرید.

 

 

*مصرف گاباپنتین در کودکان چگونه است؟

از مصرف خودسرانه این دارو در کودکان اجتناب کنید. کودکان 3 تا 12 ساله ممکن است با مصرف این دارو دچار تغییر رفتار شوند، از جمله:

-بی قراری

-کاهش توجه و تمرکز

-عملکرد ضعیف در مدرسه

-رفتار عصبی یا پرخاش گرانه

 

*توجه داشته باشید:

دو مصرف گاباپنتین در کودکان به وزن آن ها بستگی دارد.

از این دارو نباید برای درمان تشنج در کودکان کمتر از 3 سال استفاده شود.

از این دارو نباید برای درمان نورالژی پس از هورمونی (درد بعد از زونا) در کودکان استفاده شود.

 

 

*اعتیاد به گاباپنتین

گزارش های زیادی وجود دارد که نشان داده مصرف گاباپنتین به دلیل ایجاد سرخوشی در موارد متعدد باعث سوء مصرف یا اعتیاد دارویی شده است که نه تنها عوارض جانبی جدی به دنبال دارد بلکه ممکن است باعث بروز علائم ترک شدید در افراد شود.

برخی علائم ترک این دارو عبارتند از:

-اضطراب

-اختلال خواب

-حالت تهوع

-درد

-تعریق

برای جلوگیری از بروز علائم ترک توصیه می شود دوز مصرف را به تدریج و حداقل طی یک هفته کاهش دهید.

 

 

*مصرف گاباپنتین در بارداری مجاز است یا نه؟

هنوز مشخص نشده مصرف گاباپنتین در دوران بارداری ایمن است یا خیر. اگر باردار هستید یا ممکن است باردار شوید قبل از مصرف این دارو با پزشک خود مشورت کنید و تنها در مواردی که واقعا نیاز است زیر نظر پزشک آن را مصرف کنید.

 

از آن جا که کنترل تشنج در دوران بارداری بسیار مهم است و عدم کنترل آن می تواند به مادر یا جنین آسیب برساند، توصیه می شود در این دوران از شروع مصرف یا قطع این دارو بدون توصیه پزشک اجتناب کنید.

 

 

*مصرف گاباپنتین در شیردهی مجاز است یا نه؟

گاباپنتین می تواند به شیر مادر منتقل شود و روی نوزاد شیر خوار اثر منفی داشته باشد. در مورد خطرات احتمالی آن در شیردهی با پزشک مشورت کنید.

 

 

*گاباپنتین و اعتیاد به الکل

برخی تحقیقات سال 2014 نشان داده گاباپنتین ممکن است به عنوان درمان اعتیاد الکل اثر بخش باشد، توانایی افراد در جلوگیری از پرهیز مصرف الکل را بهبود ببخشد و علائم مربوط به عود مانند بی خوابی و اشتیاق به نوشیدن الکل را کاهش می دهد.

 

 

*آیا گاباپنتین بر لاغری تاثیر دارد؟

داروی گاباپنتین برای کاهش وزن کاربرد ندارد، به عنوان مثال یکی از عوارض جانبی نادر نورونتین کاهش وزن است و احتمال افزایش وزن در آن بیشتر می باشد.

 

 

*گاباپنتین برای آرتروز و کمر درد

گاباپنتین برای درمان برخی دردهای با ریشه عصبی نیز تجویز می شود. بسیاری از افراد درباره اثر داروی گاباپنتین برای آرتروز و کمر درد سوال می کنند، توصیه می شود در این مورد طبق دستور پزشک عمل کرده و از مصرف خودسرانه دارو اجتناب کنید.

 

 

*تداخل دارویی گاباپنتین

برخی داروهایی که ممکن است با گاباپنتین تداخل داشته باشند عبارتند از:

-داروهای ضد درد مخدر از جمله ویکودین و مورفین

-ناپروکسن

-داروهای استفاده شده برای سوزش سر دل از جمله میلانتا، مالوکس، سایمتیدین

-اورلیستات

 

 

*توجه داشته باشید:

مصرف گاباپنتین به همراه داروهای دیگری که باعث کند شدن تنفس می شود می تواند مرگبار باشد، قبل از استفاده از داروهای ضد درد اپیوئیدی، قرص های خواب آور، داروهای سرماخوردگی یا آلرژی، داروهای ضد سرفه، آنتی هیستامین ها، شل کننده های عضلانی، داروهای اضطراب و ضد تشنج حتما با پزشک مشورت کنید.

 

این دارو ممکن است روی نتایج تست های dipstick برای چک کردن پروتئین در ادرار اثر بگذارد و باعث اشتباه شدن نتایج این تست و برخی آزمایش ها شود.

