درباره ورزش تای چی و چی گانگ بیشتر بدانید

تای‌چی و چی‌گانگ دو ورزش جسمی-ذهنی هستند که از مصر باستان به وجود آمده است. هزاران سال است که این ورزش‌ها در چین مورد استفاده قرار می‌گیرند و در غرب هم رواج پیدا کرده است. شاید این امر به این دلیل باشد که تقریباً افراد در هر ردۀ سنی یا با هر نوع بیماری می‌توانند آن را بیاموزند.

 

تحقیقات بالینی بزرگی بر روی مزایای این نوع تمرین بر روی سلامت انجام نشده است. اما بسیاری از کسانی که این نوع درمان را تجربه کرده‌اند حس بهبود وضعیت جسمی و انواع دیگری از مزایای سلامت را گزارش داده‌اند. چندین تحقیق هم در رابطه با حمایت از این ادعاها در حال آغاز است.

 

تای‌چی چیست؟
تای‌چی نوعی تمرین کم‌اثر، تحمل وزن و ایروبیک است که آرامبخش نیز هست. این تکنیک به عنوان یک هنر رزمی ایجاد و با پیشرفتش، به عنوان یکی از اهداف ارتقای سلامت جسمی و ذهنی گسترده شد. تای‌چی در سبک‌های مختلفی شامل حرکات آرام، ملایم، نفس عمیق و مدیتیشن است. مدیتیشن را گاهی “مدیتیشن حرکتی” می‌گویند.

 

برخی بر این باورند که تای‌چی جریان انرژی را در سراسر بدن بهتر می‌کند و منجر به بهبود بیشتر و بسیاری مزایای بالقوه دیگر می‌شود. این مزایا شامل موارد زیر هستند:

قدرت، شرطی‌شدن، هماهنگی و انعطاف پذیری بیشتر
کاهش درد و سفتی
تعادل بهتر و کاهش خطر افتادن
خواب بهتر
آگاهی و آرامش بیشتر و حس کلی خوب بودن

 

فواید تای‌چی
تای‌چی طبیعت آرامی دارد. به همین دلیل محققان به طور خاص به امکانات بالقوه تای‌چی بر سلامت افراد مسن علاقمند هستند. مرکز ملیِ پزشکیِ مکمل و جایگزین (NCCAM) و دیگر نمایندگی‌ها بر انجام تحقیقات گوناگونی در مورد تای‌چی سرمایه‌گذاری کرده‌اند. برخی از یافته‌های تحقیقات فواید گسترده‌ای را نشان می‌دهد. با این حال، نتیجه کلی ترکیب شده است و تحقیقات بیشتری برای تأیید این نوع درمان بر روی سلامت مورد نیاز است.
در اینجا چند مثال از انواع نتایجی که محققان را تشویق کرده است را عنوان می‌کنیم:

 

تعادل و قدرت: مؤسسه تحقیقاتی اُرِگون به این نتیجه رسیده است که کسانی که از روش تای‌چی استفاده کرده‌اند، پس از 6 ماه، دو برابر بیشتر از کسانی که فعالیت‌های متوسط یا سخت انجام داده‌اند یا شرکت نکردند، بدون مشکل بوده‌اند. فواید این درمان در کسانی که با کمترین میزان بیماری روبه‌رو شده‌اند تا شدیدترین نوع آن، بسیار بی‌نظیر بوده است. تحقیقات دیگری نشان می‌دهد که کسانی که تای‌چی را انتخاب می‌کنند کمتر با خطر زمین خوردن مواجه شده‌اند.

 

در دهه 1990، دو تحقیق با پشتیبانی مؤسسه ملی سالمندی (NIA) انجام شد و به این نکته پی برده شد که تمرین‌های تای‌چی ترس از افتادن و خطر زمین خوردن را در میان کهنسالان کاهش می‌دهد. دو تحقیق پزشکی ورزشی کوچک نیز  پیشنهاد می‌کند که تای‌چی می‌تواند حساسیت سیگنال‌های عصبی در قوزک پا و زانو را، که از افتادن و زمین خوردن جلوگیری می‌کند، بهبود ببخشد. اما با بررسی تحقیقات بر پایه رخدادها تنها این مورد تأیید شد که تعادل وضع بهتری پیدا کرده نه اینکه زمین خوردن کمتر شده است.

