علائم ابتلا به پوکی استخوان

با افزایش سن، مقدار استخوانی که تخریب می‏شود، بیشتر از مقداری است که ساخته می‏شود. در زنان پوکی استخوان چهار برابر مردان دیده می‏شود. در سالهای بعد از یائسگی، مخصوصاً در سالهای اول، معمولاً قدرت استخوان با سرعت زیادی کاهش می‏یابد. سپس این سرعت کم می‏شود ولی روند پوکی استخوان ادامه می‏یابد.

علامت ها و نشانه ها

شکستگی های ناشی از پوکی آنهایی هستند که افراد سالم به آن دچار نمی شوند

انواع شکستگی ها عبارتند از : شکستگی های مهره ای ، لگنی و شکستگی خارجی بازو .

شکستگی مهره ای منجر به درد مزمن و خمیدگی پیکر می شود . شکستگی استخوان های دراز به شدت حرکت را تحت تاثیر قرار میدهد و ممکن است جراحی لازم شود به خصوص در شکستگی لگن که احتمال آن خیلی کم است

اگرچه پوکی استخوان در مردان ممکن است رخ دهد اما مشکل قطعی در زنان یائسه است .

ریسک فاکتور های پوکی استخوان ممکن است به دو دسته قابل اصلاح و غیر قابل اصلاح تقسیم شوند :

غیر قابل اصلاح : سابقه شکستگی در بزرگسالی ، سابقه خانوادگی شکستگی ،

جنس زن ، افزایش سن ، نژاد سفید پوست ، دیوانگی

قابل اصلاح و تعدیل : مصرف تنباکو ، نوشیدنی های غیر الکلی (حاوی فسفریک اسید ) ، کم بودن وزن بدن ( کم تر از ۵۸ کیلو گرم ) کمبود استروژن

یائسگی زود رس (کم تر از ۴۵ سال ) یا برداشتن تخمدان ها ، نبود یا به تاخیر افتادن قاعدگی ( بیش از یک سال ) دریافت کم کلسیم ، مصرف الکل ، کاهش بینایی با وجود تصحیح کافی ، سقوط دوباره ، فعالیت فیزیکی ناکافی ، سلامت ضعیف یا سستی (ضعف )

تشخیص

DEXA: به عنوان روش تشخیصی استاندارد پوکی استخوان مطرح می شود زمانی که BMD ۲٫۵ واحد از مفدار استاندارد و حداکثر جرم استخوانی بیشتر باشد .

به منظور فرق گذاشتن بین دلایل ممکن برای پوکی استخوان تست خون و اشعه ایکس معمولا انجام میشود تا سرطان متاستاز دهنده استخوانی ،میلومای متعدد ، بیماری کوشینگ و همه روشهای گفته شده پیشین رد شود .

علت شناسی

کمبود استروژن به دنبال یائسگی موجب کاهش سریع BMD میشود .

علاوه بر این افزایش خطر کاهش BMD وابسته به سن نیز همراه است که منجر به شکستگی مچ دست ، مهره ها و لگن میشود .

کاهش هورمون های دیگر نیز ممکن است به پوکی استخوان منجر شوند مانند : کاهش تستوسترون ، گلوکوکورتیکوئید ، یاافزایش تیروکسین که منجر به پوکی استخوان میشود . بالاخره کاهش کلسیم و یا ویتامین D ناشی از سو تغذیه خطر ابتلا به پوکی استخوان را افزایش میدهد .

لیست بیماری هایی که با پوکی استخوان همرا ه اند :

حالت های هایپو گنادال : سندرم ترنر، سندرم کلین فلتر ، بی اشتهایی عصبی ، تاخیر عادت ناشی از هایپو تالاموسی ، افزایش پرولاکتین

بیماری های غدد درون ریز : سندرم کوشینگ ، پرکاری پاراتیروئید ، پر کاری تیروئید دیابت شیرین وابسته به انسولین، اکرومگالی ، ناتوانی کلیه

تغذیه وبیماری های گوارشی : سوءتغذیه ، تغذیه غیر دهانی (لوله،سرم) سندرم سوء جذب گاسترکتومی ،بیماری شدید کبد ، آنمی کشنده ، و …

بیماری زایی

مکانیسم اصلی در همه ی دلایل پوکی استخوان است عدم تعادل بین جذب استخوانی وتشکیل آن است ، اگرچه جذب استخوانی زیاد باشد یا تشکیل استخوانی کم شود ماتریکس استخوانی توسط سلول های استوبلاست تولید می شود در صورتی که جذب استخوانی توسط استوکلاست ها انجام می شود. استخوان اسفنجی شبیه اسفنج است که دروسط استخوان های دراز و مهره ای قرار دارد استخوان متراکم استخوانی است که در پوسته ی خارجی و سخت استخوان قرار دارد

از آنجه که استئو بلاست و استئو کلاست ها در سطح استخوان مستقر اند استخوان متراکم فعا ل تر است و بیشتر تحت تاثیرتغییر و تحولات و عوض شدن است .

مدت ها قبل هر شکستگی آشکار که رخ می داد خار کدچک استخوان متراکم می شکست و باز سازی آن به عنوان تعویض آن تلقی می شد .

استخوان در پاسخ به استرس های فیزیکی می تواند رشد کند یا تغییر شکل دهد

برجستگی ضمیمه ای استخوانی در دوندگان نسبت به وزنه برداران از لحاظ شکل و اندازه متفاوت است که توده ای از شکستگی در استخوان متراکم است که به طور ناقص تعمیر شده .

