برنامه صبحگاهی «ویتامین 3» از جمله برنامه های پرحاشیه هفته های اخیر تلویزیون بوده است.به تازگی محمدصادق عابدینی در «جوان» هم با دقتی فراوان یکی از قسمتهای اخیر این برنامه را زیر ذره بین برده است و درباره موضوع مورد بحث این قسمت که ممیزی حوزه نشر بوده است سخن گفته است. متن کامل نوشته عابدینی (که لزوما ادبیات و تمام محتوای آن مورد تائید سیمرغ نیست) را در ادامه می خوانید:
علی ضیاء در قامت یک شوالیه که می خواهد یک تنه قانون ممیزی را در هم بشکند که بسیار جنجالی شد، وارد میدان شد«ویتامین 3» شنبه این هفته (11 آبان) میزبان نادر قدیانی مدیر انتشارات قدیانی بود. همان طور که از حضور قدیانی مشخص بود، پیشبینی میشد که گفتوگوی مجری برنامه با وی باید حول و حوش کتاب و کتابخوانی باشد، اما گفتوگوی مجری با ناشر به سمتی رفت که عملاً مجری، قانون ممیزی کتاب را زیر سؤال برد!
بحث ممیزی کتاب مسئلهای بسیار جدی، تخصصی و در عین حال پیچیده است. نمیتوان چنین بحثی که تا چند ماه وزیر فرهنگ و ارشاد را در معرض انتقادهای شدید قرار داده است، به راحتی در برنامه صبحگاهی سرگرمکنندهای مانند ویتامین 3 مورد نقد و بررسی قرار داد. حداکثر انتظاری که از برنامه ویتامین 3 میرود این است که مردم را برای رفتن به سر کار شارژ روحی کند آن هم با برنامهها و گفتوگوهای فان و سرگرمکننده.
شاید دلیل اصلی انتخاب یک مجری معمولی مانند علی ضیا نیز به همین دلیل باشد، چون خصوصیات وی میتواند برای ساعات آغازین صبح، مردمی را که تازه از خواب بیدار شدهاند، مدتی مشغول کند. هنری که شاید بقیه مجریهای صبحگاهی هم کمابیش از آن برخوردار باشند.
مهمترین خصیصه این مجریها نه معلومات آنها بلکه لبخند و بذلهگویی است. برای مجریهای صبحگاهی اینکه بخواهند با جملات انتزاعی صبح بینندگانشان را با طعم پرتقال و عطر سیب پر کنند و آسمانشان را پر از شاپرک گردانند، کار چندان سختی نیست اما در عوض پرداختن به مباحث جدی، کمی تا قسمتی فراتر از تواناییهای آنها است. مخصوصاً اینکه بحث مربوطه یکی از جنجالیترین موضوعات حوزه کار یک وزارتخانه نیز باشد.
اما در برنامه روز شنبه شاید بدسلیقگی نویسنده برنامه یا عدم توجه کارگردان باعث شد تا ناخواسته علی ضیا که تسلطش به حوزه نشر کتاب تا به حال محک نخورده بود، در قامت یک شوالیه که بخواهد یک تنه قانون ممیزی را در هم بشکند، وارد میدان شود، آن هم با این رویکرد که حتماً باید ممیزی را زیر سؤال ببرد. داستان وقتی بغرنجتر میشود که ضیا همه نداشتههای تخصصی خود را میخواست در متلکاندازیهایی که به نادر قدیانی داشت، بپوشاند.
ممیزی کتاب و اینکه وزیر جدید ارشاد در ابتدای فعالیتش خواستار واگذاری ممیزی پیش از نشر کتاب به ناشر شده بود، بازخوردهای فراوانی را به دنبال داشت. موافقان و مخالفان این طرح هر کدام به بیان نظرات خود پرداختند و البته عدهای نیز که با کلیت ممیزی مشکل داشتند در این فضا میدان عمل خوبی پیدا کردند. البته وزیر بعد از مدتی صحبتهای خود را اصلاح کرد اما بحث کلی درباره ممیزی تا مدتها و شاید تا همین امروز نیز ادامه دارد.
اگر قرار باشد تلویزیون به این مسئله ورود پیدا کند اولا باید مسئولیتش را به برنامههای تخصصی واگذار کنند که مجریاش در مقوله کتاب حرفی برای گفتن داشته باشد نه برنامه صبحگاهی که صلاحیتش چیزی بالاتر از سرگرمیهای زودگذر نیست.
دوماً کلیت موضعگیریهای سازمان صدا و سیما نمیتواند و نباید خارج از چارچوب قوانین کشوری باشد. زمانی که قانون مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی به صراحت بر ممیزی کتاب توسط وزارت ارشاد اشاره میکند و بیانات امام خمینی(ره) در ابتدای انقلاب به اهمیت بررسی کتابهایی که قرار است منتشر شود تأکید دارد، نباید یک برنامه در شبکه سراسری خود را در قامت مخالف قانون جلوه دهد.
در آخر برای روشنشدن ذهن علی ضیا و کسی که احتمالاً به ضیا یاد داده بود در تلویزیون بگوید «کتابهای خوب پشت ممیزی ماندهاند!» باید گفت ملاک خوب بودن کتاب این نیست که از نظر قانون دچار ایراد باشد، کتاب خوب از نظر ما کتابی است که بتواند انسان را چند قدم به سمت تعالی و جامعه را یک گام به سوی پیشرفت رهنمون سازد. کتابی که ارزشهای اخلاقی، دینی و سیاسی نظام را به چالش بکشد و انتشار آن چیزی جز ضرر و زیان به بار نیاورد همان بهتر که پشت ممیزی بپوسد و از بین برود.
متأسفانه شبکه 3 در صبح روز شنبه خود را به تریبون غیر مستقیم ناشران مشکلدار تبدیل کرده بود؛ کاری که قطعاً نمیتواند مورد تأیید مدیران ارشد سازمان باشد اما عدم نظارت صحیح و به کار گماردن افرادی با سطح معلومات پایین برای اجرای برنامهای زنده باعث شد تا شاهد چیزی باشیم که نباید اتفاق میافتاد!