 

قبل از مصرف هر گونه دارو برچسب آن را چک کنید که حاوی مواد خواب آور نباشد.

 

از این دارو به همراه سایر داروهای حاوی گاباپنتین مانند گاباپنتین اناکاربیل استفاده نکنید.

 

آنتی اسیدها حاوی آلومینیوم یا منیزیم هستند که ممکن است در جذب این دارو اختلال ایجاد کنند. به مدت 2 ساعت قبل یا بعد از این دارو از مصرف آنتی اسیدها اجتناب کنید.

 

نوشیدن الکل ممکن است باعث تشدید برخی عوارض جانبی گاباپنتین شود، توصیه می شود از مصرف الکل در دوره مصرف این دارو اجتناب کنید.

 

 

*نکته قابل توجه:

موارد ذکر شده در بالا کامل نمی باشد و داروهای ذکر شده ممکن است با اسامی تجاری دیگری عرضه شده باشد، بنابراین برای جلوگیری از هر گونه تداخل دارویی توصیه می شود قبل از مصرف گاباپنتین حتما پزشک را از لیست تمام داروهای مصرفی شیمیایی و گیاهی، مکمل ها، ویتامین ها و غیره مطلع کنید.

 

 

*دوز مصرف گاباپنتین

گاباپنتین یک داروی تجویزی است و دوز مصرف آن تنها توسط پزشک و با توجه به شرایط پزشکی بیمار تعیین می شود، از مصرف خودسرانه یا کاهش و افزایش مصرف این دارو اجتناب کنید و حتما قبل از مصرف با پزشک مشورت کنید.

 

گاباپنتین به اشکال و فرم های مختلف از جمله قرص معمولی، طولانی رهش یا شربت عرضه می شود.

 

قرص های معمولی، کپسول ها و شربت گاباپنتین ممکن است روزانه 3 بار و برای قرص های طولانی رهش ممکن است یک بار در روز تجویز شود.

 

دوز معمول این دارو ممکن است برای شرایط مختلف متفاوت باشد و لازم است درست طبق دستور پزشک مصرف شود.

 

پزشک معمولا با دوز کم شروع کرده و به تدریج دوز را افزایش می دهد تا به نقطه ای برسد که برای بدن شما مناسب باشد.

 

بهترین زمان مصرف قرص هوریزانت (فرم طولانی رهش گاباپنتین) ساعت 5 عصر به همراه غذا می باشد.

 

هر دو برند گرالیس و هوریزانت باید با غذا مصرف شوند، نورونتین را می توان با یا بدون غذا مصرف کرد.

 

در صورت فراموش کردن یک دوز بلافاصله بعد از یادآوری آن را مصرف کنید اما اگر به زمان نوبت بعدی نزدیک هستید از مصرف خودداری و از دو برابر کردن دوز در نوبت بعدی اجتناب کنید.

 

در مورد داروی هوریزانت، دوز از دست رفته را کاملا فراموش کنید و طبق روال قبل دوز بعدی را مصرف کنید. هرگز در یک روز دو دوز از این دارو مصرف نکنید.

 

 

*مصرف بیش از حد گاباپنتین چه عوارضی به دنبال دارد؟

برخی علائم مصرف بیش از حد گاباپتنین عبارتند از:

-دو بینی

-خواب آلودگی شدید

-لکنت زبان

-بی حالی

-اسهال

در صورت مصرف بیش از حد این دارو با اورژانس تماس بگیرید.

 

*اشکال دارویی گاباپنتین

برخی اشکال دارویی گاباپنتین در ایران عبارت است از:

-کپسول گاباپنتین 100، 300 و 400 میلی گرم

-کپسول نوروپنتین 100، 300 و 400 میلی گرم

-کپسول نورولپتین 100، 300 و 400 میلی گرم

-کپسول گاباکس 100 و 300 میلی گرم

-کپسول گاباتین 100، 300 و 400 میلی گرم

-کپسول سیرنتین 100 و 300 میلی گرم

-کپسول گاباکیم 100 و 300 میلی گرم

-کپسول گابالپت 300 میلی گرم

-کپسول نورونتین 300 و 400 میلی گرم

-کپسول بایوپنتین 100، 300 و 400 میلی گرم

-کپسول نوپینتین 100 و 300 میلی گرم

-قرص گابافورت 600 و 800 میلی گرم

-قرص گابافورت 800 میلی گرم

-کپسول اکتوپنتین 100، 300 و 400 میلی گرم

-کپسول نرویز اس تی پی 100، 300 و 400 میلی گرم