چقدر مقاربت لازم است؟
در سنین جوانی، زوجهایی که میخواهند بچهدار شوند، بهتر است هفتهای ۳-۲ بار رابطه زناشویی داشته باشند. برای زوجهایی که از هم دورند، استاندارد خاصی برای تعداد روابط وجود ندارد اما بهخصوص اگر سنشان بالا باشد، باید بعد از گذشت ۲-۵/۱ سال از اقدام به بارداری و موفق نبودن، بررسیها آغاز شود. در کسانی که بعد از ۳۵ سالگی ازدواج میکنند یا از قبل سابقه بیماری خاصی دارند، مثلا شوهر سابقه جراحی بیضه یا واریکوسل یا بیضه نزولنکرده داشته باشد، باید پیش از یک سال بررسیها آغاز و در صورت نیاز درمان شروع شود.
در مطب پزشک چه میگذرد؟
وقتی زوجی با مشکل ناباروری به متخصص مراجعه میکنند، ابتدا پزشک شرح حال دقیقی شامل سن خانم و آقا، سابقه بیماریها، داروهایی که مصرف میکنند، سابقه عملهای جراحی، سابقه کیست تخمدان، آپاندیسیت، جراحیهای بزرگ شکمی، منظم بودن عادت ماهیانه و نشانگان تخمدان پلیکیستیک، درد هنگام عادت ماهیانه و ابتلا به انواع عفونتها میگیرد. احتمال بارداری افرادی که عادت ماهیانه مرتب دارند، بیشتر از کسانی است که هر چند وقت یکبار عادت ماهیانه میشوند یا نشانگان تخمدان پلیکیستیک دارند.
دلیل ناباروری
معمولا در ۳۰ تا ۴۰ درصد موارد نازایی مربوط به مرد و بین ۶۰ تا ۷۰ درصد موارد مربوط به خانم است. البته گاهی مشکلات مختلفی دارند.
درمانهای زنانه ناباروری
سادهترین دلیل قابل درمان ناباروری، اشکال در تخمکگذاری است. اگر خانمهایی که تخمکگذاری موفق ندارند، به تخمدان پلیکیستیک مبتلا هستند، تخمدانهای کمکار دارند و… مشکل دیگری نداشته باشند، تخمدانشان با مصرف دارو فعال و چند تخمک آزاد میشود. اگر داروها اثربخش نباشند، بررسیهای پیشرفتهتر آغاز میشود و گرفتن عکس رنگی از رحم، بررسی رحم و دهانه رحم و ضایعات داخل آن و لولهها لازم است. اگر تنگی یا چسبندگی لوله رحم مشاهده شود، با هیستروسکوپی مشکل برطرف میشود و ضایعات داخل رحم و پولیپها و چسبندگیها را هم میتوان درمان کرد. در صورتی که چسبندگی شدید یا انسداد در لولههای رحمی وجود داشته باشد، کار سختتر میشود. البته اگر چسبندگی یکطرفه باشد، خانم میتواند با لوله سالم دیگر باردار شود اما اگر هر دو لوله کاملا بسته باشند، درمان سختتر میشود. این خانمها باید تحت عمل IVF قرار بگیرند. در این عمل دارو به خانم داده میشود تا به جای یک تخمک، چند تخمک در تخمدان رشد کند. در اتاق عمل تخمکها گرفته و با اسپرم شوهر لقاح داده میشوند و جنین تشکیل شده به داخل رحم منتقل میشود. IVF پیشرفتهترین روش ناباروری است.
درمانهای مردانه ناباروری
با مشاهده آزمایش اسپرموگرام، کم بودن تحرک اسپرم یا غیرطبیعی بودن شکل آن یا کم بودن تعداد آنها مشخص میشوند. معمولا این آزمایش تکرار میشود و اگر نتیجه باز هم مناسب نباشد، مرد باید به متخصص اورولوژی مراجعه کند. بعد از معاینه دستگاه تناسلی و انجام بررسیها و آزمایشهای هورمونی، در برخی موارد با تجویز دارو، کیفیت اسپرم بهبود مییابد و بارداری رخ میدهد. تحرک اسپرم آقایان مبتلا به واریکوسل به دلیل بیشازحد پرخون بودن سیاهرگهای بیضه که حرارت بالا در بیضه ایجاد میکنند، پایین است ولی تعداد اسپرمها به بالای ۱۰ میلیون در هر سانتیمتر مربع میرسد بنابراین با تلقیح یا IVF درمان انجام میشود؛ یعنی به خانم دارو میدهند و زمانی که تخمکگذاری انجام شد، زن و شوهر به مراکز نازایی مراجعه میکنند.