ریشه های اعتیاد در زنان چیست

 نگاهی بر علل شیوع و ریشه های اعتیاد در زنان

 

عوامل مختلفی بر دلایل شروع مصرف مواد در زنان اثر می گذارد و برخی از این عوامل در بین زنان شایع تر از مردان است که استرس و خلق منفی از جمله این عوامل است.

 

«ریشه های اصلی اعتیاد در بین زنان چیست؟ چرا گرایش به مواد مخدر توسط زنان در جامعه روز به روز روندی روز افزون را طی می کند؟»

 

دکتر فیروزه جعفری متخصص روانپزشکی مرکز تحقیقات سوء مصرف وابستگی به مواد در دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی در مقاله ای تحت عنوان «اعتیاد در زنان با بررسی زمینه های اجتماعی، فرهنگی، روانی و ژنتیکی گرایش به مصرف مواد در زنان» این موضوع را بررسی می کند و پاسخ می دهد.

 

وابستگی و سوء مصرف مواد در زنان روندی رو به رشد دارد، به نظر می رسد اعتیاد در زنان ویژگی های خاصی دارد و توجه به این ویژگی ها به پیش بینی سیر اختلال و برنامه ریزی های درمان کمک می کند، عوامل مختلفی بر دلایل شروع مصرف مواد در زنان اثر می گذارد و برخی از این عوامل در بین زنان شایع تر از مردان است که استرس و خلق منفی از جمله این عوامل است.

 

وی در بررسی عوامل روانی و اجتماعی گرایش زنان به سوء مصرف مواد مخدر معتقد است: مواجه با محیطی خانوادگی آشفته پر از مشاجره و خشونت، عواملی هستند که در زنان شروع و شیوع مصرف مواد را پیش بینی می کنند، زنان بصورت معناداری تحت تاثیر روابط و مصرف مواد در همسر یا افراد مهم زندگی خود قرار می گیرند، زنانی که وابسته به مواد هستند با احتمال بالاتری همسر مصرف کننده مواد دارند.

 

بر اساس این مطالعه؛ همه گیر شناسی ها نشان می دهند میزان بیماری های روانپزشکی اولیه، از جمله اختلالات خلقی و اضطرابی در زنان مصرف کننده مواد بیش از مردان است، سابقه وقایع آسیب رسان زندگی یک عامل خطر برای گرایش به مصرف مواد به شمار می آید، شیوع اختلالات مصرف مواد در طول عمر زنانی که مورد خشونت جنسی قرار گرفته اند چهار برابر بیشتر از سایر زنان است. به علاوه زنانی که سابقه تروما همچون سوء رفتار جنسی در کودکی یا روابط بین فردی دارند با شیوع بالاتری در جمعیت مصرف کننده ی مواد دیده می شود.

 

این پژوهش در بررسی نقش عوامل فرهنگی و اجتماعی گرایش به اعتیاد زنان هم به این نتیجه رسیده است که رفتار اجتماعی بر زنان برای داشتن اندام متناسب، بیش از مردان است، لذا موادی مثل سیگار، کوکائین و سایر مواد محرک برای کاهش وزن مورد استفاده قرار می گیرند، بیشتر زنان گزارش می کنند که همسرشان برای اولین بار مصرف و تزریق مواد را به آنها پیشنهاد کرده است، لذا برخی معضلات اجتماعی، فرهنگی،  نقش مهمی همچون فرهنگ زدایی، تجربه تبعیض و وضعیت اقتصادی، اجتماعی عوامل مهم خطر برای شروع مصرف مواد در زنان به شمار می رود.

 

گفتنی است در این مطالعه برای مقایسه تاثیر عوامل ژنتیکی و محیطی بر مصرف مواد و اختلالات ناشی از آن در زنان و مردان، مطالعاتی بر دو قلوها انجام شده است، که در نتیجه به نظر می رسد عوامل محیطی بیش از عوامل ارثی بر مصرف مواد و سوء مصرف مواد تاثیر می گذارند، هر چند ژنتیک می تواند یک عامل مهم خطرزا در زنان باشد اما پژوهش ها از تاثیر خانواده ترکیبی از ژنتیک و اثرات محیطی به عنوان یک عامل خطرزای مهم حمایت می کنند.

 

در بررسی های انجام شده در زمینه سوء مصرف مواد افیونی در زمان بارداری نیز مشخص شد؛ بر اساس داده های سازمان جهانی بهداشت 5 الی 10 درصد زنان در دوران بارداری مواد مصرف می کنند، سرشماری ملی سال های 2005 و 2006 در ایالات متحده امریکا نشان داده است که 10 درصد زنان باردار در محدوده سنی 15 الی 44 مواد مصرف می کنند که 27 درصد از آنان مصرف هروئین یا داروهای مسکن اپیوئیدی را در دوران بارداری تایید کرده اند در کشور ما نیز علیرغم آمار دقیق، مشاهدات حاکی از افزایش سوء مصرف مواد در دوران بارداری می باشد.

 

این مقاله در «پایه های زیستی اعتیاد» ویژه ششمین کنگره پایه های زیستی اعتیاد منتشر شده است.