این بار یک خبر جنجالی را برای شما مثال میزنم و از شما میخواهیم که به بازتاب این خبر در بخش علمی سایت NBC News و سایت io9 و LiveScience توجه کنید: خبر در مورد این است که یک اسکلت ۱۵ سانتیمتری ۱۰ سال پیش در صحرای آتاکانامای شیلی کشف شده است، این اسکلت عجیب به تازگی توسط دانشمندان مورد بررسی قرار گرفته است.
اما بررسی ژنتیک این اسکلت نشان می دهد که این «اسکلت یک دختر یا پسر شش تا هشت ساله است»، DNA این اسکلت متعلق به انسان است و نه یک موجود فرازمینی. البته ۹ درصد ژنوم آن با انسان دقیقا تطبیق ندارد که میتواند ناشی از آلودگی آزمایشگاهی با فساد DNA در گذر زمان باشد. اما بعد از کشف اینکه این اسکلت متعلق به بک انسان بوده است، دانشمندان دچار مشکل بزرگتری شدهاند، کدام بدشکلیها را میتوان پیدا کرد که باعث ایجاد اسکلتی اینقدر عجیب شده باشد؟
قسمتی از DNA میتوکندریایی که پیدا شد، هاپلوتیپ B2 بود که در میان ساکنان قسمت غربی آمریکای جنوبی یافت میشود. به علاوه گروه تحقیقاتی معتقدند که این موجود چند دهه پیش مرده باشد. و فعلا بررسی DNA جهشهای ژنتیکی که کوتولگی یا دوارفیسم اسکلت را توجیه کنند، پیدا نکردهاند.
1 – اطلاعات و عکسهای منتشر شده کافی نیستند و دارای تناقضاتی هستند. یکی از تناقضات در مورد سن این موجود است که در متن خبر شاید به اشتباه ذکر شده است که اسکلت متعلق به یک انسان چند ساله بود است، باید در نظر داشت که شکل اسکلت ما را در وهله اول به این نتیجه میرساند که اسکلت متعلق به یک جنین سقط شده است و نه یک کودک فوت شده. و از نظر پزشکی بسیار بعید است که کودکی با این اندازه بدن این همه سال زنده بماند و بعد فوت شود. این مطلب هم که پسر یا دختر بودن جنین مشخص نشده، کمی ما را مشکوک میکند. ظاهرا حتی در صورت فساد DNA باید بشود کروموزومهای جنسی را تشخیص داد.
3 – خیلی جالبی است که هیچ کدام از منابع خبری زحمت مشاوره با یک جنینشناس، جرمشناس یا متخصص ژنتیک را به خود ندادهاند. آنها خیلی راحت میتوانند در این مورد اظهار نظر کنند. حتی نویسندگان مقالهها زحمت یک جستجوی آنلاین در مورد نحوه تکامل اسکلت در دوران جنینی یا جستجوی تشخیصهای احتمالی برای نقایص ژنتیکی را هم به خود نداده بودند.
آیا محققان فقط با صرف این همه پول برای آزمایش و تعیین تولی ژنتیکی این موجود، پول دور نریختهاند؟!
5 – کار رسانه فقط بازتاب خبر نیست، بلکه باید خبر را پردازش کند و در حد امکان مقداری در مورد آن تحقیق انجام بدهد. ما از این فاصله دور، هیچ راهی برای دسترسی به گروه تحقیقاتی نداریم، اما از روی متن خبر و عکسها حدسهایی زدیم.
سایتهای منبع این پست، به سبک نشریات زرد عمل نکردند، چیزی را تحریف نکردند، اما چیزی هم به خبر اولیه اضافه نکردند.
7 – چه صاحب وبلاگ، سایت یا خبرگزاری باشید و چه یک خواننده عادی، سعی کنید هیچ وقت شتابزدگی شما باعث نشود که سیر معمول بررسی خبر را نقض کنید. سعی کنید همیشه با کلیدواژههایی در مورد سحت خبر جستجو کنید، مطلب را در سایتهای دیگر پیدا کنید و دوباره بخوانید، با گذاشتن کامنتهایی سعی کنید به تکمیل خبر کمک کنید و …