 

اُستِئوآرتروز: بیماران مبتلا به استئوآرتروز که در یک تحقیق سه ماهه تای‌چی را تمرین کردند، درد و خشکی مفاصل در آنها از زمان شروع کمتر شده بود. این بیماران نسبت به بیمارانی که در گروه کنترل‌شده بودند کمتر دچار درد و خشکی مفاصل شده بودند.

 

خواب: برای کشف تأثیر تای‌چی بر روی خواب، محققان اُرگون پی بردند که کسانی که تای‌چی تمرین می‌کنند کیفیت و طول خواب در آنها بهتر شده است.  این افراد نسبت به گروهی که تمرینات کم‌اثر داشتند، کمتر دچار اختلالات خواب شدند. تحقیقات UCLA در مورد تای‌چی چی، که سبک غربی تای‌چی است، مزایای تای‌چی بر خواب را تأیید می‌کند. این فواید شبیه آنهایی است که از طریق دارو یا درمان رفتاری-شناختی مورد مداوا قرار گرفته‌اند. دو‎سوم از کسانی که تای‌چی چی را تمرین می‌کردند در مقایسه با یک‌سوم از کسانی که در جلسات آموزش سلامت شرکت داشتند، بهبودهای بیشتری در کیفیت خواب داشتند.

 

 

زونا: یک بیماری پوستی ویروسی است که منجر به بروز بثورات پوستی دردناک و جوش می‌شود و همین ویروس باعث ابتلا به آبله‌مرغان هم می‌شود. در مطالعاتی که در مورد زونا و به پشتیانی NIA و NCCAM انجام شد، محققان به این نکته پی بردند که تای‌چی پاسخ ایمنی به ویروس واریسلا-زوستر را برمی‌انگیزد، چیزی شبیه به برانگیختگی توسط واکسن واریسِلا. تای‌چی در ترکیب با واکسن، ایمنی بیشتری را ایجاد می‌کند؛ یعنی دو برابر بیشتر از آنهایی که در گروه کنترل‌شده بودند. کسانی که در تای‌چی شرکت داشتند گزارش دادند که کارایی، درد، انرژی و سرحال بودن و نیز سلامت روانی در آنها بهتر شده است.

 

چی‌گانگ
چی‌گانگ تمرینی است که در آن یک سری وضعیت بدنی و تمرین شامل حرکات آرام و چرخشی، تنفس منظم، تمرکز فکر و ماساژ توسط خود شخص انجام می‌شود.
این ورزش سبک‌های مختلفی دارد و در انواع رزمی، پزشکی و روحی است. برخی سبک‌های چی‌گانگ ملایم‌تر از تای‌چی است و به راحتی می‌توان خود را با آنها تطبیق داد. برخی دیگر مانند کونگ‌فو خشن‌تر هستند.

 

یکی از ویژگی‌های منحصربه‌فرد چی‌گانگ این است که می‌تواند به ذهن آموزش دهد که انرژی بدن یا چی را هدایت کرده و آن را به همه قسمت‌های بدن بفرستد. برخی بر این باورند که وقتی چی به درستی حرکت کند، بدن را به حالت تعادل طبیعی درمی‌آورد. اعتقاد بر این است که چی‌گانگ می‌تواند ذهن، عضلات، تاندون‌ها، مفاصل و اندام‌های داخلی را آرام کند و به گردش خون، کاهش استرس، درد و بازگرداندن سلامت کمک کند.

 

چی‌گانگ هم مانند تای‌چی مزایای گوناگونی دارد. مانند:

استقامت و سرحال بودن بیشتر
کاهش استرس
تقویت سیستم ایمنی
کارایی بهتر سیستم قلبی و ‌عروقی، دستگاه گردش خون، دستگاه تنفسی، غدد لنفاوی و دستگاه گوارش
کاهش فشار خون
کمتر شدن خطر زمین خوردن

 

این نوع تمرین در کلینیک‌ها و بیمارستان‌های چین به طور گسترده استفاده می‌شود و تأثیر زیادی بر روی سلامت دارد. با این حال، برخی مطالعات که در مورد چی‌گانگ انجام شده دامنه محدودی داشته‌اند. تنها چندین تحقیق کوچک در چین به طور تصادفی با آزمایشات کنترل‌شده انجام گرفته که در نشریات انگلیسی‌زبان بررسی و به چاپ رسیده است.

