به اعتقاد عدهای، مصرف سیگار نوعی حق برابری با مردان تلقی میشود، به همین دلیل نمایش استعمال آن به رغم برخی موانع فرهنگی و اجتماعی جامعه برای زنان، نوعی ساختارشکنی به حساب میآید، چراکه اغلب دختران به طور متوسط در سن ۵/۱۹ سالگی به سیگار روی میآورند،که شمار دختران سیگاری در مناطق ۱۱ و ۱۲ تهران بیشتر از دیگر مناطق است مناطقبی که اغلب سنتی نشین هستند.
در همان زمان گروهی می گفتند عشق یک دیوانگی کوتاه است ولی مصرف توتون یک دیوانگی طولانی مدت است. اینگونه تفکرات مثبت نسبت به توتون ادامه داشت به نحوی که عده ای حتی معتقد بودند مصرف سیگار برای طاعون، درمان سردرد زخم معده و کاهش درد زایمان،درمان سرطان و… مفید است.تا اینکه در سال ۱۶۰۴ میلادی مصرف توتون توسط “کینگ جیم” برای ریه و دستگاه تنفسی مضرشناخته شد و به عنوان یک ماده مضر و سمی معرفی شدوتاکنون پزشکان حدود ۴هزار ماده مضر را در سیگار کشف کردند.
قطعات اولیه پازل سلامت اجتماعی، خانواده با محوریت زن محسوب میشود، در کشورهایی که زن را از محوریت خانواده جدا کردهاند، به طور قطع اجتماع آنجا به چالش کشیده شده است.باید مراقب بود که برخی مسایل مانند اعتیاد به مواد دخانی و یا حتی خالکوبی در بین زنان تبدیل به ارزش اجتماعی نشوند، باید از فرصت برتری مشارکت و مسوولیتپذیری در زنان نسبت به مردان برای اصلاح جامعه به طور جدی استفاده شود.
در گذشته ،یکی از عواملی که مانع مصرف سیگار بین دختران و زنان میشد، قبح فرهنگی آن بود؛ اگر در محیط خارج از منزل کسی سیگار میکشید، سعی میکرد آن را از دیگران پنهان کند، اما در سالهای اخیر قبح این کار از بین رفته و میبینیم که پشت فرمان خودرو، در پارکها و اماکن عمومی بانوان بی هیچ رعب و وحشتی از طرز برخورد جامعه، سیگار مصرف میکنند.
تمایل زنان به سیگار دلایل متعددی دارد.شاید یکی از دلایل این امر، ژست سیگار به دست گرفتن باشد که گمان میرود سیگاریها با سیگار کشیدن کلاس اجتماعیشان بالا میرود؛ این یکی از باورهای غلط اجتماعی است. یکی دیگر از دلایل روی آوردن افراد به مصرف سیگار دلایل فردی است؛ والدین سیگاری بویژه مادران سیگاری و دوستان، نقشی جدی در روی آوردن افراد بویژه دختران به آن دارند. عوامل محیطی و فاکتورهای اجتماعی هم بی تاثیر در این امر نیستند.
از دیگر دلایل مصرف سیگار بین بانوان مساله چاقی است،که گاهی برای رهایی ازچاقی، به سیگارروی می آورند.متاسفانه بعضی از مؤسسات لاغری چنین دامهایی را سر راه بانوان جوان پهن میکنند. تبلیغات غیرمستقیمی که میگویند سیگار کشیدن باعث کاهش وزن میشود عاملی جهت روی آوردن بعضی خانمها به سیگار است.
در کلینیک ترک سیگار باخانمهایی مواجه میشویم که قصد داشتند با مصرف سیگار به تناسب اندام برسند. البته از نظر علمی این مساله واقعیت دارد؛ وقتی فرد سیگار میکشد مرکز اشتها سرکوب میشود و قوای چشایی فرد نیز تحت تاثیر قرار میگیرد و وقتی فرد سیگارش را ترک میکند دچار افزایش اشتها میشود و رو به پرخوری میآورد حتی در خانمها پس از ترک سیگار میزان سه تا چهار کیلوگرم افزایش وزن دیده میشود که این میزان در آقایان کمتر است. گرچه افزایش وزن، مضراتی را به دنبال دارد اما در مقایسه با مضرات سیگار قابل مقایسه نیست.
