چه عللی برای پوكی استخوان وجود دارد؟
علاوه بر افزایش سن و كمتحركی باید گفت كه علت 70 درصد موارد پوكی استخوان، علل ژنتیك است. یعنی فرزندان خانوادههایی كه پدر یا مادر آنها دچار پوكی استخوان هستند احتمال دارد كه بیشتر درگیر آن شوند. اما علت 30 درصد دیگر مصرف كملبنیات، كلسیم و ویتامین D است. همانطور كه گفتیم بیتحركی هم از علل دیگر ایجاد این بیماری محسوب میشود.
آیا جنس هم در ایجاد آن نقش دارد؟
بله. پوكی استخوان در خانمها شایعتر است. به خصوص بعد از دوره مونوپوز (یائسگی) كه سطح استروژن كاهش مییابد احتمال وقوع آن بیشتر میشود. در مجموع پوكی استخوان در خانمهایی كه دچار قطع قاعدگی زیر 45 سال میشوند، بیشتر از دیگران است و آنها باید آزمایش سنجش تراكم استخوان را انجام دهند تا مشخص شود كه آیا مبتلا به پوكی استخوان هستند یا نه. به علاوه كسانی كه به دلیل بعضی بیماریها، كورتون مصرف میكنند بیشتر در معرض ابتلا به آن هستند. به این بیماران حتما توسط پزشك معالج، كلسیم و ویتامین D اضافه داده میشود.
خانمهای زیر 45 سال نیازی به انجام آزمایش سنجش تراكم ندارند؟
خیر. خانمهای زیر سن 45 سال، اگر قاعدگی منظمی داشته باشند، نیازی به انجام این آزمایش ندارند، مگر اینكه كورتون مصرف كنند یا بیماری تیرویید داشته باشند. متاسفانه امروزه انجام این آزمایش، بیدلیل زیاد شده یعنی برای افرادی كه اصلا در محدوده خطر نیستند، آزمایش انجام میشود.
چه درمانی برای این بیماران در نظر گرفته میشود؟
معمولا ابتدا (به خصوص اگر میزان پوكی استخوان چندان شدید نباشد)، درمانهای غیردارویی پیشنهاد میشود. به عنوان نمونه با توصیه مصرف موادغذایی غنی از كلسیم و ویتامین D یا مصرف مكملهای غذایی، میتوان به این افراد كمك كرد. البته مصرف بیش از حد ویتامین D هم ممكن است خطرناك باشد و ایجاد سنگ كلیه كند.
معمولا این آزمایش (سنجش تراكم) را هر چند وقت یكبار باید انجام داد؟
معمولا حدود 1 تا 2 سال یكبار، نیاز به انجام این آزمایش هست و در این فاصله نیازی به تكرار آن وجود ندارد. بیماری كه دارویی را مدت طولانی (به عنوان نمونه 5 سال) مصرف میكند، معمولا پزشك چند ماه دارویش را قطع كرده و بعد دوباره شروع میكند.
اگر در خانوادهای، فردی (به عنوان نمونه مادر خانواده) دچار پوكی استخوان باشد، فرزندان او باید چه نكاتی را رعایت كنند؟
این فرزندان، بیشتر مستعد پوكی استخوان هستند و به همین علت باید كارهای پیشگیری را بیشتر رعایت كنند. به عنوان نمونه لبنیات بیشتر مصرف كنند و فعالیت بدنی روزانه داشته باشند. اگر این افراد در سن 45 تا 65 سالگی باشند و شكستگی برایشان رخ داد، باید زودتر آزمایشسنجش تراكم انجام دهند.
افراد دچار پوكی استخوان باید به چه نكات و مسائلی دقت كنند؟
اگر بیماری كه پوكی استخوان دارد، درمان مناسب انجام دهد، میتواند وضعیت خود را در همان حد نگه دارد و چندان جای نگرانی وجود ندارد. فقط باید مواظب باشد كه زمین نخورد. به خصوص در حمام، پله و مكانهای شلوغ، بیشتر از خود مراقبت كند.