 

فواید چی‌گانگ بر سلامت
برخی بر این باورند که چی‌گانگ به عنوان مکملی برای پزشکی غرب می‌تواند به سلامت بدن کمک کند و عواض بیماری‌های خاص مربوط به کهولت سن را به تعویق انداخته یا از بین ببرد. در اینجا چند نمونه از یافته‌های این تحقیقات کوچک در مورد فواید چی‌گانگ بر سلامت را عنوان می‌کنیم:

 

فشار خون بالا: در تحقیقاتی که 20 سال به طول انجامید، به بیمارانی که فشار خون بالا داشتند، چه در گروه کنترل‌شده و چه در گروه چی‌گانگ، داروهایی داده شد که فشار خون آنها را کنترل کند. در ابتدا، شرکت‌کنندگان در هر دو گروه با کاهش فشار خون مواجه شدند. اما فشار خون در گروه چی‌گانگ با گذشت زمان ثبات بیشتری پیدا کرد. آنها حتی توانستند مصرف داروهای فشار خون را نیز کمتر کنند. بر خلاف این گروه، گروه کنترل‌شده فشار خون بالاتر و نیاز به مصرف داروهای بیشتری داشتند.

 

 

سیستم ایمنی: تنها با 30 دقیقه تمرین چی‌گانگ به مدت یک ماه می‌توان تأثیر محسوسی بر سیستم ایمنی بدن ایجاد کرد. در تحقیقی، نمونۀ خون یک روز قبل از شروع آموزش گرفته شد و بعد از تکمیل آن، از نظر آماری تفاوت قابل ملاحظه‌ای در تعداد گلبول‌های سفید خون نشان داده شد.

 

سکته: تحقیق دیگری در مورد میزان مرگ و میر، در میان افرادی که از سکته قلبی رنج می‌بردند، انجام شد. 86 نفر در گروه چی‌گانگ و 68 نفر در گروه کنترل‌شده شرکت کرده و با هم مقایسه شدند. این تحقیق در یک دوره 30 ساله صورت گرفت. بیمارانی که چی‌گانگ تمرین می‌کردند در مقایسه با گروه کنترل‌شده 50 درصد کمتر به مرگ‌ومیر بر اثر سکته و بیماری‌هایی که منجر به حمله قلبی می‌شد دچار شدند. در هر حال، هنوز مشخص نیست که شرکت‌کنندگان چی‌گانگ در حال حاضر سالم‌تر هستند و بیشتر زندگی می‌کنند.

 

فیبرومیالژیا: تحقیقی هدایت‌شده و کوچک نشان داد که علائم بیماری در بیماران مبتلا به فیبرومیالژیا که در چی‌گانگ شرکت داشتند کمتر شده و بهبود در عملکرد آنها بیشتر شده است. فیبرومیالژیا یک بیماری مزمن است که به دلیل درد و خستگی ایجاد می‌شود. البته باید آزمایشات بزرگتری برای تأیید نتایج انجام شود.

 

آیا هشدار خاصی در مورد چی‌گانگ وجود دارد؟
چی‌گانگ و تای‌چی دو تمرین ملایم و آرام هستند که خطرات کمی دارند. با این حال، اگر شما سن بیشتری دارید، مبتلا به نوعی بیماری هستید یا مدت‌زمان زیادی است که ورزش نکرده‌اید، در صورتی که می‌خواهید هر کدام از این تمرین‌ها را شروع کنید با پزشک خود در میان گذارید. به هر دو تمرین به عنوان مکملی برای پزشکی غرب فکر کنید نه جایگزینی برای آن.

 

معمولاً اگر باردار هستید یا مشکل مفصل یا استئوآرتروز شدید دارید احتیاط کنید. بهتر است بعد از صرف غذا، تای‌چی و چی‌گانگ تمرین نکنید یا اینکه وقتی خسته هستید یا عفونت فعال دارید.