سیگارهای لایت یا اولترا لایت زنانه است، این تصوری است که شرکتهای دخانی در جامعه ایجاد کردهاند تا دود را در حلق زنان و دختران نیز فرو دهند؛ یکی از این ترفندها عرضه سیگارهای کم ضرر به عنوان سبک (لایت) و خیلی سبک (اولترالایت) است که با قیمت بیشتری هم ارائه میشود. این یکی از شگردهای شرکتهای تولید سیگار و کمپانیهای مواد دخانی است که محصولاتشان را با ترفندهای خاصی عرضه کنند.
مطالعات مختلف نشان داده بیشتر مصرفکنندگان این سیگارها خانمها هستند چراکه احساس میکنند سیگار کم ضررتری را مصرف میکنند، در صورتی که کسانی که این نوع سیگارها را میکشند مانند دیگر معتادان به نیکوتین، میزان مورد نیاز بدنشان را با پکهای عمیقتر و تعداد نخهای بیشتر سیگار تامین میکنند. در مطالعات مختلف ثابت شده است که بسیاری از بیماریهای خاص مانند سرطانهای لب، دهان و حنجره در اثرکشیدن این نوع سیگارها شیوع بیشتری دارند. همین باورهای غلط است که شروع مصرف سیگار بین دختران را به زیر ۱۵ سال رسانده است.
اثرات تخریبی سیگار در سنین نوجوانی، جوانی و کهنسالی تفاوت چندانی با هم ندارد اما زمان بروز عوارض را جلو میاندازد.نوجوانان سیگار میکشند چون میخواهند بزرگ باشند و بزرگ به حساب بیایند، در این دوران فرد تلاش میکند خود را در سنین بالاتر نشان دهد و ثابت کند که ازدوران کودکی عبور کرده است، بعضی فرزندان ما گمان میکنند با انجام برخی حرکات بزرگ شدهاند. این رفتار در میان دختران نوجوان و جوان بیشتر است و با کارهایی مانند آرایشهای زنانه و پوشیدن لباسهای نامناسب و به دست گرفتن سیگارخود را بزرگتر از سن واقعی نشان دهند.
موادی همچون نیکوتین، منواکسیدکربن و سیلیوترکسینهایی که در دود سیگار وجود دارد سبب میشود لانهگزینی تخم در رحم مادر دیرتر و ناقصتر صورت بگیرد، همچنین تشکیل جفت برای جنین در رحم مادر سیگاری کاملا ضعیف و مختل است، به همین دلیل علاوه بر اینکه بچه به رشد کافی نمیرسد، زایمان این افراد پرخطر و ناقص خواهد بود.
نکته ی قابل توجه میزان تمایل به ترک دخانیات در زنان ایرانی حدود ۲ برابر مردان ایرانی است.میزان تماس زنان به خط ملی مشاوره رایگان اعتیاد دو برابر مردان است که از این تماس ها حدود ۷۶ درصد مربوط به دریافت راهنمایی و مشاوره در حوزه درمان ،۶ درصد دریافت راهکار پیشگیری و ۱۸ درصد مربوط به هردو می باشد.
نباید خطرات و عوارض محصولات دخانی را فقط در سیگار کشیدن بدانیم بلکه دیگرمحصولات دخانی نیز همین خطرات را دارند بهطور مثال قلیان هم تمام عوارض سیگار را در مصرف کننده ایجاد میکند. در عین حال اینچنین نیست که فرد الان سیگار بکشد و یک ماه بعد سرطان ریه بگیرد. اگر این طور بود این همه سیگاری نداشتیم. در عین حال عوارضی که بعد از استعمال دخانیات پیش میآید در درازمدت آشکار میشود و در ۱۰ تا ۱۵ سال بعد عوارض جدی و خطرناک مزمن خود را نشان میدهد؛ در سنین میانسالی. بروز عوارض البته با آغاز زودهنگام و مصرف زودتر خود را نشان میدهد. کسی که در۱۲ سالگی استعمال سیگار را آغاز کند در سن ۲۵ سالگی با عوارض جدی مواجه میشود و در کلینیک ها شاهد این فجایع هستیم.
در انگلستان مصرف سیگاردر زنان ۲۳ درصد و مردان ۲۱ درصد است. زنان به مدد مدرنیته گوی سبقت را از مردان ربودهاند. درست است که این انگها به زنان مهربان و خانوادهدوست ایرانی نمیچسبد، اگرچه تصور سیگاری شدن دختران ما نیز پیش از این نیز دور از انتظار بود، اما حالا به واقعیتی میماند که ترجیح میدهیم چشمان خود رابر روی آن و بیشتر در جهت رفع آن اقدام کنیم.