مکان های معمول شکستگی استخوان عبارتند از : مچ ، لگن و ستون فقرات که برای تکیه کردن وابستگی بیشتری به استخوان متراکم نسبت با استخوان اسفنجی دارند .

در توسعه پوکی استخوان حداکثر جرم استخوانی مهم است این مقدار در زنان و مردان بین سنین ۲۵ تا ۳۵ سال و بعد از آن کاهش می یابد .

برای دستیابی به حداکثر جرم استخوانی وپیشگیری از پوکی استخوان ورزش و تغذیه مناسب در دوران نوجوانی مهم است .

باز سازی استخوان خیلی تحت تاثیر تغذیه و فاکتور های هورمونی است .

کلسیم و ویتامین D موادی هستند که برای رشد طبیعی استخوان لازم اند

ترکیب معد نی استخوان بیشتر تحت تاثیر هورمون پاراتیروئید است و در مقادیر بالا موجب بازجذب کلسیم در استخوان می شود هورمون گلوکوکورتیکوئید موجب افزایش فعالیت استئو کلاست می شود که باز جذب استخوانی را سبب می شود .

کلسی تونین ، استروژن و تستوسترون فعالیت استئو بلاست را افزایش میدهند

که موجب رشد استخوان می شود . فقدان استروژن به دنبال یائسگی باعث تسریع از دست دادن استخوان می شود .

و همچنین مقدار تستوسترون در مردان با افزایش سن کاهش یافته و منجر به پوکی استخوان می شود.

فعالیت فیزیکی موجب باز سازی استخوان می شود . افرادی که فعالیت بدنی در طول زندگی دارند بر عکس افرادی که بستری هستند وبه طور قابل توجه در معرض خطر ؛ شانس ابتلای کمتری به پوکی استخوان دارند .

فعالیت بدنی در طول جوانی اثر بسیار مهمی روی جرم استخوان دارد ؛در حالی که در بزرگسالان فعالیت بدنی موجب حفظ جرم استخوان می شود و می تواند آن را ۱ تا ۲ در صد افزایش دهد .

به هر حال ورزش مفرط منجر به صدمه دائمی به استخوان می شود که میتواند منجر به فرسودگی بیش از حد استخوان شود .

تعداد زیادی از دوندگان ماراتون وجود دارند که در مراحل بعدی زنگی شان به پوکی استخوان دچار شده اند .

اپیدمیولوژی

به طور تقریبی ۱۰ میلیون آمریکایی دچار پوکی استخوان اند و حدود ۳۴ میلیون دچار استئوپنی یا کاهش جرم استخوان اند که منجر به پوکی استخوان می شود که مسئول ۱٫۵ میلیون شکستگی سالانه در مهره های کمری لگن و مچ دست است .

حدود ۵۰ % زنان و ۲۵ % مردان احنمال دارد که در طول دوران زندگی شان به پوکی استخوان دچار گردند .

تاریخ طبیعی

امروزه علت های پوکی استخوان قبل از تو سعه نشانه های آن تشخیص داده می شوند که ناشی از گسترش آزمایش های تشخیصی با اسکن DEXA است.

با درمان ، جرم استخوانی افزایش می یابد و خطر شکستگی کاهش می یابد ؛ در غیاب درمان پوکی آشکار موجب شکستگی می شود .

بعضی شکستگی ها مانند شکستگی فشارنده مهره ها یا شکستگی های نارسایی ساکروم ممکن است در ابتدا آشکار نشوند ؛ ظهود آن برای بیمار یا پزشک به صورت کمر درد خیلی بد بدون هیچ گونه نشانه ای است ؛ شکستگی های لگن و مچ دست آشکار ترند .

درمان

بیمارانی با ریسک فاکتور پوکی استخوان به عنوان مثال استفاده کنندگان از استروئید ها معمولا با ویتامین D و مکمل کلسیم درمان می شوند در بیماری های کلیوی از فرم دیگر ویتامین D یعنی D3 استفاده می شود چون کلیه نمیتواند به مقدار کافی ویتامین D3 تولید کند .

در پوکی استخوان یا در صورت خطر جدی داروهای بیس فسفونات تجویز می شوند معمول ترین آن ها که تجویز میشود سدیم استرونات (فوسماکس) ۱۰ میلی گرم در روز یا ۷۰ میلی گرم در هفته است .

داروهای معمول دیگر که استفاده میشوند عبارتند از :

ریسدرونات (اکتونول) و رالوکسی فین (اویستا) و در پایان تری پاراتید (فورستو یا خورمون ترکیبی پارا تیروئید) که اثرمفید شان در پوکی استخوان مشخص شده است اگر چه تنها مصرف شوند یا با استرونات .

استرونیوم رانلات خوراکی نیز میتواند استفاده شود که موجب افزایش استخوان هم می شود حتی بیشتر از حالت اولیه و سالم .

تشخیص

بیمارانی که با پوکی استخوان، در معرض خطر سایر شکستگی ها هستند .

درمان میتواند خطر شکستگی را به طور قابل توجهی کاهش دهد .

شکستگی می تواند منجر به کاهش حرکت و خطرلت اضافه مانند ترومبوز ورید های عمقی یا آ ْمبولی ریوی شود .

شکستگی های مهره ای می توانند منجر به درد مزمن شدید با منبع عصبی شوند که کنترل آن مشکل است اگرچه مرگ در بیماران استئو پروزی شایع است اما آن به علت عواقب شکستگی است نه پوکی استخوان